غرب در قبال جنگ اوکراین تغییر رویه داده است؟

به گزارش اکوایران، یک روز پس از صحبت‌های جو بایدن مبنی بر تمایلش به گفتگو با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، درباره توافق صلح احتمالی در اوکراین، کرملین پاسخی ناامیدکننده ارائه داد و چشم انداز حل و فصل این مناقشه مرگبار مثل گذشته دور به نظر می‌رسد.

بنا بر گزارش نیویورک‌تایمز، بایدن روز پنجشنبه گفت که اگر رهبر روسیه «به دنبال راهی برای پایان دادن به جنگ» باشد، برای اولین بار پس از شروع حمله روسیه به اوکراین در 24 فوریه با پوتین گفتگو خواهد کرد. اما مقامات آمریکایی گفتند که روسیه، همانطور که قبلا ارزیابی کرده بودند، آماده‌ی مذاکره با حسن نیت نیست و مقامات روسی همچنان خواسته های زیاد و سختی را تکرار کردند که برای کی‌یف قابل قبول نیست.

اگرچه اظهارات بایدن توسط برخی به عنوان تاکید جدیدی بر حرکت به سمت مذاکرات صلح با روسیه تلقی شد، جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی به خبرنگاران گفت که موضع آقای بایدن تغییر نکرده است. کربی گفت: «رئیس‌جمهور در این مورد بسیار ثابت قدم بوده است. او در حال حاضر قصد ندارد با آقای پوتین صحبت کند. همانطور که رئیس‌جمهور گفت، پوتین مطلقاً هیچ تمایلی به گفتگو از هر نوع نشان نداده است. در واقع، کاملا برعکس. همه‌ی اقدامات او به روشنی نشان می دهند که آقای پوتین قصد دارد به این جنگ غیرقانونی و بی دلیل ادامه دهد.»

در مسکو، دیمیتری اس. پسکوف، سخنگوی کرملین، روز جمعه در یک کنفرانس خبری گفت که پوتین «برای تماس ها و مذاکرات مایل» باقی مانده است و دیپلماسی «راه ارجح» برای دستیابی به اهداف روسیه است. اما پسکوف خاطرنشان کرد که ایالات متحده «هنوز سرزمین های تازه ضمیمه شده را به عنوان بخشی از روسیه به رسمیت نمی شناسد»، اشاره ای آشکار به مناطق شرقی اوکراین که آقای پوتین مدعی الحاق آنها به روسیه پس از برگزاری همه پرسی از پیش تعیین شده در ماه سپتامبر بود، و گفت که «این موضوع کار را برای یافتن زمینه مشترک برای گفتگوهای متقابل سخت می‌کند.»

در واقع این موضع روسیه به طور کلی مذاکره جدی با ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین را مردود می‌کند. زلنسکی در اواسط نوامبر در مصاحبه‌ای با بلومبرگ گفته بود که «تا زمانی که اوکراین تمام اراضی خود- از جمله مناطق ادعایی الحاق شده به علاوه‌ی شبه‌جزیره‌ی کریمه که پوتین در سال ۲۰۱۴ ضمیمه‌ کرد - را از روسیه پس نگیرد جنگ تمام نشده است.»

ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در یک نشست خبری گفت: «روس‌ها به روشنی این را نشان داده‌اند که روحیه گفتگوی سازنده و دیپلماسی ندارند. هرگونه گفتگو بین آقای بایدن و پوتین در حال حاضر چیزی بیش از یک فرضیه نیست. ما کاملاً در این باره روشن بوده‌ایم که ایالات متحده و کشورهای سراسر جهان هرگز - هرگز، هرگز، هرگز - سرزمین‌هایی را که روسیه به‌طور غیرقانونی ضمیمه کرده است را به رسمیت نخواهند شناخت، چه در سال 2014 و چه اخیراً .»

اظهارات بایدن - در یک کنفرانس مطبوعاتی با امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، کسی که چندین بار در سال گذشته از جمله در اواخر ماه اوت با آقای پوتین صحبت کرده است - در پی نشانه‌هایی از این است که  مقامات ارشد آمریکایی، حملات موفقیت آمیز اخیر اوکراین را به عنوان پنجره ای برای مذاکره می‌بینند. ماه گذشته، رئیس ستاد مشترک آمریکا، مارک میلی، به خبرنگاران گفت که موضع «قدرت» فعلی اوکراین «امکانی» را برای یافتن راه‌حل سیاسی ایجاد می‌کند.

اما آندرس فوگ راسموسن که از سال 2009 تا 2014 به عنوان دبیرکل ناتو فعالیت می‌کرد، این هفته در جریان سفر به واشنگتن گفت که با مقامات دولت بایدن صحبت کرده است و هیچ نشانه ای از فشار آن‌ها به دولت اوکراین برای آغاز مذاکره با روسیه ندیده است. راسموسن گفت: «این ایده ای بود که به تازگی مطرح شد، اما بلافاصله منتفی شد. اگر بخواهیم زلنسکی را به مذاکرات صلح زودهنگام سوق دهیم، جبهه غرب را تضعیف کرده‌ایم، چرا که این یک تله از سوی روس‌ها خواهد بود.» راسموسن افزود: «پوتین در مورد مذاکرات صلح صادق نیست.»

