به گزارش اکوایران، به گفته چند فرد آگاه، کاخ سفید در حال بررسی قراردادهای دفاعی رسمی با عربستان سعودی و اسرائیل به عنوان بخشی از طرح خود برای نزدیک‌‌کردن دو متحد اصلی خود در خاورمیانه است.

هر روز نزدیک‌تر به توافق

به نوشته بلومبرگ، به نقل از منابع مطلع، دولت جو بایدن بر این باور است که یکی از راه‌های دستیابی به توافق عادی‌سازی بین اسرائیل و عربستان، ارائه پیمانی امنیتی به هر دوی آن‌هاست که به اندازه کافی جامع بوده و نیاز به تأیید کنگره دارد. این منابع گفتند در حالی که هنوز چیزهای زیادی برای مذاکره وجود دارد و ممکن است مذاکرات شکست بخورد، مقامات شاهد پیشرفت چشم‌گیری هستند.

در حالی که جو بایدن به استقبال انتخابات ریاست‌جمهوری سال آینده می‌رود، این توافق برای او یک پیروزی دیپلماتیک بزرگ به ارمغان می‌آورد. برای اسرائیل نیز این توافق درها برای تجارت بیش‌تر با بزرگ‌ترین اقتصاد خاورمیانه را باز کرده و به مقابله با اقدامات ایران کمک می‌کند. هم‌چنین، به پندار آن‌ها، با توجه به موقعیت پادشاهی سعودی در جهان اسلام، این توافق می‌تواند سایر کشورهای با اکثریت مسلمان در منطقه و آسیا را تشویق کند تا روابط نزدیک‌تری با اسرائیل داشته باشند. علاوه بر این به خیال دولت بایدن، این توافق می‌تواند تنش‌ها در منطقه کاهش و به ایمن‌سازی خطوط حیاتی کشتیرانی نفت و گاز آن کمک کند.

بایدن در دیدار روز چهارشنبه خود با بنیامین نتانیاهو در حاشیه اجلاس سازمان ملل، درباره این موضوع گفتگو کرد. نخست‌وزیر اسرائیل گفت که از ایجاد به زعم او «صلح تاریخی» بین اسرائیل و عربستان سعودی مطمئن است. در مصاحبه‌ای که ساعاتی بعد پخش شد، محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی به فاکس‌نیوز گفت که این توافق «هر روز» نزدیکتر می‌شود.

 پیشبرد دو قرارداد دفاعی

چند منبع گفتند که مقامات ایالات متحده و اسرائیل درباره پیشبرد دو قرارداد دفاعی به عنوان بخشی از همان بسته جهت افزایش تأیید توسط کنگره بحث کرده‌اند. این منابع گفتند در حالی که بسیاری از سناتورها نسبت به هرگونه توافقی که ایالات متحده را ملزم به دفاع از عربستان سعودی می‌کند، محتاط هستند، اما اگر چنین اقدامی مانع آسیب‌رسیدن به اسرائیل شود، تمایلی به رد یک پیمان جامع‌تر ندارند.

2

ایالات متحده، به ویژه برای مقابله با نفوذ فزاینده چین، مصمم به تقویت همکاری بیشتر میان متحدان خود در خاورمیانه است. افراد آگاه گفتند اکنون  برای کاخ سفید، بازسازی معماری نظامی و امنیتی آمریکا در منطقه بسیار مهم است. هفته گذشته، آمریکا روابط دفاعی خود با بحرین را ارتقا داد، البته نه در حدی که نیاز به تصویب کنگره داشته باشد. منابع بلومبرگ گفتند که سعودی‌ها به آمریکا گفته‌اند که خواهان توافقی فراتر از توافق با بحرین هستند.

علی شهابی، مفسر سعودی که از مذاکرات واشنگتن و ریاض آگاه است، ادعا کرده: «معاهده‌ای که آمریکا را ملزم کند تا در صورت حمله به عربستان به آن کمک کند، به نفع کل شورای همکاری خلیج فارس است».

شروط ریاض

عربستان سعودی به عنوان شروط عادی‌سازی روابطش با اسرائیل، از ایالات متحده ضمانت‌های دفاعی محکم، دسترسی به تسلیحات درجه یک آمریکایی و کمک در برنامه هسته‌ای غیرنظامی را خواسته است. ریاض همچنین از اسرائیل می‌خواهد که به فلسطینی‌ها امتیازاتی بدهد، اما سیگنال‌های متفاوتی در مورد اینکه در نهایت تل‌آویو چه چیزی را خواهد پذیرفت، دریافت کرده است.

1

چرخش بزرگ نتانیاهو؛ بن سلمان هسته‌ای در راه است؟

فیصل بن فرحان، وزیر امور خارجه پادشاهی سعودی این هفته به رسانه‌های دولتی سعودی گفت که کشورش هر کاری را انجام خواهد داد تا برای مناقشه اسرائیل و فلسطین، راه‌حل [به اصطلاح] دو کشوری را دوباره روی میز بگذارد. شاهزاده محمد بن سلمان به فاکس نیوز گفت: «مسئله فلسطین برای ما بسیار مهم است، ما باید آن را حل کنیم».

