افشای تحرکات جدید برای نزدیکی عربستان و اسرائیل

به گزارش اکوایران، به گفته چندین مقام مطلع، کابینه جدید اسرائیل با حمایت آمریکا، مذاکرات با عربستان سعودی را در زمینه توسعه روابط نظامی و اطلاعاتی نزدیک‌تر افزایش داده است. ادعا شده این افزایش همکاری در میان نگرانی‌های آن‌ها درباره ایران صورت می‌گیرد.

بنابر گزارش بلومبرگ، مقامات دو طرف پیش از نشست اخیر گروه کاری شورای همکاری خلیج فارس با حضور مقامات آمریکایی در ریاض، نشست‌های خصوصی در مورد مسائل دفاعی و امنیتی برگزار کردند. به گفته سه نفر از افراد مطلع، انتظار می‌رود هم‌زمان با کنفرانس امنیتی مونیخ، مقامات اسرائیل و عربستان، طی جلساتی در پراگ تعامل بیش‌تری داشته باشند.

دانا استرول، معاون وزیر دفاع آمریکا در امور خاورمیانه روز دوشنبه در ریاض ادعا کرد: «ما فکر می‌کنیم که همکاری کشورهای خلیج‌فارس و نشستن بر سر یک میز با اسرائیل به نفع ثبات و امنیت در منطقه است».

پر کردن شکاف تاریخی بین دو متحد عمده ایالات متحده، اسرائیل و عربستان سعودی، بزرگترین اقتصاد خاورمیانه، می‌تواند نشان‌دهنده بازآرایی جدیدی در سیاست منطقه باشد. با این حال به گفته برخی، برقراری کامل روابط ممکن است به درخواست طولانی مدت و علناً اعلام شده عربستان سعودی برای ایجاد یک کشور فلسطینی بستگی داشته باشد.

اما در حال حاضر، این امر به دلیل تشدید خشونت‌ها بین اسرائیلی‌ها و فلسطینی‌ها پس از بازگشت به قدرت بنیامین نتانیاهو، کم‌تر از همیشه محتمل به نظر می رسد.

سایر شرایط

به گفته تحلیل‌گران، عربستان سعودی ممکن است پیش شرط‌های دیگری برای همکاری نزدیک با اسرائیل داشته باشد -در درجه اول تعهد گسترده و تجدید شده واشنگتن برای کمک به مقابله با ایران. دولت آمریکا و شش کشور خلیج فارس روز پنج‌شنبه به طور مشترک ادعا کردند تهران تهدیدی فزاینده برای امنیت منطقه است و جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا، نیز ادغام نزدیک‌تر اسرائیل در منطقه و جلوگیری از درگیری گسترده و نوسان قیمت نفت را جزء اولویت‌های خود می‌داند.

هم‌زمان ریاض با میانجی‌گری عراق با ایران گفت وگو می‌کند تا به نقاط اختلاف مشترک رسیدگی کنند.

یک سخ‌نگوی وزارت امور خارجه آمریکا از سوالات بلومبرگ درباره گفتگوهای عربستان سعودی و اسرائیل طفره رفت، اما افزود که واشنگتن از «ایجاد ارتباط بین شرکای منطقه‌ای به عنوان عنصری ضروری برای رفاه، صلح و ثبات منطقه» حمایت می‌کند. در مورد تلاش عربستان سعودی برای گرفتن تعهدات امنیتی و نظامی جدید از ایالات متحده به عنوان بهایی برای عادی سازی روابط با اسرائیل، این سخن‌گو گفت: «واشنگتن با شرکای سعودی خود برای تقویت اولویت‌های مشترک و رابطه‌ای با اسرائیل که به خاورمیانه باثبات‌تر، مرفه و یکپارچه‌تر کمک کند همکاری می‌کند. »

پیمان ابراهیم

اتحاد بالقوه بین اسرائیل و عربستان سعودی پس از ترمیم روابط دیپلماتیک اسرائیل با امارات متحده عربی، بحرین، مراکش و سودان طی یک سری قراردادها با میانجیگری دولت دونالد ترامپ در سال 2020 حاصل می‌شود که به عنوان توافق نامه ابراهیم شناخته می‌شود. از آن زمان، تجارت رونق گرفته و صادرات دفاعی اسرائیل به این کشورها در سال 2021 به حدود 800 میلیون دلار رسید.

توافق با سودان از آن زمان به بن‌بست خورده، اما به نظر می رسد مذاکرات پس از سفر الی کوهن، وزیر خارجه اسرائیل به خارطوم در اوایل ماه جاری، دوباره شتاب گرفته است. بعید است که این اتفاق بدون تایید ریاض رخ داده باشد. ریاض مدت‌ها از خارطوم حمایت مالی کرده و روابط تاریخی و فرهنگی خود را با سودان حفظ کرده است.

نشانه‌های دیگری نیز از گرم شدن روابط بین اسرائیل و عربستان سعودی وجود دارد. درست قبل از سوگند خوردن به عنوان نخست وزیر در ماه دسامبر، نتانیاهو در مصاحبه‌ای با شبکه تلویزیونی العربیه متعلق به عربستان سعودی، عادی سازی روابط بین دو طرف را "جهشی کوانتومی" خواند که «منطقه ما را طوری تغییر خواهد داد که غیرقابل تصور است.»

عربستان سعودی به تازگی به پروازهایی از مبدا اسرائیل و مقصد آسیا و استرالیا در حریم هوایی‌اس اجازه عبور داده، چیزی که به عنوان یک پیروزی برای بایدن تلقی می‌شود. و از زمانی که اسرائیل در حوزه مسئولیت فرماندهی مرکزی آمریکا در خلیج فارس قرار گرفته است مقامات نظامی و اطلاعاتی عربستان و اسرائیل ، بیش‌تر با یکدیگر ملاقات می‌کنند.

رویارویی با ایران

یکی از اهداف اصلی دیدار اخیر مقامات آمریکا با گروه کاری شورای همکاری خلیج‌فارس که این هفته در ریاض برگزار شد، تشویق عربستان سعودی و سایر کشورهای عرب خلیج فارس برای به اشتراک گذاشتن اطلاعات بیشتر و ادغام دفاع هوایی و موشکی و امنیت دریایی با یکدیگر و همچنین با آمریکا بود. این کار با هدف مقابله با ایران انجام شد که به ادعای آمریکا از حمله روسیه به اوکراین حمایت می‌کند.

جان بی آلترمن، مدیر برنامه خاورمیانه در مرکز مطالعات استراتژیک و بین المللی، که اغلب برای دیدار با مقامات سعودی به ریاض سفر می کند، گفت در حالی که «هم‌سویی عمیقی در درک تهدید بین اسرائیلی‌ها و سعودی‌ها و سایرین وجود دارد، مسئله ایران به تنهایی به عنوان مبنای عادی‌سازی روابط عربستان و اسرائیل کافی نیست.»

آلترمن گفت محمد بن سلمان، ولی‌عهد سعودی ممکن است عادی سازی با اسرائیل را به عنوان راهی برای بهبود روابط با آمریکا معلق نگه داشته باشد، در حالی که نتانیاهو می تواند از این موضوع برای انحراف توجه از مسائل داخلی استفاده کند. او گفت: «آیا این دو از رابطه دوستی با مزایا فراتر خواهند رفت؟ شاید به این زودی نیازی به آن نباشد.»