به گزارش اکوایران، یک ماه است که بانک مرکزی به صورت هفتگی بیش از 120 هزار میلیارد تومان نقدینگی در بانک ها تزریق می کند. این تزریق در عملیات بازار باز رقم می خورد. به طور کلی یکی از راه‌های بانک‌ها برای استقراض از بانک مرکزی شرکت در عملیات بازار باز است که در عمل، نیاز بانک‌ها را برآورده می‌کند و به اندازه اضافه برداشت، به تشدید تورم منجر نمی‌شود. 

همچنان در چند هفته اخیر، حضور بانک مرکزی در بازار شبانه سایه وار بوده و بجز تقاضای کوچکی که در هفته پیش در این بازار پاسخ داده شد، فعالیت دیگری دیده نمی‌شود. برخی کارشناسان این پدیده را ناشی از فعالیت پر رنگ بانک مرکزی در بازار باز می‌دانند. 

بازار باز

عملیات بازار باز؛ تصمیم قاطعانه بانک مرکزی

بر اساس گزارش‌های منتشر شده، حجم عملیات تزریق پول در بازار باز توسط بانک مرکزی در هفته منتهی به 16 مرداد 1402 حدود 121 هزار میلیارد تومان بوده است. میزان فعالیت بانک مرکزی در بازار باز برای دهمین هفته متوالی بیش از 120 هزار میلیارد تومان به ثبت رسیده که نشان از مصمم بودن این نهاد در تامین تقاضای نقدینگی به وسیله بازار باز دارد. 

در این معاملات در هنگام نیاز بانک‌ها به نقدینگی، بانک مرکزی اقدام به بستن قراردادی (که عموما بازخرید یا ریپو نامیده می‌شود) برای خرید اوراق بهادار بانک می‌کند . در این قرارداد بانک متعهد می‌شود که در سررسید مشخص(عموما یک هفته) دوباره اوراق خود را از بانک مرکزی بخرد. به این ترتیب بانک ها با پرداختن نرخ بهره بازار باز، می‌توانند از عملیات بازار باز بانک مرکزی بهره ببرند و نقدینگی مورد نیاز خود را تامین کند. 

نکته جالب توجه این است که در 8 هفته اخیر، بانک مرکزی با تمام توان خود درحال فعالیت در بازار باز بوده، به عبارت دیگر در طول این مدت هر میزانی که بانک‌ها در بازار باز تقاضای استقراض کرده‌اند، توسط بانک مرکزی پاسخ داده و تامین شده است. 

حضور سایه‌وار بانک مرکزی در بازار شبانه

راه دیگر تامین نقدینگی تقاضای نقدینگی در بازار شبانه است که در آن بانک‌ها به یکدیگر قرض می‌دهند. نرخ بهره در بازار بین بانکی بر اساس عرضه و تقاضا تعیین می‌شود.اگر نرخ بهره بین بانکی(بازار شبانه) به میزان مد نظر بانک مرکزی برسد، این سازمان فعالانه وارد بازار شبانه می‌شود و به بانک‌ها در نرخ بهره معین(سقف کانال مد نظر بانک مرکزی) به هر میزانی که نیاز داشته باشند قرض می‌دهد. یکی از اهداف بانک مرکزی از ورود به این بازار، کنترل نرخ بهره بین بانکی در یک کانال مشخص است. 

گزارشات نشان می‌دهد که فعالیت بانک مرکزی در بازار شبانه در چند هفته اخیر به شکل قابل توجهی پایین بوده است. برخی کارشناسان دلیل این موضوع را، تامین نیاز به نقدینگی بانک‌ها در بازار باز می‌پندارند.

بازار باز