ایالات متحده از عربستان سعودی می‌خواهد که در ازای روابط امنیتی قوی‌تر، روابطش با چین در زمینه‌های حساس با فناوری پیشرفته را محدود کند. به گفته رابرت ساتلوف، مدیر اجرایی اندیشکده انستیتوی واشنگتن که با مذاکره‌کنندگان اسرائیلی، سعودی و آمریکایی در تماس است، گفت که ممکن است واشنگتن از سعودی‌ها بخواهد برخی از زندانیان سیاسی را آزاد کرده و قوانین مربوط به آزادی بیان و دادرسی کیفری را اصلاح کنند.

منابع می‌گویند که واشنگتن و ریاض به توافق جامعی در مورد جنبه‌های هسته‌ای و امنیتی دست یافته‌اند، اگرچه هنوز بسیاری از جزئیات باید بررسی شود. عربستان سعودی نه تنها می‌خواهد نیروگاه‌های هسته‌ای بسازد، بلکه می‌خواهد اورانیوم را در خاک خود غنی‌سازی کرده و در نهایت، سوخت هسته‌ای صادر کند. ایالات متحده و اسرائیل نسبت به این طرح محتاطند.

عربستان سعودی گفته که برنامه هسته‌ایش صرفاً برای اهداف صلح‌آمیز است. اما بن سلمان در گفت‌وگو با فاکس‌نیوز ادعا کرد که اگر ایران بمب هسته‌ای بسازد، سعودی‌ها نیز چنین خواهد کرد. [این در حالی است که تهران هر گونه تلاش برای دستیابی به تسلیحات هسته‌ای را رد کرده است]. به ادعای یک مقام آمریکایی، هرگونه توافق هسته‌ای با عربستان سعودی با استانداردهای سختگیرانه منع اشاعه ایالات متحده مطابقت خواهد داشت.

مانع فلسطینی

دنیس راس، فرستاده سابق کاخ سفید در خاورمیانه گفت که با توجه به گرایش فوق‌راست‌گرایانه ائتلاف نتانیاهو، موضوع فلسطین همچنان یک مانع است. کابینه کنونی افراطی‌ترین کابینه اسرائیل در تاریخ بوده و بسیاری از وزرا مخالف هرگونه امتیازدهی به فلسطینی‌ها، مانند توقف شهرک‌سازی در کرانه باختری هستند.

فلسطین

چرخش غیرمنتظره رهبران فلسطینی در قبال عادی‌سازی روابط ریاض-تل‌آویو/ در آستانه تغییر ژئوپلتیک خاورمیانه؟

راس در مصاحبه‌ای گفت: «تا به حال، تمرکز کاملاً روی موضوعات دوجانبه بوده است. آنچه آن‌ها از ما می‌خواهند که به نظر می‌رسد دولت کاملاً مایل به یافتن راهی برای ارائه آن است و آنچه که ما در ازایش از آن‌ها می‌خواهیم که سعودی‌ها نیز می‌توانند آن را تأمین کنند. تضمین هر امتیاز مهمی از سوی اسرائیل برای فلسطینی‌ها بسیار سخت خواهد بود».

در حالی که اسرائیل یکی از نزدیکترین متحدان آمریکا است، این دو پیمان دفاعی رسمی ندارند. مدت‌هاست که بسیاری در اسرائیل با آن مخالف بوده‌اند و معتقدند که این امر می‌تواند توانایی آن‌ها برای حمله به دولت‌ها یا گروه‌ها را به طور یک‌جانبه محدود کند. یکی از منابع گفت که هر پیمانی باید آزادی عمل اسرائیل را حفظ کند.

جان هانا، کارشناس ارشد مؤسسه یهودی امنیت ملی آمریکا گفت: «پیمان دفاعی ایالات متحده و عربستان سعودی موضع واشنگتن را در خاورمیانه «تغییری اساسی» خواهد داد و به این ترتیب، «از لحاظ استراتژیک کوته‌بینانه است که به طور جدی در مورد مزایای انجام همین کار با اسرائیل گفتگو نکنیم».

اگرچه ادعا شده مذاکرات مربوط سه‌جانبه رو به جلو است، اما مقامات ایالات متحده توصیه به احتیاط کرده‌اند. آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا گفت: «ممکن است چیزهای خاصی برای ما مهم باشد، هم در مورد عربستان سعودی و هم در مورد اسرائیل و همچنین چیزهایی که آ‌نها از یکدیگر نیاز دارند و همچنین چیزهایی که ممکن است طرف‌های دیگر به آنها نیاز داشته باشند. ما به آن نقطه نرسیدیم. هیچ تضمینی وجود ندارد که به آنجا برسیم. ما معتقدیم که رسیدن به آن بسیار مهم خواهد بود؛ اما منتظر می‌مانیم تا ببینیم چیزی اتفاق می‌افتد یا خیر».