بن‌بست آتش‌بس؛ بی‌بی از گذر زمان سود می‌برد یا سنوار؟

به گزارش اکوایران، روز دوشنبه، شورای امنیت سازمان ملل متحد قطعنامه‌ای را تصویب کرد و در آن از اسرائیل و حماس خواست تا با آتش‌بس موافقت کنند.

 آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا برای پیشبرد طرح آتش‌بس پیشنهادی بایدن وارد خاورمیانه شد. در روز سه‌شنبه، بلینکن به خبرنگاران گفت که نتانیاهو با طرح آتش‌بس موافقت کرده و رویترز نیز به نقل از یک مقام ارشد حماس خبر داد که این گروه نیز قطعنامه شورای امنیت در حمایت از این طرح را پذیرفته است. با این همه روز چهارشنبه، بلینکن به خبرنگاران در دوحه گفت: «حماس تغییرات زیادی را برای پیشنهادی که روی میز بود پیشنهاد کرده است». در مقابل حماس گفت که ادعای کذب آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا در خصوص موافقت تل آویو، به منزله همراهی واشنگتن با جنایات رژیم اشغالگر و یک پوشش و حمایت سیاسی برای این رژیم است.

با این حال، هنوز جزئیات باید مورد مذاکره قرار گرفته و اسرائیل یا حماس باید واقعاً آن را نهایی کنند. پس از هشت ماه از آغاز جنگ غزه، اسرائیل تا «پیروزی کاملی» که آرزوی آن را داشته، فاصله زیادی دارد و در عین حال، حماس به اهداف خود نزدیک‌تر شده است.

سنوار و حمله اسرائیل به رفح

به نوشته بِن کاسپیت برای وبگاه المانیتور، آخرین ارزیابی اسرائیل نشان می‌دهد که حماس تا تسلیم‌شدن فاصله زیادی دارد. بر اساس برآوردهای امنیتی اسرائیل، یحیی سنوار، رهبر این گروه در نوار غزه سایر رهبران حماس متقاعد شده‌اند که گذشت زمان به نفع آن‌هاست. آن‌ها از حمله اسرائیل به رفح که گردان‌های باقی‌مانده حماس در آنجا فعال هستند، نگران نبوده و عجله‌ای برای دستیابی به توافق برای آزادی اسرای اسرائیلی ندارند، مگر اینکه اسرائیل پایان جنگ را اعلام کند.

به گزارش روز دوشنبه وال‌استریت ژورنال، با انعکاس این طرز فکر، سنوار پیام‌هایی را برای متحدان و شرکای خود در طول جنگ ارسال کرده و در آن از ضرورت فداکاری فاسطینی‌ها سخن گفته است.

یک منبع امنیتی بلندپایه اسرائیلی که نخواست نامش فاش شود به المانیتور گفت: «سنوار احساس موفقیت می‌کند». طی هشت ماه گذشته، او پنهان شده و نور روز را ندیده است، اما او به وضوح، امید به موفقیت دارد و متقاعد شده که گذشت زمان به نفع اوست.

این منبع ادامه داد: «اسرائیل به طور فزاینده‌ای منزوی گشته است، اسرائیلی‌ها فرسوده شده‌اند و ارتش نیز به استراحت نیاز دارد. سنوار همچنان بر تنها یک شرط برای آزادی اسرا پافشاری می‌کند: توقف درگیری‌ها و عقب‌نشینی نیروهای اسرائیلی از تمام بخش‌های نوار غزه. او به تشکیل یک دولت تکنوکرات برای بازسازی غزه پس از جنگ مایل است؛ مشروط بر اینکه حماس نیز در این دولت سهم داشته باشد. او حاضر نیست از قدرت خود دست بکشد و همچنان می‌خواهد قدرت مسلط در غزه بماند».

بازگشت نتانیاهو

با کمال تعجب و علی‌رغم مشکلات استراتژیک اسرائیل، احتمالا بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل با دیدگاه سنوار هم‌نظر است. او که جایگاه داخلیش پس از حمله ۷ اکتبر حماس بسیار شکننده به نظر می‌رسید، شاهد افزایش محبوبیت خود در نظرسنجی‌ها نسبت به ماه‌های اخیر بوده است.

