به گزارش اکوایران، به گفته منابع آمریکایی و اسرائیلی، مقامات اسرائیل بی سر و صدا با دولت بایدن بر روی یک پیشنهاد اختلاف برانگیز برای راه اندازی یک برنامه غنی‌سازی اورانیوم توسط آمریکا در عربستان سعودی کار می‌کنند. این بخشی از یک توافق سه جانبه پیچیده برای برقراری روابط رسمی دیپلماتیک بین این دو کشور خاورمیانه است.

به گفته این مقامات، بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، به متخصصان ارشد هسته‌ای و امنیتی اسرائیل دستور داده تا با مذاکره کنندگان آمریکایی، در تلاش برای دستیابی به مصالحه‌ای که می‌تواند به عربستان سعودی اجازه دهد پس از ایران به دومین کشور در خاورمیانه تبدیل شود که آشکارا اورانیوم را غنی‌سازی می‌کند، همکاری کنند.

به نوشته وال‌استریت ژورنال، ایالات متحده و عربستان سعودی در حال مذاکره در مورد چارچوب توافق عربستان سعودی برای به رسمیت شناختن اسرائیل در ازای کمک به این پادشاهی برای توسعه یک برنامه هسته‌ای غیرنظامی با غنی‌سازی اورانیوم در خاک عربستان، در کنار امتیازات دیگر هستند. انتظار می‌رود سایر جنبه های این توافق در حال تحول شامل امتیازاتی برای فلسطینی‌ها و تضمین‌های امنیتی ایالات متحده باشد.

اگر عربستان سعودی با برقراری روابط دیپلماتیک با اسرائیل موافقت کند، احتمالا راه را برای سایر کشورهای عربی و مسلمان هموار می‌کند تا از این مسیر پیروی کنند و عملاً به دهه‌ها طرد شدگی اسرائیل از زمان تاسیس آن در سال 1948، پایان دهد.

im-854833

سانتریفیوژها در تاسیسات غنی‌سازی اورانیوم در ایران، که در حال حاضر تنها کشور خاورمیانه‌ای است که آشکارا اورانیوم را غنی‌سازی می‌کند

در حالی که نه ایالات متحده و نه اسرائیل تاکنون بر روی طرحی که اجازه غنی‌سازی اورانیوم در عربستان سعودی را می‌دهد، توافق نکرده‌اند، انجام این کار نشان‌دهنده یک چرخش در سیاست‌های چند دهه‌ای هر دو آن‌ها است، که رهبرانشان در سراسر طیف سیاسی برای جلوگیری از توسعه این قابلیت توسط کشورهای خاورمیانه تلاش کرده‌اند.

مارک دوبوویتز، مدیر اجرایی بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها، یک اتاق فکر در واشنگتن که با این ایده مخالف است گفت: «حمایت اسرائیل از غنی‌سازی عربستان، نشان‌دهنده تغییر سیاست رادیکال برای آن است، که از آغاز با اشاعه تسلیحات هسته‌ای در خاورمیانه مخالف بوده است، و برای نخست‌وزیری که دوره کاری خود را وقف مخالفت با غنی‌سازی ایران کرده است».

اگرچه اسرائیل علناً این را نمی‌پذیرد، اما تنها بازیگر در منطقه است که دارای تسلیحات هسته‌ای است – و نمی‌خواهد ببیند که کشورهای متخاصم به این باشگاه کوچک بپیوندند. اعتقاد بر این است که این رژیم از پلوتونیوم برای برنامه تسلیحات هسته‌ای خود استفاده می‌کند. مردخای وانونو، تکنسین هسته‌ای اسرائیلی پس از افشای جزئیات درباره برنامه تسلیحاتی مخفی اسرائیل در دهه 1980، از جمله اطلاعات مربوط به تأسیسات مخفی غنی‌سازی اورانیوم، 18 سال را در زندان گذراند.

تلاش عربستان سعودی برای غنی سازی اورانیوم به عنوان یکی از سخت‌ترین مسائل پیش روی رهبران آمریکا و اسرائیل در تلاش برای دستیابی به توافقی است که می‌تواند خاورمیانه را تغییر دهد.

محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، مذاکرات بر سر عادی سازی با اسرائیل را جدی و هر روز به توافق نزدیک‌تر توصیف می‌کند و در عین حال تصریح می‌کند که در صورت دستیابی ایران، کشورش به دنبال سلاح هسته‌ای خواهد رفت. او در مصاحبه‌ای که چهارشنبه در فاکس‌نیوز پخش شد، گفت: «اگر آن‌ها یکی داشته باشند، ما هم باید یکی به دست آوریم. این به دلایل امنیتی و برای ایجاد توازن قدرت در خاورمیانه است. اما ما نمی‌خواهیم شاهد چنین چیزی باشیم.»

im-855413

دستور نتانیاهو به مقامات اسرائیلی برای آغاز مذاکرات واضح‌ترین نشانه‌ای است که نشان می‌دهد نخست‌وزیر اسرائیل مایل است به عربستان سعودی اجازه دهد تا جاه‌طلبی‌های هسته‌ای خود را پیش ببرد، حتی اگر منتقدان بگویند که چنین اقدامی می‌تواند مسابقه تسلیحاتی در منطقه را تسریع بخشد.

