به گزارش اکوایران، بدهی دولت به بانک‌ها و موسسات اعتباری یک از اجزای نقدینگی است. دولت در صورت نیاز به پول از شبکه بانکی استقراض می‌کند استقراض دولت از بانک‌ها و موسسات اعتباری موجب رشد نقدینگی می‌شود. نقدینگی پولی است که توسط بانک‌ها خلق می‌شود و در اقتصاد عامل اصلی خلق تورم دانسته می‌شود.  بنابراین رشد استقراض دولت از بانک‌ها می‌تواند به خلق تورم بیشتر بیانجامد.  

بانک‌ مرکزی گزارش پولی و بانکی را تا پایان دی ماه 1402 منتشر کرده است. بررسی این آمار نشان می‌دهد که با وجود افت نرخ رشد نقدینگی در دو سال اخیر، بدهی دولت به بانک‌ها و موسسات اعتباری کشور در این مدت رشد قابل توجهی داشته است. همچنین نسبت این بدهی‌ها به حجم نقدینگی کشور نیز حاکی از این است که از اسفند 1401 سهم این بدهی‌ها از نقدینگی افزایش قابل توجهی یافته هرچند از ابتدای پاییز امسال این سهم رو به کاهش رفته است.

نسبت بدهی دولت به بانک‌ها به نقدینگی

 حجم بدهی دولت به بانک‌ها از ابتدای سال 1400 حدود 2 برابر شده و از 380 هزار میلیارد تومان در فروردین 1400 به 746 هزار میلیارد تومان در دی 1402 رسیده است.

 اما این بدهی‌ها جزئی از نقدینگی هستند و بنابراین سهم آن‌ها از نقدینگی شاخص بهتری برای بررسی تغییرات است.

 سهم بدهی دولت به بانک‌ها نسبت به نقدینگی در فروردین 1400 برابر با 10.9 درصد بوده است. در این ماه حجم نقدینگی برابر با 3 هزار و 490 هزار میلیارد تومان و حجم بدهی بانک‌ها برابر با 380 هزار میلیارد تومان بوده است.

 این سهم تا دی ماه 1401 به طور کلی روندی نزولی داشته و در این ماه به 7.9 درصد رسیده که کمترین نسبت این بدهی به بانک‌ها از ابتدای سال 1400 بوده است. اما در اسفند 1401 با افزایش قابل توجهی به 11.1 درصد رسید که بیشترین سهم بدهی دولت به بانک‌ها در این مدت بوده است. با این حال از ابتدای پاییز 1401 سهم بدهی دولت به بانک‌ها کاهش یافت و در دی ماه 1402 برابر با 9.9 درصد شد. در این ماه دولت 746 هزار میلیارد تومان به بانک‌ها بدهی داشته و مجموع حجم نقدینگی نیز 7 هزار و 556 هزار میلیارد تومان بوده است.

 رشد قابل توجه این نسبت در نیمه اول 1402 به این معناست که در این مدت بدهی دولت به بانک‌ها موجب رشد نقدینگی شده است.

 اما مقایسه نرخ رشد این بدهی‌ها با نرخ رشد نقدینگی نیز نشان می‌دهد که با وجود افت رشد نقدینگی رشد نقطه به نقطه این بدهی‌ها از ابتدای امسال روندی صعودی داشته است.  

030118

مقایسه رشد بدهی دولت به بانک‌ها با رشد نقدینگی

 رشد نقطه به نقطه نقدینگی یعنی رشد آن نسبت به ماه مشابه سال قبل در فروردین 1401 برابر با 38.2 درصد بوده که در دی ماه 1402 به 25.2 درصد رسیده است. بنابراین نرخ رشد نقدینگی در این مدت 13 واحد درصد افت کرده است.

 اما نرخ رشد نقطه به نقطه بدهی دولت به بانک‌ها در این مدت رشد قابل توجهی داشته است. نرخ رشد این بدهی‌ها فروردین 1401 برابر با 6.1 درصد بوده که در دی ماه 1402 به 56.6 درصد رسیده است.

 شتاب گرفتن رشد بدهی دولت به بانک‌ها با وجود کاهش سرعت رشد نقدینگی به این معناست که میزان استقراض دولت در این مدت از بانک‌ها شدت گرفته است. این موضوع علل مختلفی می‌تواند داشته باشد که نیازمند بررسی دقیق‌تر است. با این حال به طور کلی کاهش درآمدهای دولت و مواجهه با کسری را می‌توان علت حرکت دولت به سمت استقراض از بانک‌ها دانست. موضوعی که می‌تواند رشد نقدینگی و در نتیجه رشد تورم را در پی داشته باشد.

030118