به گزارش اکوایران، رشد پایه پولی در فروردین سال جاری یکی از بالاترین نرخ‌های ثبت شده در طول تاریخ اقتصادی ایران بوده است، به عقیده برخی از اساتید، متغیر مهم در ایجاد تورم، نقدینگی است و چنانچه بانک مرکزی موفق به کنترل تورم از طریق نقدینگی شود، افزایش در پایه پولی دارای اهمیتی چندانی نخواهد بود. در مقابل نظرات برخی کارشناسان حاکی از اهمیت کنترل پایه پولی برای مهار تورم است. چرا که این عده معتقدند ساختار پیشین اقتصاد ایران نشان از انتقال حجم پول از مسیر ضریب فزاینده به نقدینگی بوده است.

همچنین رشد سهم پول از کل نقدینگی می‌تواند یکی از نشانه‌های بالا رفتن سطح نااطمینانی در جامعه باشد، این نسبت در اولین ماه سال 1402 به 26 درصد رسید.

رشد پایه پولی و فتح قله 14 ساله

طبق گزارشات منتشر شده از سوی مرکز آمار ایران در فروردین ماه 1402، بالاترین رشد پایه پولی حداقل در 14 سال اخیر، در این ماه رخ داده است. نرخ رشد این متغیر پولی در یک سال منتهی به اولین ماه سال جاری 45 درصد بوده، و به 8 هزار و 870 همت رسیده است. این افزایش به لحاظ مقداری برابر با 120 همت رقم خورده است. 

بررسی ماهانه پایه پولی نیز نشان می دهد در اولین ماه امسال، حجم این شاخص 15 همت بالاتر آمده و در این مدت 3 درصد بیشتر شده است.

پایه پولی

افزایش سهم پول/ انتظارات و بی اعتمادی

بر اساس داده‌های بانک مرکزی، ترکیب نقدینگی در ماه‌های اخیر متحمل تغییرات محسوسی شده است،. این شاخص به طور کلی شامل پول و شبه پول است. آمارها نشان می‌دهند که در ماه‌های اخیر نقش پول در مبادلات پررنگ تر شده و مردم ترجیح داده‌اند تا بیشتر از سپرده‌هایی استفاده کنند که قابلیت نقدشوندگی بالاتری دارند. به همین ترتیب سهم پول از پایه پولی حدودا به 26 درصد رسیده که رکورد 14 ساله در اقتصاد ایران به حساب می‌آید. درحال حاضر کل پول موجود در اقتصاد حدود هزار و 670 همت کل شبه پول تقریبا 4 هزار و 750 همت به ثبت رسیده است.

تفاوت پول و شبه پول عمدتا در قابلیت نقدشوندگی آن‌هاست، البته به باور برخی شبه پول نیز عملا همان پول است فقط برداشت آن با محدودیت هایی همراه است. به عقیده برخی دیگر، افزایش سهم پول از پایه پولی یکی از شاخص‌هاییست که می‌تواند سطوحی از نااطمینانی در جامعه را منعکس کند.

رشد پول به چه صورت بوده است؟

آمارها نشان می‌دهد که در فروردین سال جاری حجم پول بالغ بر 75 درصد نسبت به فروردین سال 1401 رشد کرده و این درحالیست که رشد شبه پول در این بازه 22.7 درصد رقم خورده است.

نظرات کارشناسی شده برخی صاحبنظران در اقتصاد ایران ، حاکی از اهمیت نقدینگی در مهار تورم است. این کارشناسان باور دارند که اگر بتوان نقدینگی را کنترل کرد، تورم نیز کنترل می‌شود، به همین ترتیب رشد پایه پولی تا وقتی با رشد نقدینگی همراه نشود، منجر به تورم نخواهد شد. در مقابل برخی کارشناسان مخالف این گونه نگاه هستند و باور دارند که کنترل پایه پولی از اهمیت بیشتری برخوردار است.

پایه پولی