به گزارش اکوایران، موافقت بغداد با درخواست دیرینه آنکارا مبنی بر ممنوعیت فعالیت حزب کارگران کردستان (پ‌ک‌ک) بیانگر تلاش‌های عراق برای افزایش نفوذ خود در قبال حضور و عملیات نظامی ترکیه در شمال عراق است و در عین حال، به آنکارا پوشش سیاسی برای هدف قرار دادن این گروه می‌دهد.

به نوشته المانیتور، عراق در جریان میزبانی از هیئت بلندپایه ترکیه، ممنوعیت فعالیت پ‌ک‌ک را اعلام کرد که نشانه‌ای قوی برای آنکارا در مورد عزم بغداد برای بهبود روابط دوجانبه است. از سال ۱۹۸۴، پ‌ک‌ک برای خودمختاری کردها در داخل ترکیه، علیه نیروهای مرکزی آنکارا مشغول مبارزه مسلحانه است.

مقر حزب کارگران کردستان (پ‌ک‌ک) که توسط آنکارا، واشنگتن و اتحادیه اروپا به عنوان یک گروه تروریستی شناخته می‌شود، واقع در منطقه شمالی کردستان عراق است؛ جایی که ترکیه حملات هوایی مکرر انجام داده و صدها پایگاه نظامی دارد. با این حال، عراق از قراردادن این گروه در لیست سازمان‌های تروریستی خودداری می‌کرد.

طی چند سال اخیر، عراق حملات هوایی ترکیه علیه پ‌ک‌ک و حضور نظامی این کشور در کردستان عراق را نقض حاکمیت و تمامیت ارضی خود دانسته و آن را مورد انتقاد قرار داده است.

پس چه چیزی از دیدگاه عراق چه چیزی تغییر کرده است؟ سجاد جیاد، تحلیلگر سیاسی مستقر در بغداد و همکار بنیاد قرن گفت: «فکر می‌کنم دولت عراق می‌خواهد نشان دهد که در مورد بهبود وضعیت امنیتی برای طرف ترکیه و همچنین داخل مرزهای خود جدی است».

اما به گفته جیاد، بغداد با افزایش همکاری امنیتی با آنکارا، همچنین به دنبال جلوگیری از اقدامات نظامی «یک‌جانبه» ترکیه در داخل خاک عراق است.او افزود: «بنابراین، ممنوعیت رسمی فعالیت پ‌ک‌ک و همکاری نزدیک‌تر با نیروهای امنیتی ترکیه و دولت آنکارا گامی به سوی تلاش برای بازپس‌گیری حاکمیت و کنترل سرزمین است».

بر اساس بیانیه مشترکی که روز پنجشنبه منتشر شد، دو کشور در حال تشکیل کمیته‌ای برای افزایش همکاری خود علیه تروریسم هستند.

نیکلاس هراس، مدیر ارشد مؤسسه خطوط جدید خاطرنشان کرد که این حرکت می‌تواند اقتدار عراق بر آن منطقه را گسترش دهد. او به المانیتور گفت: «در زمانی که دولت بغداد سعی در تثبیت کنترل بر کردستان را دارد، عملیات نظامی ترکیه در شمال عراق این منطقه را بی‌ثبات می‌سازد».

جیاد بر این باور است که محدودکردن «توانایی پ‌ک‌ک برای فعالیت آزادانه در عراق» توسط بغداد می‌تواند مداخلات ترکیه در منطقه را کاهش دهد. او افزود: «شاید شاهد خروج نیروهای ترکیه از عراق بوده و امیدواریم که دیگر حملات یا عملیات‌های نظامی ایران یا ترکیه را در داخل خاک عراق نبینیم».

اما اقدام عراق در حالی صورت می‌گیرد که پیش از سفر احتمالی ماه آینده رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه به بغداد، آنکارا تهدیدهای خود برای آغاز عملیاتی جدید در کردستان را عراق افزایش داده است.

تسهیل عملیات‌های فرامرزی

بیلگای دومان، هماهنگ‌کننده مطالعات عراق در مرکز مطالعات استراتژیک خاورمیانه (اورسام) در آنکارا معتقد است که این اقدام مطمئناً کار ترکیه در طول عملیات نظامی فرامرزی را که به طور منظم علیه مواضع پ‌ک‌ک در شمال عراق انجام می‌دهد، آسان خواهد کرد.

دومان به المانیتور گفت: «دو منطقه به طور خاص برای ترکیه در شمال عراق مشکل‌ساز هستند: زاپ و گارا». او افزود که به احتمال زیاد، آنکارا برای پاکسازی این دو منطقه از گروه پ‌ک‌ک، خواستار همکاری عراق خواهد شد.

او بر این باور است که از جمله عوامل محرک دیگر در تصمیم عراق، خطری است که پ‌ک‌ک برای دولت مرکزی ایجاد می‌کند. دومان خاطرنشان کرد: «عملیات ترکیه پ‌ک‌ک را به سمت جنوب و مناطق تحت کنترل دولت مرکزی سوق داده و این سازمان را به تهدیدی برای بغداد تبدیل کرده است».

مقامات ترکیه از کریدوری امنیتی در منطقه صحبت کرده‌اند. یاشار گولر، وزیر دفاع ترکیه در اشاره به کریدور امنیتی که آنکارا به دنبال ایجاد آن در امتداد مرزهایش با عراق و سوریه است، گفت: «اگر تروریست‌ها (جنگنده‌های پ‌ک‌ک) را حداقل ۳۰ تا ۴۰ کیلومتر دورتر از مرزهایمان نگه داریم، این امنیت ملت و مرزهای ما را تأمین می‌کند».

گولر به همراه هاکان فیدان، وزیر امور خارجه ترکیه و ابراهیم کالین، رئیس سازمان اطلاعات این کشور در نشست روز پنجشنبه که در بغداد برگزار شد، شرکت کرد.

ایجاد توازن در برابر نفوذ ایران و حفظ امنیت ابتکار کریدور حمل‌ونقل که به «کانال خشک» معروف است، از عوامل دیگر به شمار می‌رود.

این پروژه که همچنین با عنوان «پروژه جاده توسعه» شناخته می‌شود، به دنبال اتصال بندر بزرگ عراق در الفاو در نزدیکی خلیج فارس به سواحل مدیترانه ترکیه و سپس به اروپا از طریق شبکه‌های ریلی و جاده‌ای جدید است.

دومان گفت: «پروژه جاده توسعه به عنوان آینده عراق دیده می‌شود» و اشاره کرد که بی‌ثباتی جاری در دریای سرخ، شانس موفقیت این ابتکار را افزایش داده است. «اگر همه دلایل را به عنوان یک کیک ۱۰۰ واحدی در نظر بگیریم، پروژه جاده توسعه به تنهایی حدود ۴۰ درصد آن را تشکیل می‌دهد».