نه راه پیش، نه راه پس؛ 3 مانع بزرگ که اوکراین را در بن‌بست فعلی گرفتار کرده‌اند

به گزارش اکوایران، پس از 18 ماه جنگ تمام عیار با روسیه، اوکراین با سه مشکل مواجه است.

ارتش اوکراین در میدان نبرد، قدم به قدم به سمت جلو حرکت می‌کند، اما با کمبود نیروی آتش، از جمله نیروی هوایی، و نیروی انسانی آموزش دیده برای بیرون راندن اشغالگران روسیه از شرق و جنوب کشور مواجه است.

غرب به رویکرد تدریجی خود برای تسلیح کیف ادامه می‌دهد و مایل است که در نهایت برای آتش بس مذاکره کند.

و حتی اگر ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه برای یک توافق آماده بود، او سابقه طولانی در زیر پا گذاشتن توافقات و از سر گرفتن تلاش خود برای بازگرداندن اوکراین به زیر سلطه مسکو دارد.

به نظر می‌رسد بن بست نظامی و سیاسی فعلی تا زمانی که یکی از این سه عنصر تغییر نکند، ادامه خواهد یافت.

به نوشته وال‌استریت‌ژورنال، اوکراینی‌ها می‌ترسند که این بن‌بست به نفع روسیه باشد، به‌ویژه اگر خستگی سیاسی در غرب ظاهر شود. پاولو کلیمکین، وزیر امور خارجه سابق اوکراین گفت: «این یک وضعیت پایدار نیست.»

چشم انداز نظامی اوکراین

سربازان اوکراینی به خط اول استحکامات سنگین روسیه در نزدیکی روبوتین، در جنوب شرقی کشور نفوذ کرده‌اند، اما آن‌ها هنوز 85 کیلومتری از دریا فاصله دارند، که رسیدن به آن هدف ضد حمله تابستانی کیف بوده است.

این ضد حمله چهار ماهه تاکنون امیدهای اوکراین و غرب را برای یک پیشرفت بزرگ ناامید کرده است. اما اگر دفاع تضعیف شده روسیه در جبهه جنوبی قبل از زمستان به نقطه شکست برسد، هنوز هم یک پیروزی ارضی قابل توجه ممکن است؛ در غیر این صورت فرسودگی، تلاش اوکراین را متوقف خواهد کرد.

تصویری که توسط ارتش اوکراین منتشر شده است، نیروهای این کشور را نشان می‌دهد که وارد روبوتین، روستایی بازپس گرفته شده در جنوب شرقی می شوند

روند این جنگ پیش‌بینی‌های ژنرال‌ها، سرویس‌های اطلاعاتی و کارشناسان نظامی را به چالش کشیده است. از شکست حمله اولیه روسیه به کیف گرفته تا پیروزی‌های غافلگیرکننده اوکراین در مناطق خارکف و خرسون در سال گذشته.

کلیمکین گفت: «ما نمی‌دانیم که جنگ چگونه پیش خواهد رفت. ممکن است اتفاقات غیر مترقبه‌ای بیافتد.»

با این حال، سربازان اوکراینی که به آرامی در زاپوریژژیا و دونتسک پیش می‌روند، در طول تابستان در مورد مشکلات پیش رویشان صریح بوده‌اند.

میدان‌های متراکم مین، کمبود نیروی هوایی و پدافند هوایی، کاستی‌ها در آموزش یگان‌های جدید، و عملکرد دفاعی بهتر روسیه، منجر به تلفات سنگینی به ازای هر کیلومتر بدست آمده شده است.

نیروهای اوکراینی با تطبیق تاکتیک‌های خود، تلفات در نیروها و خودروهای زرهی خود را کاهش داده‌اند. اما بر اساس مطالعه جدید موسسه سرویس‌های متحد سلطنتی، یک اندیشکده دفاعی در لندن، رویکرد جدید و محتاطانه آنها همچنین به ارتش روسیه زمان بیشتری برای تنظیم مجدد خطوط خود پس از عقب‌نشینی را می‌دهد و شتاب گرفتن اوکراین را دشوارتر می‌کند.

