گاردین: انتظار پایین اروپا از مذاکرات ژنو/ تا پیش از ترامپ از توافق خبری نیست

به گزارش اکوایران، معاون وزیر امور خارجه ایران، مجید تخت‌روانچی، روز جمعه با همتایان اروپایی خود در ژنو دیدار خواهد کرد.

مذاکره در پی شکست توافق

به نوشته گاردین، این دیدار پس از شکست هفته گذشته توافقی در  برگزار می‌شود که بر اساس آن جمهوری اسلامی ایران پیشنهاد داده بود غنی‌سازی اورانیوم ۶۰ درصد را متوقف کند، سطحی که کمی پایین‌تر از گریز هسته‌ای محسوب می‌شود. ایران این پیشنهاد را گامی برای بازسازی اعتماد میان تهران و غرب در خصوص برنامه هسته‌ای غیرنظامی خود می‌داند.

با این حال، نگرانی‌ها در حال افزایش است که تشدید تنش‌ها در خاورمیانه ممکن است جمهوری اسلامی را وادار کند که تلاش‌های خود را برای دستیابی به سلاح هسته‌ای دوچندان کند و این امر را برای دفاع از خود ضروری اعلام کند.

پایان دو سال وقفه در مذاکرات

مذاکرات روز جمعه پایانی بر دو سال سکوت در مذاکرات مستقیم درباره توافق هسته‌ای متوقف‌شده خواهد بود. نمایندگان اتحادیه اروپا، فرانسه، آلمان و بریتانیا در این نشست حضور خواهند داشت، اما چین، روسیه و ایالات متحده، سایر امضاکنندگان توافق ۲۰۱۵، در این نشست شرکت نمی‌کنند.

جمهوری اسلامی ایران به این دیدار اهمیت بیشتری می‌دهد، در حالی که طرف اروپایی انتظارات پایینی از نتایج آن دارد.

رد پیشنهاد ایران توسط غرب

اتحادیه اروپا، بریتانیا و ایالات متحده هفته گذشته پیشنهاد ایران برای توقف غنی‌سازی ۶۰ درصدی را رد کردند. در عوض، قطعنامه‌ای در نشست هیئت مدیره آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) به تصویب رسید که ایران را به بهانه عدم همکاری و عمل به تعهدات خود تحت معاهده منع گسترش تسلیحات هسته‌ای (NPT) محکوم می‌کرد.

این قطعنامه از مقامات آژانس خواست تا ظرف سه ماه گزارشی جامع درباره پایبندی جمهوری اسلامی ایران به تعهداتش طی پنج سال گذشته ارائه دهند. این گزارش می‌تواند مقدمه‌ای برای تصمیم‌گیری شورای امنیت سازمان ملل برای بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران پس از انقضای توافق ۲۰۱۵ در اکتبر آینده باشد.

پاسخ ایران به قطعنامه آژانس

جمهوری اسلامی ایران اذعان کرده است که از زمان خروج ایالات متحده از توافق در سال ۲۰۱۸، همکاری‌های خود با آژانس را به تدریج کاهش داده است. روز شنبه، ایران در واکنش به قطعنامه آژانس اعلام کرد که برنامه هسته‌ای خود را با سرعت بیشتری ادامه خواهد داد.

محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس، روز یکشنبه تأیید کرد که ایران سانتریفیوژهای پیشرفته جدیدی را فعال کرده است. ایران اعلام کرده که حدود ۵ هزار سانتریفیوژ نسل جدید را راه‌اندازی خواهد کرد و ظرفیت غنی‌سازی خود را افزایش می‌دهد.

اتهامات و ادامه مذاکرات احتمالی

عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامس ایران، قدرت‌های اروپایی را به سیاسی کردن آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و مدیرکل آن، رافائل گروسی، متهم کرد. او در عین حال اعلام کرد که مسیر دیپلماتیک با اروپا همچنان باز است و مذاکرات برای احیای توافق هسته‌ای می‌تواند ادامه یابد.

عراقچی تأکید کرد که احیای کامل توافق ۲۰۱۵ ممکن نیست، اما به جای آن طرحی برای دستیابی به توافقی جدید ارائه داد.

نگرانی‌های غرب

ایران از عدم تمایل اروپا برای فاصله گرفتن از آمریکا و رفع تحریم‌ها ابراز ناامیدی کرده است. همکاری ایران با روسیه در جنگ اوکراین و حمایت از «محور مقاومت» در خاورمیانه نیز تلاش‌های دیپلماتیک اروپا را برای جداسازی پرونده هسته‌ای از رفتارهای به گفته آن بی‌ثبات‌کننده جمهوری اسلامی ایران دشوار کرده است.

در بیانیه‌ای مشترک، بریتانیا، فرانسه، آلمان و ایالات متحده از قطعنامه آژانس استقبال کردند و نگرانی خود را از برنامه‌های ایران برای گسترش بیشتر برنامه هسته‌ای در «جهاتی که توجیه صلح‌آمیز معتبری ندارند» ابراز کردند.

بعید به نظر می رسد که حتی پیش از روی کار آمدن ترامپ بتوان به یک توافق کلی دست یافت، حتی اگر پیشرفت قابل توجهی در مذاکرات بین اروپا و ایران در وین در سال 2022 حاصل شد.