به گزارش اکوایران، ازبکستان به‌عنوان یک ستاره در حال ظهور در آسیای مرکزی، گام‌های جسورانه‌ای در جهت حفاظت از محیط زیست، اداره کشور، آموزش و رهبری بین‌المللی برداشته است؛ موضوعی که نشان‌دهنده تحول پویای این کشور است که تنها یک دهه پیش، تعداد انگشت‌شماری از افراد می‌توانستند آن را پیش‌بینی کنند.

به نوشته یورونیوز، برنامه ازبکستان موسوم به «استراتژی 2030» به‌عنوان برنامه کلی در پشت تمام اهداف این کشور در نظر گرفته می‌شود که از پنج ستون اصلی تشکیل شده است: حفظ محیط زیست، اصلاحات مدیریت دولتی، تحول اجتماعی، امنیت ملی و یک چشم‌انداز متمرکز بر آینده.

استراتژی 2030 که ایده بزرگ شوکت میرضیایف - رئیس‌جمهور ازبکستان - در نظر گرفته می‌شود، به نقشه‌ راهی تبدیل شده است که همه قسمت‌های دولت را هدایت می‌کند و در آن اهداف اقتصادی در برابر نیازهای زیست‌محیطی و اجتماعی به توازن رسیده‌اند.

رشد قوی اقتصادی

طبق اعلام صندوق بین‌المللی پول، تولید ناخالص داخلی ازبکستان در سال 2024 میلادی از 120 میلیارد یورو عبور می‌کند. 2024 یک سال شاخص برای اقتصاد ازبکستان بوده است، چراکه در آن ارزش صادرات این کشور آسیای مرکزی از 24 میلیارد یورو عبور کرد و ذخایر طلا و ارزهای خارجی آن نیز به 38 میلیارد یورو رسیدند.

در سومین مجمع بین‌المللی سرمایه‌گذاری در تاشکند ازبکستان، قراردادهایی به ارزش 25.5 میلیارد یورو به امضا رسید که باعث تقویت جریان سرمایه‌گذاری خارجی در این کشور شد.

توسعه زیرساخت و انرژی، ایجاد 1.5 میلیون شغل و پیشرفت در زمینه مذاکرات الحاق به سازمان تجارت جهانی با 22 کشور از جمله آمریکا و چین، به‌عنوان عوامل اصلی رشد پایدار ازبکستان تلقی می‌شوند. عمده این رشد و سرمایه‌گذاری به تعهدات دولت شوکت میرضیایف به ایجاد یک اقتصاد بازتر و بهبود قابل توجه اکوسیستم تجاری نسبت داده می‌شود.

محیط زیست: در مسیر یک آینده سبزتر

طی پنج سال اخیر، 16 نیروگاه بزرگ خورشیدی و بادی با ظرفیت کل 3500 مگاوات یا 10 میلیارد کیلووات ساعت در ازبکستان راه‌اندازی شده است. در نتیجه آن، سهم «انرژی سبز» در سبد انرژی این کشور طی سال جاری میلادی به 16 درصد افزایش یافت که یک گام مهم به‌سوی هدف 40 درصدی تا سال 2030 در نظر گرفته می‌شود.  

اقتصاد ازبکستان (3)

همچنین یک پروژه ملی زیست‌محیطی باعث تحول ازبکستان شده است: در این پروژه با نام «گلخانه»، تاکنون 138 میلیون درخت کاشته شده، «کمربندهای سبز» با مساحتی به‌میزان 10 هزار هکتار ایجاد شده، 257 پارک جدید افتتاح شده است. همچنین طرح ابتکاری «باغ من» که زمین‌هایی را برای 10 هزار ساکن فراهم کرد، نه تنها پایداری محیط‌زیست را افزایش داد، بلکه کارآفرینی محلی را نیز تقویت کرد.

کارشناسان بین‌المللی تلاش‌های ازبکستان در زمینه مبارزه با بیابان‌زایی را که یک تهدید بزرگ برای تولید غذا و زندگی روستایی است، ستوده‌اند. سال ‌پیش‌رو نیز در ازبکستان به‌عنوان سال حفاظت از محیط زیست اعلام شده است.

مدیریت منابع آبی

استفاده معقول از آب یک وظیفه کلیدی برای ازبکستان است که در آن بیش از 50 میلیارد متر مکعب آب به‌شکل سالانه مصرف می‌شود. در سال 2024، معرفی فناوری‌های مربوط به صرفه‌جویی آب، امکان بهینه‌سازی آبیاری در مساحت 1.8 میلیون هکتار را فراهم کرد.

اصلاحات اجتماعی: حمایت از مردم، مبنای پیشرفت است

دولت ازبکستان کمک‌های اجتماعی را برای تحت پوشش قرار دادن 2.2 میلیون خانوار افزایش داده است که در آن برنامه‌هایی شامل حمایت از شهروندان دارای معلولیت، افزایش اشتغال آن‌ها و ارائه پروتزهای مدرن معرفی شد. علاوه بر این، شبکه‌ای از مراکز خدمات اجتماعی سیستم نوآورانه حفاظت اجتماعی برای حمایت از افراد آسیب‌پذیر (INSON) تحت حمایت بانک جهانی ایجاد شده است.