به این ترتیب، نتانیاهو نیز باور دارد که گذشت زمان به نفع اوست. حتی پس از کناره‌گیری بنی گانتز و گادی آیزنکوت از کابینه جنگ اسرائیل، او همچنان از اکثریت کنست برخوردار است. نامزدی دنی دانون از اعضای ارشد لیکود به عنوان سفیر بعدی اسرائیل در سازمان ملل نشان‌دهنده تلاش‌های نتانیاهو برای کاهش صداهای مخالف در حزبش، با انتصاب افراد دردسرساز در مناصب خارجی است. در حالی که اعتبار بین‌المللی نتانیاهو به پایین‌ترین حد خود رسیده و دادگاه کیفری بین‌المللی صدور حکم بازداشتش را بررسی می‌کند، جایگاه او در ۱۱ ژوئن به مراتب بهتر از ۷ اکتبر است.

اما نمی‌توان همین حرف را در مورد خود اسرائیل زد. در روزهای اخیر، کرختی اسرائیلی‌ها بر سر جنگ جاری، افزایش تلفات نظامی و آوارگی ساکنان مرزی شمال و جنوب سرزمین‌های اشغالی، با عملیات آزادسازی چهار اسیر غزه، برای مدت کوتاهی برطرف شد.

با استعفای گانتز و آیزنکوت از کابینه نتانیاهو که برای تسهیل پیش‌برد جنگ به آن ملحق شده بودند، حزب «وحدت ملی» گانتز در نظرسنجی‌ها کاهش محبوبیت را تجربه کرد. بر اساس اظهارات این دو مقام اسرائیل، مدتی طول کشید تا بفهمند که نتانیاهو دارد آن‌ها را بازی می‌دهد و مدتی نیز از حمایت از تصمیمات استراتژیک حیاتی برای ادامه جنگ در جبهه‌های جنوبی و شمالی اسرائیل خودداری کردند.

به گفته منابع سیاسی، گانتز از یوآو گالانت (وزیر دفاع اسرائیل و رقیب و هم‌حزبی نتانیاهو) خواسته که از کابینه استعفا دهد. اکنون انتظار می‌رود که نتانیاهو این پست را به گیدئون سار، رهبر سابق لیکود پیشنهاد دهد که دیدگاهش در مورد پایان‌دادن به جنگ حتی از دیدگاه نتانیاهو نیز تندتر تلقی می‌شود؛ اما با این وجود، ادعا شده که او یک شخصیت سیاسی است که به حاکمیت نظام‌های حقوقی بین‌المللی احترام می‌گذارد. هنوز مشخص نیست که آیا سار حاضر است هفته‌ها پس از اینکه از کابینه خارج شد، درخواست نتانیاهو را بپذیرد. حتی اگر این کار را انجام دهد، بعید است که این اقدام وجهه مخدوش کابینه را ترمیم کند.

ادامه فشار به غزه

اکنون نتانیاهو با متحدان عمدتاً مذهبی و ملی‌گرا باقی مانده که بسیاری از آن‌ها احتمالاً مجبورش می‌کنند تا فشار نظامی به نوار غزه را ادامه داده و جنگی علیه حزب‌الله لبنان را آغاز کند. نتانیاهو می‌داند که هر دوی این حرکت‌ها حکم خودکشی را دارد. اسرائیل آن چه که برای جنگ همه‌جانبه با حزب‌الله لازم است را در اختیار ندارد. لبنان غزه نیست و حزب‌الله بسیار قدرتمندتر از حماس است. کارشناسان امنیتی اسرائیل متفق‌القول هستند که حزب‌الله را نمی‌توان برچید یا نابود کرد. شاید بتوان به آن آسیب رساند، اما هزینه‌ای غیرقابل‌تحمل برای اسرائیل به همراه خواهد داشت.

در غزه نیز پایانی در افق دیده نمی‌شود. این‌ها پیامدهای رهبری کسانی است که به بقای سیاسی خود بسیار بیشتر از انسان‌ها اهمیت می‌دهند. اقدامات نتانیاهو بر اساس تضاد منافع شکل می‌گیرد. تداوم قدرتش برای اسرائیل غم‌انگیز است.