ضربه بزرگ به وزیر دفاع در جنگ قدرت کرملین/ پوتین به حرف پریگوژین رسید؟

به گزارش اکوایران، معاون وزیر دفاع روسیه، تیمور ایوانف، این هفته در یک جلسه با فرماندهان ارشد نظامی شرکت کرد، یک صندلی دورتر از رئیس خود نشست و یونیفورم یکی از عالی‌رتبه‌ترین مقامات کشور را به تن داشت.

چند ساعت بعد، ایوانف همچنان با همان یونیفورم، اما این بار در دادگاه حضور یافت، به اتهام فساد تحت بازداشت قرار گرفت و با احتمال چندین سال زندان روبرو شد.

به نوشته فایننشال‌تایمز، سقوط فردی که سبک زندگی اشرافی او سال‌ها توسط کرملین تحمل می‌شد، ضربه‌ای مهم به مرشد قدیمی‌اش، سرگئی شویگو، وزیر دفاع وارد می‌کند، در زمانی که بسیاری از نخبگان سیاسی کشور انتظار تغییرات ساختاری قریب‌الوقوعی را دارند.

انتظار می‌رود ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، که ماه آینده دوره جدید ریاست جمهوری خود را آغاز خواهد کرد، کابینه جدیدی را برای تأیید معرفی کند، موضوعی که منجر به درگیری‌های قدرت در پشت صحنه می‌شود.

در میان این رقابت‌ها، در ابتدا به نظر می‌رسید تیم شویگو در اوج باشد و با پیشرفت‌های اخیر روسیه در اوکراین و مرگ فرمانده جنگ، یوگنی پریگوژین که منتقد و رقیب سرسخت شویگو بود، تقویت شده باشد.

اما به گفته یک منبع نزدیک به وزارت دفاع روسیه، دستگیری ایوانف، بالاترین مقام رسمی دستگیر شده از سال ۲۰۱۶، نشانه‌ای از تغییر در اقبال شویگو است، به ویژه با توجه به شیوه علنی انتقال معاون وزیر به دادگاه.

او گفت: «اگر آن‌ها فقط می‌خواستند شویگو را تضعیف کنند، می‌توانستند معاونش را اخراج کنند و بگویند که فساد را از بین برده‌اند. در عوض، او را در دفترش، در یونیفورمش، درست بعد از جلسه هیئت وزارت دفاع که در آن نزدیک شویگو نشسته بود، دستگیر کردند. این‌ها همه‌اش نمایش است. این چه معنایی دارد جز تضعیف شویگو؟»

با توجه به اینکه پوتین به وفاداری بیش از هر چیز دیگری اهمیت می‌دهد، شویگو تاکنون در نقش خود باقی مانده است، علیرغم شکست‌های تحقیرآمیز در هفته‌های اول تهاجم گسترده به اوکراین و این که «عملیات نظامی ویژه» که قرار بود سه روز طول بکشد، اکنون وارد سال سوم خود شده است.

وزیر دفاعی همچنین از انتقادهای شدید پریگوژین جان سالم به در برد، کسی که سال گذشته سعی در قیام علیه شویگو و دیگر رهبران نظامی داشت. پس از متوقف شدن شورش، شویگو در مقامش باقی ماند و دو ماه بعد پریگوژین در یک سقوط هواپیما کشته شد.

اما به نظر می‌رسد پوتین، که به قدرت گرفتن بیش از حد هر گروهی در بین نخبگان خود مشکوک است، نتیجه گرفته است حالا که پریگوژین دیگر این نقش را ایفا نمی‌کند، کرملین نیاز دارد راه جدیدی برای تعدیل قدرت شویگو و وزارت دفاع پیدا کند.

سخنرانی‌های تند پریگوژین، که از طریق شبکه‌های اجتماعی مستقیماً از میدان نبرد در اوکراین منتشر می‌شد، عمدتاً به فساد و سرقت در ارتش اشاره می‌کرد و شکست‌های خط مقدم روسیه را به طمع نخبگان دفاعی نسبت می‌داد.

پیام فرمانده جنگی فقید این بود که «شما باید با این‌ها که در پشت خط در حال دزدی هستند، برخورد کنید». به گفته منابع روسی، پوتین فکر می‌کند که پریگوژین «زیاده‌روی کرد، اما همچنین فکر می‌کند که او اشتباه نمی‌کرد... و باید آن‌ها را کمی پایین کشید.»

به گفته فردی در حلقه نخبگان مسکو، سبک زندگی پر زرق و برق ایوانف، فراتر از توان مالی رسمی او، او را به هدفی آسان تبدیل کرده بود.

این منبع گفت: «این فرد خیلی تظاهرکننده بود و همسرش هم همین‌طور. پوتین خیلی به فساد اهمیت نمی‌دهد - شما به مقداری فساد نیاز دارید تا کارها انجام شود. اما همچنان یک حد و مرز وجود دارد.»

چندین تحقیق توسط فعالان و خبرنگاران در سال‌های اخیر، لوکس بودن سبک زندگی ایوانف و خانواده‌اش را آشکار کرده است.

در سال ۲۰۲۲، تیم ضد فساد رهبر فقید مخالفان، الکسی ناوالنی، صندوق ایمیل همسر ایوانف را هک کرد و یک فیلم ۴۰ دقیقه‌ای از ویلاهای او، خودروهای رولز رویس و تعطیلات لوکس، مستند با فاکتورها و قبض‌ها ساخت.

پس از اعلام اداره تحقیقات جنایی روسیه در روز سه‌شنبه مبنی بر اینکه ایوانف به اتهام دریافت رشوه دستگیر شده است، دادگاه مسکو دارایی‌های ایوانف را مسدود کرد و ممکن است مجازاتی تا ۱۵ سال زندان در انتظار او باشد.

ژنرال سر جیم هوکنهال، رئیس فرماندهی استراتژیک ارتش بریتانیا و ناظر دیرینه مسائل روسیه گفت: «در داخل سیستم روسیه، همه می‌دانستند که او فاسد است، به این دلیل که او یک عضو سیستم روسیه است. پس چرا حالا؟ این سوال کلیدی است».

هوکنهال گفت: «در یک سیستم بسته که قدرت عمدتاً از طریق زیردست پروری توزیع می‌شود، به طور اجتناب‌ناپذیر [افراد] گاهی مورد خشم کسی قرار می‌گیرند».

با طولانی شدن جنگ، «آن سیستم، که تنها مسئله برای آن قدرت و پول است، تحت فشار بیشتری قرار می‌گیرد و همه سعی می‌کنند موقعیت خود را توجیه کنند.»

هوکنهال افزود گاهی اوقات، کسی برای «پذیرفتن تقصیرها» انتخاب می‌شود و «لحظه پاک‌سازی فرا می‌رسد.»