دلبری زلنسکی از جنوب جهانی مسیر جنگ را تغییر می‌دهد؟

به گزارش اکوایران، اوکراین و متحدانش این روز‌ها به دنبال معرفی طرح صلح کیف به بیش از 40 کشور جهان هستند، در شرایطی که جنگ با روسیه تشدید شده است و روزانه به مسیرهای کشتیرانی کلیدی در دریای سیاه حمله می‌شود.

به نوشته بلومبرگ، مذاکرات در عربستان سعودی با هدف کسب حمایت بین المللی از چارچوب مورد نظر اوکراین برای مذاکرات بالقوه صلح و دستیابی یک توافق پایدار انجام می‌شود - چشم اندازی که با نزدیک شدن به هجدهمین ماه جنگ، تا کنون دور از دسترس به نظر می‌رسد.

از زمانی که روسیه در ماه گذشته قرارداد غلات را لغو کرد، این درگیری وارد مرحله جدیدی شد. مسکو حملاتی را به زیرساخت‌های بندری اوکراین انجام داد و باعث واکنش‌هایی از طرف کیف شد که مسیرهای کالا و مراکز کلیدی در منطقه دریای سیاه را در معرض خطر قرار داده است

کیف و حامیان آن در ایالات متحده و اروپا امیدوارند نشست‌های جده که از شنبه آغاز شد، به انتقال پیام‌های آن‌ها به بازیگران بزرگ جهانی مانند برزیل، آفریقای جنوبی، چین و هند و مقابله با روایت‌های روسیه کمک کند. مسکو به جده دعوت نشد و این گردهمایی را یک «فریب» خواند.

ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین در سخنرانی شبانه خود خطاب به ملت گفت: «یکپارچگی جهانی یکی از ضروری‌ترین وظایف است. هرچه یکپارچگی جهان برای بازگرداندن یک صلح عادلانه بیشتر باشد، بمب‌ها و موشک‌هایی که مسکو می‌خواهد هنجارهای حقوق بین‌الملل را با آن‌ها جایگزین کند، زودتر پایان خواهد یافت.»

این مذاکرات در حالی انجام می شود که جنگ روسیه علیه اوکراین به طور فزاینده‌ای حمل و نقل مواد خام از طریق تنگه کرچ و دریای سیاه را تهدید می‌کند. بیشتر صادرات غلات روسیه و بخش قابل توجهی از صادرات نفت آن از طریق خطوط کشتیرانی انجام می‌شود، در حالی که هدف مسکو از تشدید تنش در دریای سیاه فلج کردن توانایی اوکراین برای صادرات غلات بود.

حملات بدون سرنشین

اوکراین از یک شهپاد (شناور هدایت‌پذیر از دور) برای سوراخ کردن بدنه یک نفتکش روسی در تنگه استفاده کرد و پس از حمله، هشدار داد که شش بندر روسیه - از جمله پایانه‌های کالای نووروسیسک، تواپسه و تامان - تا اطلاع ثانوی بخشی از «منطقه خطر جنگ» خواهند بود. نفتکش روسی که به گفته اوکراین حامل سوخت برای سربازان روسی بود، در حمله روز شنبه آسیب دید اما همچنان شناور بود.

حمله شهپادی اوکراین به یک نفتکش

پس از آن، در روز جمعه حمله شهپاد اوکراینی به کشتی نیروی دریایی روسیه منجر به بسته شدن چند ساعته بندر کلیدی نووروسیسک در دریای سیاه شد. وزارت خارجه روسیه گفت که حمله به نفتکش بی‌پاسخ نخواهد ماند و نیروهای روسی اواخر بعد از ظهر شنبه رگباری از موشک‌ها را به سمت اوکراین پرتاب کردند.

اوکراین و روسیه هر دو صادرکنندگان مهم مواد غذایی هستند و جنگ میان آن‌ها قیمت‌ها را در بازارهای جهانی افزایش داده است. به گفته یک مقام ارشد وزارت خارجه فرانسه، هیئت‌های نمایندگی در جده درباره تأثیر جنگ بر آسیب پذیرترین کشورها نیز بحث کردند.

«فرمول صلح»

ایگور ژوکوا، معاون رئیس دفتر زلنسکی در امور خارجی، این هفته در مصاحبه‌ای گفت که زلنسکی می‌خواهد که نشست جده راه را برای نشست سران رهبرانی که از «فرمول صلح» 10 ماده‌ای او حمایت می‌کنند هموار کند.

