پنج سناریوی 2023 جنگ اوکراین: همه چیز در گرو حمله سرنوشت‌ساز بهاری کرملین

به گزارش اکوایران، درگیری در اوکراین وارد دومین سال تقویمی خود می شود. بی‌بی‌سی از چندین تحلیلگ‌ر نظامی پرسیده که به نظر آن‌ها در سال 2023 وقایع در میدان چگونه رخ خواهند داد. آیا جنگ در سال آینده به نتیجه می‌رسد و چطور؟ در میدان جنگ یا در میز مذاکره؟ یا ممکن است به سال 2024 بکشد؟ نظرات این پنج تحلیلگر که به پرسش‌های بی‌بی‌سی پاسخ داده‌اند را در ادامه می‌خوانید:

1. حمله سرنوشت‌ساز بهاری روسیه

به عقیده مایکل کلارک، معاون مدیر موسسه مطالعات استراتژیک اکستر بریتانیا، کسانی که به دنبال حمله به کشوری دیگر در هر نقطه از دشت‌های بزرگ اوراسیا هستند، در نهایت محکوم به از سر گذراندن زمستان در آن کشور می‌شوند.

ناپلئون، هیتلر و استالین همگی مجبور بودند ارتش خود را در مواجهه با زمستان اوراسیا در حرکت نگه دارند، و حالا ولادیمیر پوتین – که تهاجمش در حال عقب‌گرد در میدان است- نیروهای خود را در طول زمستان در سنگرها گذاشته است تا در انتظار حمله جدید در بهار باشند. در واقع هر دو طرف نیاز به مدتی توقف دارند، اما اوکراینی‌ها مجهزتر و با انگیزه‌تر هستند تا به راه خود ادامه دهند، و می‌توانیم انتظار داشته باشیم به فشار آوردن حداقل در دونباس ادامه دهند.

در اطراف کرمینا و سواتو، اوکراینی‌ها بسیار نزدیک به یک پیشروی بزرگ هستند که نیروهای روسی را مجبور به عقب‌نشینی به خط دفاعی طبیعی بعدی 40 مایل عقب‌تر می‌کند، عملاً نزدیک به جایی که تهاجم خود را در فوریه آغاز کردند.

زمانی که موفقیت به این نزدیکی است، کی‌یف تمایلی به توقف ندارد، امّا ممکن است حملات اوکراین در جنوب‌غربی پس از بازیابی خرسون حداقل موقتاً متوقف شوند. عبور به سمت شرق رودخانه دنیپرو برای تحت فشار قرار دادن خطوط آسیب‌پذیر جاده‌ای و ریلی روسیه به طرف کریمه ممکن است بسیار سخت باشد. اما احتمال آغاز یک حمله غافلگیرکننده جدید توسط کی‌یف را هرگز نمی توان رد کرد.

در سال 2023، حرکت تعیین کننده اصلی سرنوشت حمله بهاری روسیه خواهد بود. پوتین اعتراف کرده بود که حدود 50 هزار نفر از نیروهای تازه بسیج شده در جبهه حضور دارند. 250 هزار نفر دیگر از نیروهای بسیج‌شده برای سال آینده آموزش می‌بینند. تا زمانی که عملکرد نیروهای جدید روسیه در میدان نبرد مشخص نشود، هیچ چیزی جز جنگ بیشتر را نمی‌توان پیشبینی کرد. یک آتش‌بس کوتاه و بی‌ثبات تنها چشم انداز دیگر پیش‌رو است. پوتین به صراحت گفته است که توقف نخواهد کرد. و اوکراین روشن کرده است که به جنگیدن برای زندگی‌اش ادامه خواهد داد.

2. اوکراین سرزمین خود را پس خواهد گرفت

به عقیده آندری پیونتکوفسکی، کارشناس و تحلیل‌گر نظامی مستقر در واشنگتن دی‌سی، اوکراین با پس‌گرفتن کامل تمامیت ارضی خود حداکثر تا بهار 2023 پیروز خواهد شد. دو عامل این نتیجه گیری را شکل می دهند: یکی انگیزه، عزم و شجاعت ارتش و کل ملت اوکراین است که در تاریخ جنگ مدرن بی‌سابقه است. دیگر این واقعیت است که غرب پس از سال‌ها مماشات با دیکتاتور روسیه، سرانجام شروع کرده تا به بزرگی چالش تاریخی پیش روی خود پی ببرد. بیانیه اخیر ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو به بهترین وجه این موضوع را نشان می دهد: «بهایی که ما می پردازیم به پول است. در حالی که بهایی که اوکراینی ها می پردازند به خون است. اگر رژیم‌های خودکامه ببینند که به زور، پاداش داده می‌شود، همه ما بهای بسیار بالاتری خواهیم پرداخت. و جهان برای همه ما به دنیای خطرناک‌تری تبدیل خواهد شد.»