اوکراین نیروی انسانی و عزم جمعی برای ادامه جنگ برای مدت طولانی را دارد، مشروط بر اینکه ایالات متحده و متحدان اروپایی آن به کمک‌های نظامی و اقتصادی خود ادامه دهند. اما شکست روسیه که به طور کامل برای جنگ بسیج شده، احتمالاً نیازمند تلاش بسیار مصمم‌تر غرب برای استفاده از منابع عظیم صنعتی خود و تسهیل پیروزی اوکراین است.

احتیاط غرب

تاکنون، کشورهای کلیدی غربی به رهبری ایالات متحده و آلمان از رویکردی محاسبه شده پیروی کرده‌اند که به دنبال جلوگیری از شکست اوکراین توسط روسیه، و در عین حال محدود کردن خطر تشدید تنش به یک درگیری مستقیم با مسکو بوده است.

جو بایدن هدف ایالات متحده را کمک به اوکراین، برای دستیابی به قوی‌ترین موضع نظامی ممکن، برای مذاکرات پایان جنگ تعریف کرده است، بدون اینکه بگوید این موضع چقدر باید قوی باشد.

ایالات متحده تنها پس از ماه‌ها بحث و لابی‌گری توسط کی‌یف و متحدان اروپایی، که خواهان تسریع تلاش برای شکست روسیه هستند، به اوکراین سیستم‌های تسلیحاتی قدرتمندتری داده است.

اولاف شولتز، صدراعظم آلمان همواره گفته است که پوتین نباید پیروز شود، و از گفتن اینکه اوکراین باید پیروز شود اجتناب کرده است.

الکساندر گابویف، مدیر مرکز اوراسیا و روسیه کارنگی در برلین، گفت که غرب در حال نشان دادن این است که منافعش در اوکراین محدود است. «هرچقدر هم که این وضعیت ناراحت کننده باشد، بسیاری از رأی دهندگان در غرب، جنگ را برای خود یک موضوع وجودی نمی‌دانند. آن‌ها می‌خواهند پول برای مسائل دیگر نیز خرج شود.»

اولویت‌های غرب تضعیف توانایی نظامی و اقتصادی کرملین برای تعقیب جاه طلبی‌های توسعه طلبانه، متحد نگه داشتن کشورهای ناتو و اجتناب از جنگ جهانی سوم است. بن بست فعلی همه این شرایط را برآورده می‌کند.

بایدن پس از نشست سران سازمان پیمان آتلانتیک شمالی در ویلنیوس، لیتوانی، در ماه ژوئیه گفت: «پوتین همین حالا هم در جنگ شکست خورده است». با این حال، نه پوتین - و نه اوکراین- به این ارزیابی معتقد نیستند.

کلیمکین، وزیر امور خارجه سابق گفت: «تا به اینجا، پوتین فکر می‌کند که زمان به نفع اوست. ما به یک استراتژی هماهنگ با غرب نیاز داریم تا پوتین فکر کند گذر زمان به ضرر موقعیت شخصی او و روسیه است.»

گابوف گفت، اگر دونالد ترامپ به کاخ سفید بازگردد و کمک‌های آمریکا به کیف را کاهش دهد، اوضاع ممکن است طور دیگری رقم بخورد. او گفت: «در این صورت هدف اولیه پوتین برای مستقر کردن یک رژیم وفادار در کیف، و رها کردن یک کشور نابسامان در غرب اوکراین، می‌تواند دوباره به روی میز بازگردد.»

مذاکره با پوتین

در واشنگتن و پایتخت‌های کلیدی اروپا، بسیاری از مقامات تردید دارند که اوکراین بتواند تمام اراضی خود را با زور پس بگیرد - البته مگر با افزایش شدید کمک‌های نظامی غرب، که به نظر آن‌ها بیش از حد خطرناک است.

رهبران غربی تمایلی به تحت فشار قرار دادن کیف برای گفت‌وگو ندارند، زیرا این امر می‌تواند ناتو را دوپاره کند و در عین حال روسیه را به شرط‌بندی روی این  تشویق کند که غرب کیف را رها خواهد کرد. اما برخی مذاکره را به هزینه‌های یک جنگ طولانی ترجیح می‌دهند.

برخی از مفسران غربی مدت‌ها استدلال کرده‌اند که به نفع اوکراین است که درگیری‌ها را متوقف کند و از دست دادن قلمرو را بپذیرد، نه اینکه در یک جنگ فرسایشی علیه کشوری پرجمعیت‌تر، متحمل تلفات سنگین بی‌پایان شود.