ژوکوا گفت: «ما نمی‌توانیم بدون در نظر گرفتن مواضع کشورهایی که رهبران جهانی هستند، درباره امنیت در جهان یا حتی منطقه خود صحبت کنیم. چگونه می‌توانیم بدون شرکت دادن کشورهای جنوب جهانی در مورد صلح در اوکراین صحبت کنیم؟»

تا این لحظه، بخش‌های کلیدی این پیش نویس حمایت زیادی فراتر از متحدان کی یف کسب نکرده‌اند، چرا که درخواست‌های این کشور برای خروج کامل نیروهای روسیه، در مسکو یک امر غیرمشروع است. در نتیجه، انتظار نمی‌رود که جلسات جده نتایج فوری به همراه داشته باشد، همانطور که دور اول گفتگوها در ژوئن در کپنهاگ چنین نتایجی درپی نداشت.

چین از شرکت در آن دور مذاکرات صرف نظر کرد اما نماینده خود، لی هوی را به جده فرستاده است. اوکراین و متحدانش از چین خواسته‌اند تا از روابط قوی خود با مسکو برای فشار به کرملین برای حل و فصل جنگ با مذاکره استفاده کند - و یک منبع اروپایی گفت که مشارکت چین در این نشست فعال بوده است.

پکن در اوایل سال جاری اصول خود را برای یک توافق صلح منتشر کرد، اما با توجه به حمایت علنی آن از ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، این تلاش‌ها برای میانجی‌گری پیشرفت چندانی نداشته است.

با این حال، به گفته یک مقام ارشد وزارت امور خارجه فرانسه، مشارکت چین منعکس کننده انزوای فزاینده روسیه است و نماینده پکن هیچ یک از استدلال‌های روسیه را در نشست عربستان تکرار نکرد.

تمایل عربستان سعودی -که از زمان تهاجم روابط مستحکمی با روسیه داشته است- برای میزبانی این نشست نشان می‌دهد که کی‌یف ممکن است در حال پیشرفت در تعامل با کشورهایی فراتر از نزدیک‌ترین متحدان خود باشد. پادشاهی سعودی که به دنبال ارتقای وجهه دیپلماتیک خود است، مشتاق کمک به میانجیگری بین اوکراین و روسیه است.

طرح 10 ماده‌ای زلنسکی خواستار خروج کامل روسیه از اوکراین و همچنین آزادی تمامی اسرا جنگی و بازگشت تبعید‌ شدگان و اقداماتی برای تضمین امنیت غذایی و انرژی است. این طرح همچنین شامل تضمین‌های امنیتی برای اوکراین پس از پایان جنگ و بازگرداندن امنیت در اطراف نیروگاه هسته‌ای اشغال شده زاپوریژیا است.

اوکراین با حمایت تسلیحاتی و مالی ایالات متحده و اروپا، در تلاش برای بیرون راندن نیروهای روسیه از خاک خود، یک ضد حمله را پیش می‌برد. با این حال، با استقرار نیروهای مسکو در پشت میدان‌های مین و خطوط دفاعی محکم، این تلاش به کندی پیش می‌رود.

کرملین همچنان فکر می‌کند که می‌تواند بیش از کیف و حامیانش در آنچه پوتین یک مبارزه وجودی می‌بیند، دوام بیاورد. روسیه با اجلاسی که هفته گذشته رهبران آفریقایی را به سن پترزبورگ کشاند، استمرار نفوذ خود در جنوب جهانی را به نمایش گذاشت.

سالیوان از آمریکا

ایالات متحده جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی را به جده می‌فرستد که بر حمایت واشینگتن از تلاش‌های دیپلماتیک کیف تاکید دارد.

زلنسکی نشان داده که مایل است این مذاکرات به نشست صلح میان رهبران کشورها در پاییز، برای جلب حمایت از مواضع اوکراین منجر شود، اما مشخص نیست که کشورهای جنوب جهانی به این زودی آماده جانب‌گیری باشند. تا زمانی که این اتفاق نیافتد، ممکن است متحدان کیف تمایلی به حمایت از یک اجلاس در سطح بالا نداشته باشند. انتظار می رود رئیس جمهور اوکراین ماه آینده به نیویورک برود تا طرح صلح خود را در مجمع عمومی سالانه سازمان ملل مطرح کند.

ژوکوا، دستیار زلنسکی، گفت: «اولین نتیجه‌ای که می‌خواهیم در جده به دست آوریم، تلاش برای تعیین عبارات قابل قبول برای هر یک از 10 بند این طرح است. وی خاطرنشان کرد که برخی کشورها در مورد درخواست‌های اوکراین برای تشکیل دادگاه جنایات جنگی محتاط هستند.

چیزی که برای اوکراین بسیار مهم است این است که برای این موضع خود که «تا زمانی که سرزمین‌هایش در اشغال روسیه باشد، توافق صلح امکان پذیر نیست» حمایت بین المللی به دست آورد. به غیر از ایالات متحده و اروپا، عموم کشورها به این دیدگاه معتقد نیستند، و برخی از کشورها علناً از مصالحه‌ای حمایت می‌کنند که در صورت آتش‌بس، اجازه حفظ حداقل بخشی از سرزمین‌های تصرف شده را به روسیه می‌دهد.