زمان دقیق پیروزی اجتناب‌ناپذیر اوکراین با سرعتی که ناتو می‌تواند بسته‌های جدید سلاح‌های تهاجمی (تانک‌، هواپیما، موشک‌های دوربرد) را به آن‌ها تحویل دهد، تعیین می‌شود. او انتظار دارد که ملیتوپول در ماه‌های آینده (شاید هفته ها) به نقطه اصلی نبرد تبدیل شود. اوکراینی‌ها پس از تسلط بر ملیتوپل، به راحتی به دریای آزوف می‌روند و عملا خطوط ارتباطی و تدارکاتی به کریمه را قطع می‌کنند. پس از آن اوکراین ویرانگرانه در میدان پیشروی خواهد کرد و در مذاکرات فنی بر سر شکست روسیه به طور رسمی توافق خواهد شد.

3. هیچ پایانی در چشم نیست

به باور باربارا زانچتا، گروه مطالعات جنگ، کالج کینگ لندن، ولادیمیر پوتین انتظار داشت که اوکراین اقدامات همسایه قدرتمندتر خود را بدون دخالت معناداری از طرف سایر کشورها بپذیرد. این اشتباه محاسباتی به یک درگیری طولانی منجر شده است که ظاهراً هیچ پایانی در دیدرس نیست.

زمستان سخت خواهد بود و حملات روسیه به زیرساخت‌های اوکراین تلاشی برای شکستن روحیه و استقامت جمعیتی خواهد بود که از پیش هم در حال شکستن بودند. اما انعطاف پذیری اوکراینی‌ها قابل توجه است. آن‌ها محکم خواهند ایستاد و جنگ به درازا خواهد کشید. چشم انداز مذاکره تاریک است. برای یک توافق صلح بالقوه، خواسته‌های اصلی حداقل یکی از طرف‌ها باید تغییر کند. هیچ مدرکی وجود ندارد که این اتفاق افتاده باشد یا به زودی بیفتد.

پس پایان بازی چطور اتفاق خواهد افتاد؟

به عقیده او، هزینه های جنگ، چه مادی و چه انسانی، ممکن است تعهد نخبگان سیاسی روسیه را از بین ببرد. کلید در داخل روسیه خواهد بود. جنگ‌های گذشته که در آن محاسبه اشتباه عنصری حیاتی بود، مانند ویتنام برای ایالات متحده، یا افغانستان برای اتحاد جماهیر شوروی، تنها به این ترتیب پایان یافتند. شرایط سیاسی داخلی در کشوری که اشتباه محاسباتی کرده بود تغییر کرد و خروج را - چه "با افتخار" یا نه – به تنها گزینه قابل اجرا تبدیل کرد.

با این حال، این تنها در صورتی ممکن است اتفاق بیفتد که غرب در حمایت از اوکراین، در برابر افزایش فشارهای داخلی مرتبط با هزینه های جنگ، محکم بایستد. متأسفانه، این جنگ به عنوان یک نبرد سیاسی، اقتصادی و نظامی طولانی مدت ادامه خواهد داشت. و تا پایان سال 2023 به احتمال زیاد همچنان ادامه خواهد داشت.

4. هیچ نتیجه دیگری جز شکست روسیه وجود ندارد

به عقیده بن هاجز، ژنرال فرمانده سابق ارتش ایالات متحده در اروپا، برای برنامه‌ریزی برای رژه پیروزی در کی‌یف خیلی زود است، اما شتاب در حال حاضر با اوکراین است و هیچ شکی در ذهن من نیست که آ‌ن‌ها در این جنگ پیروز خواهند شد، احتمالاً در سال 2023. 