مقامات اوکراینی نیز همین را گفته‌ و هشدار داده‌اند که روسیه ممکن است بخواهد جنگ را برای گفت‌وگو متوقف کند، اما فقط برای استفاده از آن زمان برای آماده شدن برای حملات جدید.  مکرون بر حمایت فرانسه از اوکراین تاکید کرد و به این واقعیت اشاره کرد که مردم اوکراین که از تجاوز روسیه خشمگین اند، تمایلی به سازش ندارند. او گفت که «فرانسه هرگز اوکراینی‌ها را ترغیب نخواهد کرد که مصالحه‌ای انجام دهند که برای آنها قابل قبول نیست.»

روز جمعه، آنتونیو تاجانی، وزیر خارجه ایتالیا، گفت که حملات روسیه به اهداف زیرساختی غیرنظامی مانند شبکه های برق «هر نوع گفتگو را غیرممکن می کند». تاجانی گفت: «همه ما خواهان صلح هستیم، اما این صلح باید از طریق استقلال کی‌یف حاصل شود، نه از طریق تسلیم شدن آن. مسئولیت این وضعیت فقط روسیه است. اکنون کرملین باید به جای بمباران مردم، سیگنال‌های ملموس برای صلح بدهد.»

مقامات کاخ سفید گفتند که از واکنش روسیه به اظهارات آقای بایدن تعجب نکرده‌اند. تعداد کمی از اعضای تیم امنیت ملی آمریکا- با توجه به رفتار روسیه در چند هفته اخیر که شامل حمله به اهداف زیرساختی‌ای است که شهرهای بزرگ اوکراین از جمله کی‌یف را از گرما، نور و آب محروم کرده است- انتظار متفاوتی از آقای پوتین داشتند. آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا روز چهارشنبه در نشست ناتو در رومانی گفت: «کاری که روسیه با مردم اوکراین می‌کند توحش است».

به گفته مقامات آمریکایی، اظهارات بایدن درباره صحبت با پوتین به این معنا نیست که سیاست آمریکا تغییر کرده است و رئیس جمهور همچنان متعهد است که تنها زمانی برای مذاکرات صلح اقدام کند که رهبران اوکراین مناسب تشخیص دهند. دستیاران رئیس جمهور می گویند که بایدن همچنان معتقد است که مذاکرات ضروری هستند اما اعتقاد دارد که مذاکره مستقیم با آقای پوتین تنها زمانی امکان پذیر خواهد بود که "واقعیت‌ها در میدان" تغییر کنند.

بایدن در اظهارات روز پنجشنبه خود مراقب بود به اوکراین و متحدان ناتو احترام بگذارد و گفت که تنها پس از مشورت با آنها با پوتین صحبت خواهد کرد. این پیام تا حدی، به منظور نشان دادن حمایت از دیپلماسی توسط همتایان خودش است.  ماکرون بر اهمیت حفظ راه‌های گفت‌وگو با رهبر روسیه تاکید کرده است «حتی اگر فقط با این هدف که از بالاگرفتن درگیری و اشتباهات محاسباتی جلوگیری شود.» او در ماه اوت با آقای پوتین تماس گرفت و قرار است تا چند روز دیگر با او دیدار کند. اولاف شولز، صدراعظم آلمان، صبح جمعه با رئیس جمهور روسیه صحبت کرد.

روایت کرملین از صحبت‌های آقای شولز این است که غرب مقصر عدم برگزاری مذاکره است و این که او گفته‌است سیاست غرب در «تامین سلاح برای رژیم کی‌یف» و ارائه حمایت مالی و سیاسی به آن‌ها «کی‌یف را به سوی رد کردن هرگونه احتمال مذاکره سوق می‌دهد.» اما مخاطبان دیگری نیز وجود دارند که باید در نظر گرفته شوند. برخی از رهبران کشورها نگران تأثیرات منفی اقتصادی جنگ هستند که قیمت مواد غذایی و انرژی را در سراسر جهان افزایش داده است. در ایالات متحده، برخی از قانونگذاران جمهوری خواه و دموکرات‌های ترقی‌خواه به دولت بایدن- که از زمان شروع تهاجم روسیه به کی‌یف نزدیک به 20 میلیارد دلار کمک نظامی کرده است- انتقاد دارند و می‌گویند که انگار واشنگتن در حال نوشتن "چک های سفید" بدون در نظر گرفتن یک پایان برای جنگ است.

بلینکن از اواسط ژانویه تنها یک بار با همتای روسی خود، سرگئی لاوروف، صحبت کرده است تا در مورد آزادی احتمالی دو آمریکایی زندانی در روسیه، پل ویلان و بریتنی گرینر مذاکره کند. آقای بایدن نیز در ماه اکتبر گفت که مایل است با آقای پوتین درباره آزادی این دو آمریکایی صحبت کند. آقای راسموسن، رئیس سابق ناتو، یک روز قبل از اظهارات آقای بایدن، گفت که او باور ندارد که اوکراین توافق صلحی را بپذیرد که به روسیه اجازه دهد هیچ بخشی از خاکش را تصاحب کند. وی گفت: «با اطمینان می توانم بگویم که تا زمانی که سرباز روسی‌ای در خاک اوکراین باشد، درگیری ادامه خواهد داشت. تنها راه پایان جنگ برای پوتین این است که به طور کامل از اوکراین خارج شود.»