رشد 95 درصدی قیمت برنج در ژاپن؛ 230 هزار تن برنج ناپدید شد

به گزارش اکوایران، ژاپن دارای برنج کافی برای فروش نیست، اما هیچ‌کس درباره علت اصلی آن توافق ندارد. برداشت برنج در ژاپن در سال گذشته میلادی بالاتر بود و همین امر باعث افزایش امیدها به کاهش فشار بر عرضه این محصول شد. با این حال، مردم ژاپن در سال 2025 با رکوردشکنی قیمت برنج روبه‌رو شده‌اند؛ اتفاقی که باعث نارضایتی شده و دولت ژاپن را بر آن داشته است تا برای حل این معضل از ذخایر اضطراری استفاده کند.

به نوشته بلومبرگ، تأثیرات قیمت غذای اصلی ژاپن در سراسر جامعه این کشور دیده می‌شود و مصرف‌کنندگان و صاحبان رستوران‌ها خشمگین هستند. در حال حاضر برخی سوپرمارکت‌ها میزان خرید برنج توسط مشتریان را محدود کرده‌اند. کشاورزان مسن در مناطق روستایی برای خانواده خود در توکیو، برنج ارسال می‌کنند و در شبکه‌های اجتماعی، تئوری‌های توطئه درباره این کمبود به‌شدت رشد کرده است. این بحران همچنین تبعاتی برای بازار ارز ژاپن داشته است که شامل تصمیم بانک مرکزی برای افزایش نرخ‌های بهره در ماه ژانویه می‌شود که باعث شد ین در برابر دلار تقویت شود.

بازار برنج ژاپن با یک سیستم پیچیده مدیریت می‌شود که در آن کشاورزان برنج را به کارگزاران جمع‌آوری می‌فروشند و سپس این محصول به عمده‌فروشان تحویل داده می‌شود و در نهایت برنج وارد سوپرمارکت‌ها و رستوران‌ها می‌شود.

با وجود افزایش 180 هزار تنی برداشت برنج در سال 2024، کارگزاران جمع‌آوری از یک کمبود گسترده به‌میزان 230 هزار تن خبر می‌دهند. وزارت کشاورزی ژاپن که وظیفه نظارت بر مهم‌ترین محصول کشاورزی این کشور را دارد، نمی‌تواند در محاسبات خود این مغایرت را توجیه کند.

تاکو اِتو، وزیر کشاورزی ژاپن، اخیرا اعلام کرد: «به‌طور قطع برنج وجود دارد. اگر شما به توزیع به‌شکل کلی نگاه کنید، حجمی از برنج در جایی پنهان شده و همین موضوع این بحران کمبود را ایجاد کرده است.»

رشد چشمگیر قیمت‌ها به‌طور جدی‌تر در آگوست 2024 آغاز شد، یعنی زمانی که دولت درباره وقوع یک زمین‌لرزه ویرانگر در نزدیکی سواحل جنوبی ژاپن، هشدار صادر کرد. به‌دنبال این اتفاق، ‌خرید ناشی از ترس آغاز شد و حتی زمانی که هشدار زلزله برداشته شد، قیمت‌ برنج کاهش نیافت.

در حالیکه حدس و گمان‌های زیادی درباره افرادی که به مناطق روستایی می‌روند و برنج کشاورزان را می‌خرند، مطرح شده است اما کشاورزان معتقدند که بحران برنج ربطی به این موضوع ندارد.

تاکاکازو یاگورا، کشاورزی که به کشت برنج می‌‌پردازد، می‌گوید: «هیچ‌کس در پشت صحنه با نیت‌های شوم وجود ندارد. ممکن است افرادی با اهداف سوداگرانه به ذخیره‌سازی برنج بپردازند، اما هیچ‌کس نمی‌تواند آن‌ها را مقصر بداند. این بخشی طبیعی از کسب‌وکار است.»

مصرف‌کنندگان، فشار ناشی از افزایش قیمت برنج را احساس می‌کنند. قیمت یک کیسه استاندارد پنج کیلوگرمی به حدود 4 ین جهش پیدا کرده است که نسبت به یک سال قبل‌تر، رشد 95 درصدی را نشان می‌دهد. این اتفاق باعث رشد کلی تورم ژاپن شده که در حال حاضر با سریع‌ترین سرعت از اواسط 2023 در حال افزایش است. رئیس بانک مرکزی ژاپن در یک سال گذشته بر سه مرتبه افزایش نرخ بهره این کشور نظارت داشته است و قیمت‌های بالاتر می‌توانند منجر به افزایش بیشتر نرخ‌های بهره شود.

ترجیحات قابل توجه برای برنج داخلی، تعرفه‌های سنگین بر برنج‌های خارجی و زنجیره تأمین پیچیده ژاپن باعث شده‌اند گزینه واردات برنج برای کاهش قیمت‌ها روی میز نباشد.

همچنین کشاورزان و کارگزاران جمع‌آوری نسبت به آمارهای دولت از میزان برداشت سال 2024 به‌میزان 7.34 میلیون تن، تردید دارند. با توجه به اینکه تابستان گذشته، گرم‌ترین تابستان تاریخ ژاپن بوده است، بسیاری از کشاورزان نسبت به کاهش تولید ابراز نارضایتی داشته و معتقدند که سایر کشاورزان نیز احتمالا با این مشکل روبه‌رو بوده‌اند.

یکی از کشاورزان ژاپنی اعلام کرده است: «نمی‌دانم چه کسی این همه برنج را پنهان کرده است، اما فکر می‌کنم میزان تولید واقعی کمتر از آمارهای دولت باشد.»

برای برطرف کردن این مشکل، دولت به ذخایر اضطراری که در زمان‌های بحرانی نظیر وقوع زمین‌لرزه یا سونامی مورد استفاده قرار می‌گیرند، روی آورده است. دولت ژاپن قصد دارد با فروش 210 هزار تن برنج، تأثیر برنج‌های گم‌شده را جبران کند. دولت در مجموع 1 میلیون تن ذخایر اضطراری برنج دارد.

کاتسوهیتو فویوکی، استاد دانشگاه توهوکو که در مطالعات بازار کشاورزی تخصص دارد، معقتد است: «از آنجایی که تقاضا بسیار زیاد است،‌ حتی عرضه اضافی نیز نمی‌تواند قیمت‌ها را پایین بیاورد.»

با وجود نقش محوری برنج در فرهنگ ژاپن، کشت برنج در این کشور طی سال‌های اخیر با افت همراه بوده است. متوسط سن یک کشاورز که به کشت برنج می‌پردازد، حدود 71 سال است و تعداد کشاورزان این محصول بین‌ سال‌های 2015 تا 2020 به‌میزان 25 درصد کاهش یافته است. در واقع، در حال حاضر فشار بسیار زیادی بر این کشاورزان وجود دارد.  

یکی از مدیران تولید محصولات جانبی برنج در ژاپن معتقد است: «کشاورزان در حال ترک صنعت کشت برنج هستند. اختلالات بلندمدت در عرضه رخ خواهد داد و قیمت‌ها به رشد خود ادامه می‌دهند.»