آتش‌بس بر لبه پرتگاه؛ سیگنال جدید برای تهران از شام؟

به گزارش اکوایران، فرماندهی نظامی اسرائیل روز پنجشنبه جزئیات یک عملیات مخفی ادعایی را که چهار ماه پیش برای تخریب یک تأسیسات تولید موشک ساخت ایران در سوریه انجام شد، افشا کرد.

سیگنالی برای تهران؟

به نوشته بن کاسپیت، تحلیل‌گر المانیتور، حفاری‌های مربوط به ساخت این تأسیسات از سال ۲۰۱۷ آغاز شده بود و این کارخانه به‌طور عمیق در زیر زمین قرار گرفته بود تا از کشف و بمباران هوایی در امان باشد. به گفته المانیتور، از آن زمان، اطلاعات نظامی اسرائیل و موساد این مکان را زیر نظر داشتند. ناظران نظامی می‌گویند عملیات زمینی که این تأسیسات را هدف قرار داد، نشان‌دهنده تمایل فزاینده اسرائیل برای اجرای عملیات در مکان‌های دور است.

ادعا شده این عملیات با حملات هوایی آغاز شد که بیشتر ۳۰ مبارز سوری محافظ این تأسیسات مخفی را از بین برد. کماندوها با هلیکوپترهایی که تجهیزات بیمارستانی میدانی را نیز حمل می‌کردند، فرود آمدند. آن‌ها میکسرهای سنگین مورد استفاده برای تولید سوخت موشک و همچنین هشت موتور موشک در مراحل مختلف ساخت را پیدا کردند. بمب‌هایی که بر روی سایت ریخته شد، مواد منفجره مورد استفاده کماندوها و سلاح‌های نابود شده در این تأسیسات، منطقه را به لرزه درآورد.

به نوشته کاسپیت، بخش سانسور ارتش اسرائیل تصمیم گرفته جزئیات این عملیات را که رسانه‌های خارجی در اواسط سپتامبر گزارش کرده بودند، به تازگی منتشر کند. این اقدام در حالی انجام می‌شود که اسرائیل در تلاش است دولت ترامپ را قانع کند که در سال جاری به ایران حمله کند.

بحث‌های فزاینده در اسرائیل درباره حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران هم‌زمان با تغییر استراتژی تهران در آستانه ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ صورت می‌گیرد. به ادعی کاسپیت، تهران پس از آسیب شدید به حماس و حزب‌الله در غزه و لبنان، و پس از حمله هوایی ۲۶ اکتبر در ایران و فروپاشی دولت سوریه، در موضع دفاعی است. برخی از پژوهشگران مدعیند که تهران در حال تصمیم‌گیری است که آیا متحدان منطقه‌ای، سامانه‌های دفاع هوایی و قابلیت‌های تولید موشک خود را بازسازی کند یا به سمت تولید سلاح هسته‌ای حرکت کند.

باراک راوید، خبرنگار اکسیوس، روز پنجشنبه گزارش داد که رئیس‌جمهور جو بایدن و مشاورانش درباره این موضوع و امکان حمله آمریکا به ایران در صورت پیش‌بینی اطلاعاتی درباره دستیابی قریب‌الوقوع ایران به توانایی هسته‌ای، جلسه اضطراری برگزار کردند.

فروپاشی آتش‌بس لبنان؟

عصر پنجشنبه، پس از آنکه سرویس‌های اطلاعاتی اسرائیل گفتند که پرتابگرهای موشکی را شناسایی کردند که برای شلیک به اسرائیل آماده شده بودند، ارتش اسرائیل مجموعه‌ای از حملات را در خاک لبنان انجام داد. یکی از منابع ارشد امنیتی اسرائیلی گفت: «ما در اجرای آتش‌بس کوتاهی نخواهیم کرد. حزب‌الله در تلاش است خود را بازسازی کند و با فرکانس بیشتری آتش‌بس‌ها را نقض می‌کند.»

بر اساس توافق آتش‌بس، نیروهای اسرائیلی باید ظرف ۶۰ روز از جنوب لبنان خارج شوند. این منبع امنیتی افزود: «باید روشن باشد که ما اجازه نخواهیم داد حزب‌الله در جنوب لبنان دوباره قدرت بگیرد. وضعیت قبلی که اسرائیل از ساخت‌وسازهای حزب‌الله در مرز چشم‌پوشی می‌کرد، تکرار نخواهد شد، حتی اگر این مسئله باعث فروپاشی آتش‌بس شود. فقط حزب‌الله است که چیزی برای از دست دادن دارد. ارتش اسرائیل برای هر سناریویی آماده است.»

با اینکه جنگ چند جبهه‌ای که اسرائیل پس از حمله حماس در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ آغاز کرده بود، فروکش کرده، وضعیت همچنان ناپایدار است. یکی از منابع ارشد سیاسی اسرائیل به المانیتور گفت: «آتش‌بس در لبنان ممکن است فرو بپاشد. امیدواریم این اتفاق نیفتد، اما این یک احتمال است. جنگ با حوثی‌ها نیز ادامه دارد.»

پنجشنبه شب، حوثی‌ها بار دیگر یک موشک بالستیک به سمت اسرائیل شلیک کردند که باعث شد صدها هزار اسرائیلی به پناهگاه‌های بمب بروند. ارتش اسرائیل همچنین در غزه به عملیات علیه حماس که به دنبال بازسازی نیروهایش است، ادامه می‌دهد.

آماده‌سازی برای تحلیف

با وجود اظهارنظر دونالد ترامپ در ۳ دسامبر مبنی بر اینکه «ما وارد جنگ‌های خارجی که ایالات متحده به‌طور غیرضروری درگیر آن‌ها شده است نخواهیم شد»، بی‌ثباتی مداوم به این سادگی حل نخواهد شد.

یکی از نزدیکان بنیامین نتانیاهو به المانیتور گفت که نخست‌وزیر تمام تلاش خود را برای آرام کردن اوضاع پیش از مراسم تحلیف ۲۰ ژانویه انجام می‌دهد، اما افزود که برخی مسائل از کنترل او خارج است.

گزارش‌هایی در ۲۴ ساعت گذشته از پیشرفت در مذاکرات آتش بس غزه شده است. نتانیاهو روز پنجشنبه هیئتی دیگر را برای دور جدیدی از مذاکرات به دوحه اعزام کرد، در حالی که گزارش‌هایی از پیشرفت بین دو طرف به گوش می‌رسد.

یکی از مقامات ارشد دیپلماتیک اسرائیل گفت: «چنین پیشرفت‌هایی در گذشته بارها انجام شده است. هر بار این امر به ناامیدی ختم شده است. این بار، ناامیدی فقط برای خانواده‌های گروگان‌ها نخواهد بود، بلکه شامل تیم ترامپ نیز می‌شود. ما هر کاری که بتوانیم برای جلوگیری از این امر انجام خواهیم داد.»