به گزارش اکوایران، انتظار می‌رود چهار آمریکایی بازداشت‌شده در ایران ظرف چند هفته آینده آزاد شوند. گفته شده که ایران غنی‌سازی اورانیوم خود را زیر ۶۰ درصد نگه داشته و از ارائه موشک‌های بالستیک به روسیه خودداری کرده است. به نظر می‌رسد که تفاهمی، اگر نگوییم «توافقی»، در حال شکل‌گیری است که در آن ایران به محدودیت‌های برنامه هسته‌ای خود تحت نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پایبند بوده و در عین حال، مکانیسم‌های جدیدی را برای کاهش تنش اتخاذ کند.

به نوشته المانیتور، ایالات متحده با توافق عربستان و ایران در ماه مارس که با میانجیگری چین انجام شد، مخالفت نکرد. حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران در جریان سفر هفته جاری خود به ریاض که با شاهزاده فیصل بن فرحان آل سعود، همتای سعودی خود دیدار کرد، گفت که روابط ایران و عربستان در مسیر درستی قرار دارد.

اما تمام این‌ها شکننده و غیرقطعی بوده و حتی ممکن است با توجه به سوابق قبلی، مایه تسلی نیست. اما باید به یاد داشته باشیم که جو بایدن وارث یک وضعیت بحرانی است. سلف او، دونالد ترامپ در ماه می ۲۰۱۸ از برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) خارج شد. پس از می ۲۰۱۸ که ایران دیگر با محدودیت‌های برجام در غنی‌سازی روبرو نبود، به سرعت برنامه هسته‌ای خود را جلو برد.

همانطور که آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده اخیراً توضیح داد، بایدن پس از گذراندن دو سال اول خود در تلاش برای بازسازی برجام، اکنون به سمت ترکیبی قوی از دیپلماسی، فشار و بازدارندگی تغییر مسیر داده است. رویکرد جدید به دیپلماسی قاطعانه و زیرک، از جمله از طریق واسطه‌های مورداعتماد، مانند قطر و عمان، همچنین افزایش بازدارندگی نظامی منطقه‌ای در خلیج فارس بستگی دارد.

دولت بایدن با اجتناب از یک «توافق» می‌خواهد از تصویب توافق هسته‌ای جدید ایران توسط کنگره اجتناب کند. قبولاندن هرگونه دیپلماسی با ایران به قانون‌گذاران واشنگتن اگر نگوییم غیرممکن، دشوار خواهد بود.

قرار نیست اتفاق خاصی در آینده بیفتد و به نظر می‌رسد که جایگاه حکومت ایران به خوبی تثبیت شده باشد. شاید صداهای مخالفی از درون ایران شنیده شود، اما سیاست‌گذاران آمریکایی بر تغییر نظام حساب باز نکرده‌اند.

«مدیریت و نه حل چالش» برای دولت بایدن، به معنای گزینه‌ها و انتخاب‌هایی سخت است که نیازمند هوشیاری دیپلماتیک و نظامی است.

زمانی که چهار آمریکایی بازداشت‌شده بازگردانده می‌شوند، بایدن احتمالا مورد حمایت و تشویق قرار گیرد، اگرچه در حال حاضر، جمهوری‌خواهان و منتقدان دیگر دولت را برای «پرداخت باج» به ایران در انجام این کار مقصر می‌دانند و قائلند که این توافق اجازه می‌دهد که ایران به منابع مالی مسدودشده خود در کره جنوبی دسترسی پیدا کند.

سیاست بایدن در قبال ایران، در ارتباط با هماهنگی واشنگتن با اسرائیل و ازسرگیری روابط ایالات متحده و عربستان سعودی قرار دارد. اولویت عادی‌سازی روابط اسرائیل و عربستان برای دولت بایدن، به همان اندازه که به مسئله اسرائیل و فلسطین ارتباط دارد، با ایران نیز مرتبط است. اگرچه هنوز راه زیادی تا توافق عربستان و اسرائیل مانده، اما به نظر می‌رسد. از نگاه آمریکا، ارزش ریسک‌ش را دارد. از نظر تأثیر بر منطقه، این اتفاق تنها با عادی‌سازی روابط اسرائیل و مصر قابل‌مقایسه است.

آزادی چهار آمریکایی در ایران در ازای آزادی وجوه مسدود‌شده ایران در بانک‌های کره جنوبی، نشانه‌ای از تغییر روابط ایران و آمریکا در کوتاه‌مدت خواهد بود.

در هفته‌های آینده نیز اتفاقات دیگری از این دست را شاهد خواهیم بود. این سه اتفاقی است که باید از نزدیک دنبال کنیم:

۱۱ سپتامبر: مسئله ایران در دستور کار نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) در ۱۱ تا 15 سپتامبر در وین قرار خواهد گرفت. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بر برنامه هسته‌ای ایران نظارت دارد. ایران به دنبال عادی‌سازی برنامه هسته‌ای غیرنظامی خود بوده است و مقامات دستور داده‌اند که تیم‌های هسته‌ای با آژانس در زمینه پادمان، و نه بیش از آن، همکاری کنند. گزارش آژانس نشان خواهد داد که آیا واقعاً پیشرفتی در زمینه پادمان‌ها صورت گرفته است یا خیر.

۱۹ سپتامبر: انتظار می‌رود که ابراهیم رئیسی مجدداً رهبری هیئت ایرانی در نشست مجمع عمومی سازمان ملل را بر عهده بگیرد.

۱۸ اکتبر: این ممکن است مهم‌ترین تاریخ این لیست باشد. طبق برجام، «روز انتقال» زمانی است که قرار است سازمان ملل محدودیت‌های تحقیق، توسعه و تولید موشک‌های بالستیک ایران و واردات و صادرات فناوری‌های مرتبط با موشک‌ها و پهپادها را لغو کند. ایران در ازای آن، قرار است «پروتکل الحاقی» را که به آژانس اجازه می‌دهد بازرسی و نظارت سرزده‌تر برنامه‌های هسته‌ای را افزایش دهد را به پارلمان خود برای تصویب ارائه کند. به احتمال زیاد، هیچ یک از این موارد انجام نخواهد شد. هفته گذشته ایالات متحده بار دیگر به ایران هشدار داد که موشک‌های بالستیک در اختیار روسیه قرار ندهد، کاری که تاکنون انجام نداده است. اتحادیه اروپا گفته که تحریم‌های موشکی ایران را حفظ خواهد کرد. ممکن است ایالات متحده که دیگر عضو برجام نیست، از شرکای اروپایی خود بخواهد که در مورد ایران بر سر اوکراین فشار بیاورند تا امتیازات بیشتری در مورد حمایت ایران از روسیه بدهد.