اما نظرسنجی‌ها به طور پیوسته نشان می‌دهد که اوکراینی‌ها به طور قاطع با واگذاری سرزمین به روسیه مخالف هستند. افشای قتل غیرنظامیان، اتاق‌های شکنجه، اردوگاه‌های فیلتراسیون و اخراج کودکان از مناطق اشغال شده توسط روسیه، عزم این کشور را برای بازگرداندن کنترل کامل بر قلمرو خود -با وجود تلفات سنگین- بیشتر کرده است.

کلیمکین گفت: «تا کنون، اکثریت اوکراینی‌ها از اساس مخالف هرگونه مذاکره بوده‌اند. این یک موضع احساسی و همچنین سیاسی است.»

علاوه بر این، بسیاری بر این باورند که اوکراین چاره‌ای ندارد، زیرا حتی اگر پوتین به یک توافق مایل بود، به آن پایبند نمی‌ماند.

آندری کوزیرف، وزیر خارجه سابق روسیه در دهه 1990 که تهاجم به اوکراین را محکوم کرده است، گفت: «پوتین آتش بس را تنها به عنوان دوره تنفسی برای تقویت نیروهای نظامی خود تلقی خواهد کرد. یک توافق راه را برای خرید تسلیحات از چین باز می‌کند. طی یک سال یا بیشتر، پوتین دوباره حمله خواهد کرد.»

زمانی که پوتین رئیس جمهور شد، روسیه چندین معاهده امضا کرده بود که تمامیت ارضی اوکراین را تضمین می‌کرد. در سال 2003، او شخصاً قراردادی را با اوکراین امضا کرد که مرز زمینی دو کشور را تعیین می‌کرد.

در سال 2008، وقتی در تلویزیون آلمان از پوتین پرسیده شد که آیا روسیه ممکن است ادعای کریمه را داشته باشد، گفت: «روسیه مدت‌هاست که مرزهای اوکراین امروزی را به رسمیت شناخته است... من فکر می‌کنم پرسش‌ها در مورد چنین اهدافی رنگ‌ و بوی تحریک‌آمیز دارند».

اما در سال 2014، روسیه کریمه را ضمیمه کرد و به صورت نیابتی به منطقه دونباس در شرق اوکراین حمله کرد. قراردادهای آتش بس معروف به توافقنامه مینسک قرار بود کنترل اوکراین بر مرزهایش را در ازای خودمختاری مناطق تحت حمایت روسیه بازگرداند، اما درگیری را متوقف نکرد. هیچ یک از طرفین توافق مینسک را اجرا نکردند. اوکراین احساس کرد که تحت فشار قرارداد بدی را امضا کرده است. کرملین به دنبال استفاده از خرده دولت‌های نیابتی خود در دونباس برای تضعیف دولت اوکراین بود و خواستار اختیارات گسترده‌تر بود.

آلینا پولیاکوا، رئیس مرکز تحلیل سیاست اروپا در واشنگتن گفت: «توافقات مینسک طی سال‌ها زمینه‌ را برای تهاجم تمام عیار روسیه ایجاد کرد.»

اوکراینی‌ها همچنین قتل عام سربازان در حال عقب‌نشینی در ایلوایسک در سال 2014 -پس از اینکه پوتین به آنها قول عبور امن داده بود- را به خاطر دارند.

معامله پوتین با متحد سابقش یوگنی پریگوژین، بنیانگذار گروه شبه نظامی واگنر نیز چندان دوام نیاورد. علیرغم توافقی که به شورش واگنر علیه مقامات روسیه در ژوئن را پایان داد، پریگوژین و دیگر رهبران واگنر بر اثر انفجار و سقوط هواپیمای خود در نزدیکی مسکو در اواخر اوت کشته شدند. تعداد کمی از مردم انکار دخالت کرملین را باور کردند.

کلیمکین گفت: «شما می‌توانید با پوتین مذاکره کنید، اما فقط از موضع قدرت. ما به موقعیت بسیار بهتری در میدان نیاز داریم، نه فقط از نظر قلمرو، بلکه از نظر قابلیت‌ها و منابع تسلیحاتی، تا پوتین درک کند که روسیه با یک احتمال واقعی شکست روبروست.»