لرزه بر اندام جزیره آرامش اسرائیل/ پای مصر به میدان جنگ باز می‌شود؟

به گزارش اکوایران، تا 40 سال پس از آن‌که انور سادات، رئیس جمهور مصر و مناخیم بگین، نخست وزیر اسراییل، به نشانه‌ی انعقاد توافق به گرمی دست یکدیگر را فشرند، به رغم دو قیام فلسطینی‌ها و یک رشته جنگ بین اسرائیل و حماس این توافق پابرجا بوده است.

اما اکنون، با وعده نخست‌وزیر اسرائیل، بنیامین نتانیاهو، برای اعزام نیروهای اسرائیلی به رفح، شهری در غزه در مرز با مصر، دولت مصر تهدید کرده که این توافق می‌تواند ملغی شود.

معاهده چگونه به وجود آمد؟

به نوشته آسوشیتدپرس، سال 1977 بود و بگین، نخست وزیر جدید اسرائیل، با واگذاری هر یک از سرزمین‌هایی که اسرائیل یک دهه پیش از آن در جنگ 1967 در خاورمیانه تصرف کرده بود، مخالف بود. این سرزمین‌ها شامل شبه جزیره سینا مصر می‌شد.

مصر و اسرائیل چهار جنگ بزرگ با هم داشتند که آخرین آن‌ها در سال 1973 بود. بنابراین وقتی سادات از مصر از دیگر رهبران عرب جدا شد و تصمیم گرفت با اسرائیلی‌ها تعامل کند، جهان را شوکه کرد. اوج این گفتگوها با قرارداد کمپ دیوید در سپتامبر 1978 و پیمان [به اصطلاح] صلح در سال بعد به انجام رسید.

بر اساس این معاهده، اسرائیل موافقت کرد که از سینا خارج شود، و قرار شد مصر آن را غیرنظامی باقی بگذارد. به کشتی‌های اسرائیلی هم اجازه عبور از کانال سوئز، یک مسیر تجاری کلیدی داده شد. بدین ترتیب در اولین توافقنامه اسرائیل با یک کشور عربی، دو طرف روابط دیپلماتیک کامل برقرار کردند.

موضع فعلی مصر چیست؟

دو مقام مصری و یک دیپلمات غربی روز یکشنبه به آسوشیتدپرس گفتند که در صورت حمله نظامیان اسرائیلی به رفح، مصر ممکن است این معاهده را تعلیق کند.

نتانیاهو مدعیست رفح آخرین پایگاه باقیمانده حماس پس از بیش از چهار ماه جنگ است و اعزام نیروهای زمینی برای شکست این گروه ضروری است.

اما مصر با هر اقدامی که می‌تواند فلسطینی‌های ناامید را از آن سوی مرز به خاکش فراری دهد، مخالف است. رفح هم‌چنین به عنوان نقطه اصلی ورود کمک‌های بشردوستانه در منطقه محاصره شده عمل می‌کند و حمله اسرائیل می‌تواند تحویل ملزومات ضروری را متوقف کند.

در حالی که فلسطینی‌ها از جنگ در مناطق دیگر غزه فرار می‌کنند جمعیت رفح از 280،000 نفر به حدود 1.4 میلیون نفر افزایش یافته است. صدها هزار نفر از این افراد تخلیه شده در کمپ‌های چادری گسترده زندگی می‌کنند.

نتانیاهو به ارتش دستور داده تا قبل از شروع تهاجم، طرحی برای تخلیه همه غیرنظامیان فلسطینی آماده کنند. اما معلوم نیست این افراد کجا خواهند رفت. نتانیاهو یکشنبه گفت که آن‌ها می‌توانند به فضاهای باز در شمال بازگردند. اما این مناطق در اثر حمله اسرائیل به شدت آسیب دیده‌اند.

اگر معاهده باطل شود چه اتفاقی می‌افتد؟

این معاهده تعداد نیروها در دو طرف مرز را به شدت محدود می‌کند. این به اسرائیل اجازه می‌داد تا ارتش خود را روی تهدیدات دیگر متمرکز کند.

هم‌زمان با جنگ در غزه، اسرائیل در درگیری‌های تقریباً روزانه با گروه حزب‌الله در لبنان درگیر شده است در حالی که نیروهای امنیتی آن در تعداد بالا در کرانه باختری اشغالی مستقر شده‌اند.

اگر مصر این توافق را باطل کند، می‌تواند به این معنا باشد که اسرائیل دیگر نمی‌تواند به مرزهای جنوبی سرزمین‌های اشغالی به عنوان جزیره‌ای از آرامش تکیه کند. بدون شک تقویت نیروها در امتداد مرز با مصر، ارتش اسرائیل را -که تاکنون به شدت تکه‌تکه شده- به چالش خواهد کشید.

اما فروپاشی توافق برای مصر نیز پیامدهای جدی خواهد داشت. مصر از زمان توافق، میلیاردها دلار کمک نظامی از ایالات متحده دریافت کرده است. اگر توافق باطل شود، ممکن است این بودجه به خطر بیافتد. افزایش گسترده تحرکات نظامی نیز اقتصاد مصر را که همین حالا هم با چالش مواجه است تحت فشار قرار خواهد داد.

اسکندر گفت که اگر اسرائیل به رفح حمله کند، «می‌تواند مصر را به جنگ بکشاند که برای کل منطقه فاجعه بار خواهد بود.»