احیای فرهنگی

رئیس‌جمهور شوکت میرضیایف مسائل مربوط به حفظ، مطالعه و عمومیت بخشیدن به میراث فرهنگی کشور را تا حد سیاست دولتی مطرح کرده است.

در سال 2024، بنیاد توسعه فرهنگ و هنر ازبکستان تعدادی رویداد مهم را برگزار کرد که بر میراث فرهنگی ازبکستان و نقش بین‌المللی این کشور در حوزه هنر و فرهنگ تأکید داشتند. در آوریل 2024، نمایشگاه «ازبکستان: آوانگارد در صحرا» در شهرهای فلورانس و ونیز ایتالیا برگزار شدند.

از 23 تا 26 آگوست، هشتمین کنگره بین‌المللی جامعه جهانی برای مطالعه، حفظ و ترویج میراث فرهنگی ازبکستان با مشارکت مرکز تمدن اسلامی ازبکستان با شعار «میراث اجداد بزرگ - پایه رنسانس سوم» با موفقیت در تاشکند و سمرقند برگزار شد.

در ماه سپتامبر، موزه بریتانیا در لندن نمایشگاهی بی‌نظیر با عنوان ساده «جاده‌های ابریشم» را افتتاح کرد که برخی از نادرترین آثار هنری ازبکستان را که تاکنون دیده نشده بود، به نمایش گذاشت. این نمایشگاه با استقبال گسترده جامعه جهانی روبه‌رو شد.

جوانان و ورزش: پیروزی‌هایی که الهام‌بخش می‌شوند

می‌توان گفت که 2024 یک سال فوق‌العاده برای ورزش ازبکستان بوده است. در المپیک تابستانی پاریس، تیم این کشور بهترین نتیجه تاریخ خود در المپیک را به ثبت رساند، آن هم با کسب 13 مدال شامل 8 طلا، 2 نقره و 3 برنز که باعث شد این کشور در میان 206 کشور حاضر در رتبه 13 قرار بگیرد. تیم بوکس ازبکستان با کسب 5 طلا، 2 نقره و 1 برنز بهترین عملکرد را در کاروان ورزشی این کشور در پاریس داشت.

این پیروزی‌ها نتیجه سال‌ها تلاش در توسعه ورزش، ایجاد پایگاه‌های آموزشی مدرن و حمایت دولتی از استعدادهای جوان بوده است. این ورزشکاران نه‌تنها جایگاه ازبکستان را در صحنه بین‌المللی تقویت کردند، بلکه الهام‌بهش نسلی از ورزشکاران جوان شدند.

جمعیت جوان ازبکستان به‌شکل فعالانه به توسعه اقتصاد و جامعه این کشور کمک می‌کنند. امروزه، 22.9 درصد از کارآفرینان ازبکستان کمتر از 30 سال سن دارند، از جمله 3500 کشاورز و 7800 صنعت‌گر.

اقتصاد ازبکستان (2)

دیجیتالی شدن: گامی به‌سوی آینده

برنامه موسوم به ازبکستان دیجیتال-2030، در حال سرعت بخشیدن به توسعه فناوری این کشور است. صادرات خدمات IT باعث درآمدزایی 326 میلیون یورویی شده است و پارک‌های IT محل حضور بیش از هزار استارتاپ شده است.

همچنین دیجیتالی شدن کامل انتخابات برای انتخابات پارلمانی و محلی 2024 باعث شد فرآیندهای دموکراتیک به سطح جدیدی از شفافیت وارد شوند.

طبق داده‌های شاخص نوآوری جهانی برای 2024، اقتصاد ازبکستان اکنون در رتبه 10 در میان کشورهای با درآمد متوسط قرار دارد که نسبت به رتبه 133 این کشور تنها در یک دهه گذشته، یک رشد چشمگیر را نشان می‌دهد.

آموزش و نوآوری

نرخ ثبت نام در آموزش عالی از 9 درصد در سال 2016 به 42 درصد در سال 2023 افزایش یافته است و هدف ازبکستان رسیدن به 50 درصد تا سال 2030 است.

این جهش با هزینه‌های قابل توجه دولت برای آموزش پشتیبانی می‌شود که در سال 2023 میلادی به 4.5 میلیارد یورو رسید که معادل حدود 44 درصد از هزینه‌های اجتماعی سالانه است. این سرمایه‌گذاری ابتکارات بی‌شماری را آغاز کرده است، مانند تأسیس شعبه‌های دانشگاهی بین‌المللی و بورسیه‌های تحصیلی، به‌ویژه برای زنان که دسترسی به آموزش با کیفیت را افزایش داده و باعث ارتقای دانشگاه‌های ازبکستان در رتبه‌بندی‌های بین‌المللی شده است.

اصلاحات آموزشی نیز به‌شدت با اهداف دیجیتال این کشور در هم تنیده است. اکنون دانشگاه‌ها دوره‌های تخصصی هوش مصنوعی، علم داده و فناوری بلاک‌چین را ارائه می‌دهند و نسل جوان را برای یک محیط رقابتی جهانی آماده می‌کنند.