حلقه مفقوده بهره‌وری از بنادر شمال

به گزارش اکونیوز؛  براساس ارزیابی های صورت گرفته با توجه به دستیابی جنوب کشور به آب های آزاد و وجود بنادر بزرگ امکان پهلوگیری کشتی اقیانوس پیما در این جنوب کشور فراهم است، اما در شمال کشور این امکان وجود ندارد و عملا و مزیت دریای خزر به حال خود رها شده است. دریای خزر بهترین پل ارتباطی میان کشورهای ایران، روسیه، قزاقستان، ترکمنستان و آذربایجان است و می تواند نقش مهمی در تجارت میان این کشورها ایفا کند. با این حال تلاش 30 ساله مسوولین برای فعال کردن حوزه دریای خزر هنوز به جای نرسیده و چانه زنی ها با دولت برای همکاری این مسیر همچنان ادامه دارد.

در این خصوص سیدعلی حسینی، رئیس کمیسیون حمل‌ونقل و لجستیک اتاق ایران با اشاره به اینکه کشور ما به دریای آزاد از جنوب و به کشورهای همسایه شمالی از طریق دریای خرز در ارتباط است که خود مزیتی بزرگ برای کشور محسوب می شود می گوید: ایران در جنوب به سه بندر چابهار، شهید رجایی و بندر امام متصل است. این بنادر در میان بنادر بزرگی قرار دارند که روی آنها سرمایه گذاری بسیاری شده و کشتی ها بزرگ و اقیانوس پیما امکان پهلوگیری در این بنادر را دارند. در شمال کشور هم ما دریای خزر را داریم و با 4 کشور همسایه هستیم و از ظرفیت خوبی در بخش برخوداریم با این حال از ظرفیت های موجود در شمال کشور نتوانسته ایم استفاده کنیم.

به گفته حسینی، آخرین آماری که از سازمان بنادر و دریانوردی اعلام شد ظرفیت بنادر شمالی کشور 30 میلیون تن است، اما در حال حاضر ما تنها از 5 میلیون تن این ظرفیت استفاده می کنیم. این نشان می دهد که هرچند دولت در بنادر شمالی سرمایه گذاری های لازم را صورت داده است، اما حلقه مفقوده بنادر شمالی کشور به قوت خود باقی است.  

رئیس کمیسیون حمل‌ونقل و لجستیک اتاق ایران با اشاره به اینکه در بنادر شمالی کشور در حال حاضر آذربایجان سهم قابل توجهی دارد می گوید: این کشور از حدود 30 سال پیش روی شناورهای رو رو سرمایه گذاری کرد و توانست به بنادر مختلف در خزر دست پیدا کند و سهم خود را در این خصوص افزایش دهد.  

حسینی معتقد است استفاده از کشتی های رو رو می تواند گره گشای بهره وری از دریای خزر در بخش ترانزیت باشد، چرا که کشتی های رو رو در سه مدل کالا را حل می کنند که این تنوع می تواند امتیاز قابل توجهی محسوب شود. برخی از این شناورها فقط کامیون حل می کنند برخی دیگر در طبقه زیرین واگن هم حمل می کنند که این تنوع بالای این مدل ترانزیت را نشان می دهد. با این شرایط می توان گفت این نوع شناورها در اصل از سه نوع وسیله حمل و نقل برخوردارند که شامل دریایی، خشکی و ریلی می شود.

تلاش 11 ماهه

رئیس کمیسیون حمل‌ونقل و لجستیک اتاق ایران در ادامه به پیشنهادی که 11 ماه این کمیسیون ارائه داده اشاره کرده و می گوید:  حدود 11 ماه پیش ما پیشنهاد کردیم که ایران هم وارد این حوزه شود. دولت هم از سالها قبل برنامه داشته تا در این بخش ورود کند تا زمینه برای فعال کردن کشتی های رو رو در دریای خزر فراهم شود و بازخورد مثبتی هم تاکنون از سوی دولت دریافت کنیم.

به گفته حسینی، در این خصوص حدود یکسال و نیم گذشته هم وزارت راه و شهرسازی ، سازمان بنادر و سازمان راهداری با دو کشتی اجاره از بندر انزلی – امیر آباد به بندر کوریک - آکتاو راه اندازی کردند که متاسفانه به دلیل عدم هماهنگی و مشکلات که  در این زمینه وجود داشت این طرح مورد استقبال قرار نگرفت.

رئیس کمیسیون حمل‌ونقل و لجستیک اتاق ایران می گوید: ما معتقدیم با یک برنامه ریزی منسجم و یک کنسرسیوم تخصصی می توانیم وارد این حوزه شویم؛ در این خصوص هم دولت وعده داده تا 80 درصد از تسهیلات خرید این کشتی ها را پرداخت کند ، اما با توجه به اینکه حوضه دریای خرز برای ما جدای از بحث اقتصادی از لحاظ امنیتی هم برای دارای اهمیت است، کمیسیون پیشنهاد کرد که دولت کل مبلغ خرید مرحله اول شناورها که شامل چهار دستگاه است را به صورت وام بدون بهره تامین کند و از سوی دیگر تعهده بده که در صورتی که این شناورها تا 18 ماه دچار ضرر و زیان شدند،‌ ضرر و زیان رو پرداخت کند تا این خطوط فعال شوند که در حال حاضر منتظر پاسخ دولت هستیم.

حسینی با اشاره به اینکه ما در حال حاضر یک رقیب قدر به نام آذربایجان در این بخش داریم می گوید: آذربایجان 17 دستگاه شناور دارد و تقریبا تمام خطوط اصلی دریای خزر را در اختیار خود قرار داده، بطویکه در برخی مواقع که ما امکان تردد با کامیون را نداریم از مسیر   شناورهای ترکمنستان به بازارهای آسیای میانه دست پیدا می کنیم.