اوضاع در طول زمستان کندتر پیش خواهد رفت، اما شکی نیست که به خاطر همه تجهیزات زمستانی که از بریتانیا، کانادا و آلمان می‌آیند، نیروهای اوکراین بهتر از روسیه قادر به مقابله با این وضعیت خواهند بود. تا ژانویه سال آینده، اوکراین می تواند در موقعیتی قرار گیرد که مرحله نهایی کارزار را که آزادسازی کریمه است، آغاز کند. به گفته او، ما از تاریخ می دانیم که جنگ آزمون اراده و آزمون تدارکات است. وقتی عزم مردم و سربازان اوکراینی و وضعیت لجستیکی همواره رو به بهبود اوکراین را می بینم، نتیجه‌گیری دیگری جز شکست روسیه نمی‌توانیم بکنیم.

خروج روسیه از خرسون تا حدی من را به این نتیجه رساند. اولاً به عنوان یک امتیاز روانی برای مردم اوکراین، ثانیاً به عنوان یک شرمساری عمیق برای کرملین و ثالثاً با دادن یک مزیت عملیاتی کلیدی به نیروهای اوکراین. در حال حاظر همه مسیرها به کریمه در تیررس سیستم‌های تسلیحاتی اوکراینی قرار دارند.

من معتقدم که در پایان سال 2023 کریمه به طور کامل به کنترل و حاکمیت اوکراین بازگردانده خواهد شد، اگرچه ممکن است نوعی توافق برقرار شود که به روسیه اجازه دهد بخشی از حضور دریایی خود در سواستوپل را به تدریج حذف کند.

5. انتظار ادامه همین‌ها را داشته باشید

به گفته دیوید جندلمن، کارشناس نظامی، به جای «چطور قرار است تمام شود»، این‌جا چیزهایی هستند که هر طرف دوست دارد در مرحله بعدی به دست آورد.

تنها حدود نیمی از 300000 سرباز بسیج شده روسیه در حال حاضر در میدان جنگ هستند. بقیه آن‌ها به همراه نیروهایی که پس از عقب نشینی از خرسون برای انجام عملیات آزاد شده اند، به روس‌ها این فرصت را می‌دهد تا حمله‌ای جدید را آغاز کنند. اشغال مناطق لوهانسک و دونتسک ادامه خواهد داشت، اما یک موفقیت بزرگ برای روسیه مانند حرکت از جنوب به پاولوگراد برای محاصره نیروهای اوکراینی در دونباس احتمال کمی دارد.

محتمل‌تر، ادامه تاکتیک های کنونی است - ساییدن آهسته نیروهای اوکراینی در مسیرهای باریک و پیشروی آهسته، مانند مناطق باخموت و آودیوکا، با تاکتیک های مشابه در منطقه سواتوو-کرمینا.

ادامه روند هدف قرار دادن زیرساخت‌های انرژی اوکراین و سایر حملات به پشت خطوط اوکراین، این استراتژی جنگ فرسایشی را تکمیل خواهد کرد. نیروهای قابل توجهی از اوکراین نیز پس از عقب نشینی روسیه از خرسون برای عملیات آزاد شدند. برای آنها باارزش‌ترین جهت از نظر استراتژیک جنوب است، به سمت ملیتوپل یا بردیانسک، با هدف قطع کریدور زمینی اصلی روسیه به کریمه. این یک پیروزی بزرگ برای اوکراین خواهد بود و دقیقاً به همین دلیل است که روس‌ها در حال استحکام بخشیدن به ملیتوپل هستند.

گزینه دیگر برای اوکراین سواتوو (Svatove) است.  موفقیت در آنجا کل جناح شمالی خط مقدم روسیه را به خطر می اندازد.

سوال بزرگ این است که در این مرحله چند نیروی اوکراینی آزاد و در دسترس برای حمله هستند و ژنرال زالوژنی چه جدول زمانی روی میز خود دارد که نشان می‌دهد چند تیپ ذخیره و سپاه جدید در حال تمرین دارد که ظرف یک، دو یا سه ماه آماده خواهند شد و این شامل نیروی انسانی، یگان‌های زرهی و سلاح‌های سنگین می‌شود.

پس از آن که باتلاق‌ها یخ بزنند و نیروها شروع به حرکت کنند پاسخ این سوال را خواهیم گرفت. و این پاسخ ما را کمی به "چطور قرار است به پایان برساند" نزدیک‌تر می‌کند.