مرز مبهم تورم حال و آینده + نمودار

به گزارش اکو ایران، روند شاخص های کلان اقتصادی در خرداد ماه تقریبا نزولی بوده است. در این میان مهمترین کاهش در آمار پایه پولی رخ داده که رشد ماهانه آن منفی شده و این شاخص را در مقایسه با ماه قبل خود تقریبا 2 هزار و 560 میلیارد تومان کاهش داده است.

این در حالی است که رشد نقدینگی سیری صعودی را در بعد ماهانه ثبت کرده است. این رشد در سومین ماه امسال برابر با 3.3 درصد ثبت شده که رشد بالایی به حساب می آید.

اما آن چه در بررسی نقدینگی از اهمیت بالاتری برخوردار است روند اجزای سازنده آن در اقتصاد است. این اجزا پول و شبه پول بوده که آمارها نشان می دهند سهم پول از این شاخص در یک مسیر صعودی قرار داشته و اکنون به بالاترین سطح خود در بازه ده ساله رسیده است.

به طور کلی اقتصادادانان اعتقاددارند رشد پول نمادی از انتظارات تورمی در حال بوده و شبه پول علامتی از این انتظارات در آینده است. یعنی زمانی که سهم پول افزایش پیدا می کند افراد نسبت به حال بدبین هستند و زمانی که شبه پول رشد داشته باشد این بدبینی نسبت به آینده بیشتر بوده و نسبت به حال خوش بینی بی.

به همین علت بیان مرز صحیح میان این دو متغیر یکی از ضروریات برای سیاست گذار است. چرا که این مرز مانند راداری بوده که هر چه سیاست گذار درست تر رصد کند سیاست های کلان را بهتر تدوین خواهد کرد. در غیر این صورت به ناچار درکنار ناملایمات دیگر، سیاست گذار نیز در مسیر کور به راه خود ادامه خواهد داد.

رکوردزنی سهم پول در نقدینگی خرداد 1401

امارهای بانک مرکزی نشان داد کل نقدینگی خرداد ماه امسال به 5 هزار و 105 هزار میلیارد تومان رسیده است. به طور کلی این شاخص برابر با مجموع پول و شبه پول است. اقتصاد دانان در توضیح نقدینگی در سمت تقاضا از دو متغیر استفاده می کنند. پول که قدرت نقدشوندگی بالایی دارد و شبه پول که دارای نقدشوندگی مدت دار است.

طبق آمارها حجم پول در خرداد ماه امسال برابر با  هزار و 126 هزار میلیارد تومان بوده که 22.1 درصد از کل نقدینگی را دارا است. این در حالی است که سهم شبه پول برابر با 3 هزار و 978 هزار میلیارد تومان بوده و سهمی 77.9 درصدی داشته است. اولین اتفاق مهم تا همین جا آن است این سطح از سهم پول در نقدینگی در بازه 9 ساله بی سابقه بوده است.

اما نکته دیگری که برخی از تحلیلگران ادعا دارند کم نمایی در تعیین همین میزان پول است. چرا که یکی از بخش های مهمی که اکنون در شبه پول مورد ارزیابی قرار می گیرد سپرده های کوتاه مدت است. این شاخص در شبه پول برابر با هزار و 420 هزار میلیارد تومان بوده و سهم بالایی را از شبه پول را رقم زده است.

این عده معتقدند ماهیت سپرده های کوتاه مدت از جنس پول است نه شبه پول. چرا که این سپرده ها دلالت بر موجودی کارت های عابر بانکی دارد که اشخاص در بده بستان روزانه با سرعت نقدشوندگی بالاتری از آن استفاده می کنند. بنابراین سه سناریو برای انتقال سپرده های کوتاه مدت به بخش پول مطرح می شود. نخست انتقال 30 سپرده های کوتاه مدت. سناریوی دوم 50 درصدی و درنهایت محاسبه کل سپرده های کوتاه مدت در بخش پول.

در این صورت مشاهده می شود اگر 30 درصد سپرده های کوتاه مدت را با کل پول جمع کنیم حاصل برابر با هزار و 600 هزار میلیارد تومان بوده که در این صورت سهم پول از نقدینگی برابر با 31.3 درصد خواهد بود

در انتقال 50 درصدی مجموع پول معادل با هزار و 836 هزار میلیارد تومان شده و سهم آن از نقدینگی تقریبا 36 درصد برآورد می شود. 

در انتها زمانی که کل سپرده ها را در بخش پول محاسبه کنیم این شاخص معادل با 2 هزار و 546 هزار میلیارد تومان شده و سهم آن از نقدینگی برابر با 50 درصد به ثبت خواهد رسید.

بنابراین این عده از کارشناسان معتقدند سهم پول از نقدینگی اکنون حداقل برابر با 31.3 درصد بوده و 9.2 واحد درصد از رقم کنونی بیشتراست. این اتفاق به نوعی بیان می کند تورم زایی این نسبت در مقیاس واقعی به مراتب بیشتر است. بنابر این سیاست گذار باید این نسبت را دقیقتر مورد ارزیابی قرار دهد.