پس از دیدار رهبران آمریکا و اسرائیل در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل، یک مقام ارشد دولت بایدن گفت که هرگونه حمایت از جاه طلبی‌های هسته‌ای عربستان سعودی با استانداردهای بالایی مطابقت خواهد داشت.

این مقام آمریکایی گفت: «هر کاری که در رابطه با همکاری هسته‌ای غیرنظامی با عربستان سعودی یا هر کس دیگری انجام شود، با استانداردهای سختگیرانه منع گسترش ایالات متحده مطابقت خواهد داشت».

کارشناسان هسته‌ای می‌گویند ممکن است تدابیری وجود داشته باشد که بتوان با استفاده از آن‌ها، از راه دور یک تاسیسات غنی سازی را خاموش کرد - از مکانیزم خاموش کردن رسمی از راه دور گرفته تا سیستم‌هایی که سرعت سانتریفیوژها را تا جایی افزایش می‌دهد که می‌شکنند. با این حال، هیچ سیستمی برای غیر فعال کردن یک تاسیسات از راه دور وجود ندارد که نتواند توسط افرادی که بر مکان کنترل فیزیکی دارند، دستکاری و مسدود شود.

عربستان سعودی سال‌هاست که به دنبال غنی‌سازی اورانیوم بوده است. اما، در گفتگو با ایالات متحده، مقامات سعودی گفتند که آنها توافقی را می‌پذیرند که در آن آمریکا تاسیسات را اداره کند. رهبران سعودی این ایده را با مدلی که برای توسعه آرامکو، شرکت نفت دولتی عربستان استفاده شده است، مقایسه می‌کنند. آرامکو در دهه 1930 توسط شرکت استاندارد اویل نیویورک تاسیس شد و در ابتدا با نام «شرکت نفت عرب آمریکایی» شناخته می شد. عربستان سعودی در دهه 1950 تهدید به ملی کردن این شرکت کرد و در نهایت در سال 1980 کنترل کامل آن را به دست گرفت.

im-855415

یایر لاپید، رهبر اپوزیسیون اسرائیل ماه گذشته به کانال 12 اسرائیل گفت اسرائیل نمی‌تواند با غنی‌سازی اورانیوم در عربستان سعودی موافقت کند، زیرا این امر امنیت این رژیم را به خطر می‌اندازد: «این به کمپین ما علیه ایران آسیب می‌رساند و منجر به یک مسابقه تسلیحات هسته‌ای منطقه‌ای خواهد شد.»

این ایده همچنین مخالفت‌هایی را در واشنگتن برانگیخته است، جایی که گروه‌هایی مانند بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها در حال راه‌اندازی کمپین‌هایی هستند تا هرگونه توافقی را که به عربستان سعودی اجازه غنی‌سازی اورانیوم را می‌دهد، از مسیر خارج کنند. دوبوویتز گفت که ایالات متحده باید این چشم انداز را در نظر بگیرد که عربستان سعودی می‌تواند روزی توسط رهبران متخاصم اداره شود که می‌توانند کنترل تاسیسات غنی سازی اورانیوم تحت کنترل ایالات متحده در این پادشاهی را در دست بگیرند، که می‌تواند برای ساخت سلاح هسته‌ای استفاده شود. او گفت: «ما یک گلوله با یک فاجعه در عربستان سعودی فاصله داریم. اگر خدای ناکرده یک رهبر تندرو کنترل را در دست بگیرد چه اتفاقی می‌افتد؟»

برایان کاتولیس، معاون اندیشکده موسسه خاورمیانه در واشنگتن، گفت که ایده غنی‌سازی داخلی عربستان ارزش بررسی را دارد. او گفت: «نگرانی‌ها از مسابقه تسلیحات هسته‌ای در خاورمیانه بسیار جدی و واقعی است. سوال این است که آیا نشستن ایالات متحده در حاشیه و سرزنش کشورهای منطقه برای دنبال کردن انرژی هسته‌ای غیرنظامی، راهبرد مؤثرتری نسبت به شروع بحثی است که هدف آن ایجاد اعتماد و اطمینان در میان بازیگران اصلی منطقه است.» کاتولیس گفت: «خطر بدست آوردن این ظرفیت‌ها توسط برخی رهبران متخاصم، خطری است که ما در بسیاری از نقاط جهان از جمله پاکستان دیده‌ایم و مدیریت کرده‌ایم.» او گفت: «در این موارد وضعیت ایده‌آل نیست، اما می‌توان ریسک‌ها را مدیریت کرد.»