نقش کمرنگ تفریح و مصرف فرهنگی در سبد هزینه خانوار ایرانی

به گزارش اکوایران، متوسط هزینه ایرانیان شهرنشین در سال گذشته 92 میلیون و 501 هزار تومان برآورد شده که نسبت به سال قبل از آن نزدیک به 50 درصد افزایش داشته است. از این مقدار 26.7 درصد سهم اقلام خوراکی و 73.3 درصد سهم اقلام غیرخوراکی بوده است. در میان گروه‌های اساسی بیشترین سهم در سبد مصرفی و هزینه‌ای خانوار مناطق شهری در سال 1400 مربوط به مسکن بوده است. به عبارت دیگر، هزینه‌ای که خانوار ایرانی به طور متوسط به علت تامین مسکن متحمل شده است، 36 درصد از کل هزینه خانوار را شامل می‌شود. این سهم در سال 99 حدود 37 درصد برآورد شده است.

با وجود اینکه سهم مسکن در هزینه خانوار در سال گذشته نسبت به سال 99 کاهش یافته، اما نسبت به سال 96 حدود 3 درصد بالاتر رفته است. این می‌تواند متأثر از دو علت باشد؛ نخست اینکه در چند سال گذشته به طور محسوسی درآمد سرانه ایرانیان کاهش یافته و با توجه به اینکه تقاضای مسکن بسیار کم‌کشش است و به نوعی کالای ضروری محسوب می‌شود، همزمان با کم شدن درآمد، سهمش در هزینه خانواده‌ها بالاتر رفته است. همچین در همین بازه زمانی مسکن تورم بسیار بالایی را تجربه کرده و به نوعی نرخ تورم در این بخش از متوسط تورم بالاتر بوده که موجب می‌شود خانواده‌ها سهم بیشتری از درآمد و هزینه خود را به مسکن اختصاص دهند. البته با توجه به اینکه مسکن در شهرها به شکل قابل توجهی گران‌تر از روستاها است، این سهم برای خانوار روستایی 18.5 درصد است.

کاهش محسوس هزینه تفریح و فرهنگ

سهم هزینه پوشاک و کفش از سبد هزینه‌ای خانوار شهری در سال گذشته 3.9 درصد بوده که نسبت به دو سال گذشته افزایش یافته است. آمارها نشان می‌دهد این شاخص در سال 98 حدود 3.1 درصد به ثبت رسیده است. همچنین سهم گروه لوازم، اثاث و خدمات خانوار از 4 درصد در سال 99 به 4.3 درصد در سال 1400 رسیده است. همچنین سهم بهداشت و درمان از کل هزینه ایرانیان در سال گذشته 10 درصد به ثبت رسیده که نسبت به سال قبل از آن افزایش داشته است. سهم بهداشت و درمان از کل هزینه خانوار ایرانی در سال 99 حدود 9.8 درصد بوده که پایین‌ترین سهم این گروه در پنج سال گذشته محسوب می‌شود. این در حالیست که سال 99 سال اوج پیک کرونا بوده و البته می‌توان گفت در این سال مردم به علت هراس از حضور در مراکز درمانی و جلوگیری از خطر ابتلا، کمتر به درمان‌های غیرکرونایی پرداخته‌اند.

سهم گروه تفریحات، سرگرمی‌ها و خدمات فرهنگی از کل هزینه متوسط ایرانیان در سال گذشته 1.6 درصد برآورد شده، در حالی که این سهم در 96 حدود 3 درصد بوده است. به طور کلی این سهم در پنج سال گذشته به طور مداوم کاهش یافته است. به بیان دیگر، در چند سال گذشته هزینه‌ای که ایرانیان برای تفریح و فعالیت‌های فرهنگی انجام داده‌اند کاملا روندی نزولی داشته و به شکل قابل توجهی کاهش یافته است. این آمار متعلق به خانواده‌های شهری است و در روستاها این سهم حدود 0.3 درصد کمتر از مناطق شهری است.

همچنین، سهم حمل و نقل و ارتباطات از 12.4 درصد در سال 96 به 9.5 درصد در سال گذشته رسیده است. سهم این گروه از هزینه کل خانوار ایرانی نیز در چند سال گذشته مدام کاهش یافته است.