چرخش عجیب گروه بیست؛ پوتین محکوم نشد!

به گزارش اکوایران، گروه 20 در نشست روز شنبه یک بیانیه اجماعی را تصویب کرد که در آن از محکومیت روسیه به دلیل جنگ در اوکراین اجتناب شد، اما از همه کشورها خواست تا از زور برای تصرف سرزمین استفاده نکنند.

به نوشته رویترز، نارندرا مودی، نخست وزیر هند اعلام کرد که بیانیه رهبران در اولین روز اجلاس سران گروه 20 در دهلی‌نو به تصویب رسیده است.

این اجماع غافلگیرکننده بود، زیرا گروه 20 به شدت بر سر جنگ در اوکراین اختلاف نظر دارد و کشورهای غربی پیش‌تر برای محکومیت شدید روسیه در بیانیه رهبران فشار می آوردند، در حالی که برخی دیگر خواستار تمرکز بر مسائل اقتصادی گسترده‌تر بودند.

در این بیانیه آمده است: «ما از همه کشورها می‌خواهیم که از اصول حقوق بین‌الملل از جمله تمامیت ارضی و حاکمیت کشورها، حقوق بشردوستانه بین‌المللی و سیستم چندجانبه که از صلح و ثبات محافظت می‌کند، حمایت کنند... ما از همه ابتکارات مرتبط و سازنده که از صلح جامع، عادلانه و بادوام در اوکراین حمایت می‌کنند، استقبال می‌کنیم». این بیانیه می‌افزاید: «استفاده یا تهدید به استفاده از سلاح هسته‌ای غیرقابل قبول است».

وزارت امور خارجه اوکراین گفت که این بیانیه «چیزی برای افتخار ندارد» و افزود که حضور اوکراین در این اجلاس به شرکت‌کنندگان درک بهتری از وضعیت می‌داد.

با این حال، اولاف شولتز، صدراعظم آلمان گفت که این بیانیه موضع روشنی را در مورد تهاجم روسیه به اوکراین نشان می‌دهد و می‌گوید که تمامیت ارضی کشورها را نمی توان با خشونت زیر سوال برد. ریشی سوناک، نخست‌وزیر بریتانیا هم گفت که این بیانیه «لحن بسیار محکمی درباره جنگ غیرقانونی روسیه در اوکراین دارد».

روسیه که توسط سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه در این اجلاس نمایندگی می‌شود، واکنش فوری نسبت به این ماجرا نشان نداد. او گفته بود که بیانیه نهایی را مسدود خواهد کرد، مگر این‌که موضع مسکو در مورد اوکراین و سایر بحران‌ها را منعکس کند.

این بیانیه همچنین خواستار اجرای توافق دریای سیاه برای جریان ایمن غلات، غذا و کود از اوکراین و روسیه شد. مسکو در ماه ژوئیه به بهانه آن‌چه که ناتوانی در برآورده ساختن خواسته‌های خود برای اجرای توافق موازی برای تسهیل قوانین برای صادرات مواد غذایی و کود خود نامید، از این توافق خارج شد.

در همین شرایط، سوبرهمانیام جایشانکار، وزیر امور خارجه هند گفت که چین، متحد اصلی روسیه، از نتیجه حمایت می‌کند. او در یک کنفرانس مطبوعاتی گفت: «دیدگاه‌ها و علایق متفاوتی در جریان بود، اما ما توانستیم نقطه مشترکی در مورد همه مسائل پیدا کنیم».

دیدگاه‌های متفاوت درباره جنگ مانع از توافق بر سر حتی یک بیانیه در نشست‌های وزیران در دوره ریاست هند گروه ۲۰ تا کنون در سال جاری شده بود.

با وجود مصالحه بر سر بیانیه رهبران، انتظار می‌رفت که این اجلاس تحت سلطه غرب و متحدانش باشد. شی جین پینگ، رئیس‌جمهور چین از حضور در این نشست صرف‌نظر کرد و نخست‌وزیر لی کیانگ را به این نشست فرستاد. ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه نیز غایب بزرگ دیگر این اجلاس بود.

جان فاینر، معاون مشاور امنیت ملی ایالات متحده، به خبرنگاران در دهلی گفت: «این وظیفه دولت چین است که توضیح دهد که چرا رهبرش در این نشست شرکت نمی‌کند».  فاینر گفت: «گمانه زنی هایی وجود دارد مبنی بر اینکه چین به نفع گروه هایی مانند بریکس که در آن غالب است، از گروه 20 دست می کشد».

بریکس شامل برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی است و با افزودن 6 عضو دیگر - عربستان سعودی، ایران، اتیوپی، مصر، آرژانتین و امارات متحده عربی - موافقت کرده است. این گروه تلاش‌های خود را برای آن‌چه تغییر نظم جهانی منسوخ شده می‌نامد، تسریع بخشیده است.