نخست‌وزیری که قربانی جاه‌طلبی‌هایش شد

به گزارش اکوایران، لیز تراس، نخست وزیر بریتانیا امروز در مسیر دشواری قرار دارد.سیاست ها و برنامه های رادیکال خانم نخست وزیر بازارهای مالی بریتانیا را درگیر شوک کرده است و طبیعتا تداوم این شرایط می تواند نه تنها بحرانی جدی برای ساختار سیاسی و اقتصادی بریتانیا ایجاد کند بلکه قادر است جایگاه و اعتبار حزب محافظه کار( توری) را هم کاهش داده و توپ را در میدان رقیب( حزب کارگر) بیاندازد.

اراده توری ها برای بقا متزلزل شده است؟

صندلی های خالی دور تا دور سالنی که لیز تراس برای اولین بار سخنرانی اش را در کنفرانس حزب محافظه کار ایراد کرد، نشان از آشفتگی حاکم بر ساختار سیاسی بریتانیا دارد. فضای تاریکی که از روز یکشنبه مرکز برگزاری کنفرانس بین المللی در بیرمنگام را فراگرفته، نشان می دهد که حزبی که از سال 2010 در قالب چهره های مختلت قدرت را در دست داشت، ظاهرا ارده سیاسی اش برای بقا در قدرت را از دست داده است.

در شرایط کنونی تصور این که حزب محافظه کار( توری) تا یک ماه پیش، از تراس در برابر ریشی سوناک، رقیبش برای جانشینی بوریس جانسون، نخست وزیری پیشین دفاع می کرد، امروز با توجه به حال و هوای حاکم دشوار است. ریشه های این بی اعتنایی بسیار است. شاید مرگ ملکه، الیزابت دوم آن هم دو روز بعد از قدرت گرفت لیز تراس، تاثیری منفی بر ساختار سیاسی گذاشته است. اما سناریوی محتمل تر، طرح های پیشنهادی رادیکال تراس است. او در نخستین حرکت بزرگ سیاسی اش ، طرح کاهش مالیات که عمدتا از طریق استقراض تامین می شد را اجرایی کرد؛ طرحی که زمینه ساز آشفتگی در بازارهای مالی بریتانیا و وحشت در صفوف حزب شد.

پیام آخر تراس: گزینه جایگزین نداریم

تا روز چهارشنبه لیز تراس برای هم حزبی های خود از سیاست های غیر معمولش می گفت و بی اعتنا به شرایط پر هرج و مرج حاکم بر ساختار اقتصادی و مالی بریتانیا از سیاست های اقتصادی اش که منجر به کاهش ارزش پوند شده دفاع کرد و گفت که می خواهد این برنامه را ادامه دهد. تراس به نتایج منفی کاهش مالیات اشاره کرد اما تاکید داشت که امور مالی در مشت آهنینش قرار دارد.

تراس برای جلب توجه هم حزبی هایش خود را اولین نخست وزیر بریتانیا خواند که در مدرسه جامع دولتی درس خوانده نه در یک مدرسه خصوصی؛ اظهار نظری دروغ که در باب گوردون براون، نخست وزیر از حزب کارگر صدق می کند. سی ان ان با اشاره به متن سخنرانی لیز تراس نوشت: نخست وزیر بریتانیا حقیقتا چیزی برای اطمینان دادن به توری ها در اختیار نداشت. پس پیامش را اینگونه پایان داد:« ما هیچ جایگزینی نداریم».

زمان مبارزه پایان یافت؟

منتقدان تراس در حزب با مواضعش مخالف هستند. در آستانه این سخنرانی، تنها وفاداران تراس تلاش کردند تا به گونه ای با استناد به شروع تازه فعالیت های رسمی تراس، ماحصل سیاست های نخست وزیر را توجیه کنند. این در حالی بود که بسیاری از محافظه کاران، حامیان و حتی لابی گرهایی که برای شرکت هایی کار می کنند که به شکل سنتی با ارزش های محافظه کاران همسو هستند در محافل خصوصی گفتند که امروز زمان مبارزه به پایان رسیده است. ناظران با استناد به این عبارت و با اشاره به فراز و نشیب هایی که حزب محافظه کار در طول سال های سیاست تجربه کرده می گویند که حزب محافظه کار در تمامی این سال ها همه ایدئولوژی های قابل تصور را زیر و رو کرده و با کنار گذاشتن چهره های مستعد و با تجرهب، فاقد ایده های جدیدی است.

تراس در چنین چارچوبی تصور می کرد که راه برای شروع رشد و بازگرداندن محافظه کاران پذیرش بازگشت به محافظه کاری بازار آزاد است. اما حقیقت غم انگیز برای نخست وزیر این است که اراده سیاسی برای اجرایی کردن ایده های او وجود ندارد.بازار آزاد آنگونه که تراس تصور می کرد با کاهش مالیات ها تغییر مثبتی را تجربه نکرد، در عوض ارزش پوند کاهش یافت و به پاییین ترین سطح خود در دهه های اخیر رسید. بازیابی برابری پوند با دلار تنها به این دلیل ممکن شد که بانک انگلیس 65 میلیارد پوند ( 75 میلیارد دلار) را برای حل این مشکل صرف کرد. ایده های اقتصادی بلندپروازانه نیاز به رضایت عمومی دارند و تراس قبل از این که تضمین کند، حرکت کرد. از همین رو به باور ناظران هرج و مرج به وجود آمده نشان روشنی از شکست او است.

آغاز پایان

برخی می گویند شکست تراس لزوما اجتناب ناپذیر نیست چرا که او هنوز راه های زیادی تا برگزاری انتخابات عمومی بعدی دارد؛ کارزرای که قرار است تا 2024 برگزار شود. از همین رو این احتمال وجود دارد که در ماه های آینده اقتصاد رشد کند و مردم شروع فاجعه آمیز تراس را فراموش نمایند. اما شورش آشکار در حزب تراس و خیز توری ها برای به چالش کشیدن نخست وزیر، ترسیم آینده امیدوارکننده برای نخست وزیر کنونی را دشوارتر می کند.

توری ها می گویند باور ندارند تراس بتواند بریتانیا را به مقصد سرمایه گذاری با ثبات تبدیل کند. از همین رو آنچه در بیرمنگام رخ داد، آغاز یک پایان بود. نمایندگان مجلس و وزرا از خبرنگاران دوری کردند. وفادارانی که سی‌ان‌ان با آنها صحبت می کرد تلاش کردند تا از تراس در محافل خصوصی دفاع کنند، اما به ناگاه در میانه دفاعیه خود تسلیم  شدند. سایر مقام های حزب نیز در دسته های کوچک گردهم جمع شده بودند و مشخص بود خشمگین و متزلزل هستند. این که چه رخ دهد، مشخص نیست. اگر رتبه بندی های تراس کاهش یابد، نمایندگان مجلس ممکن است تصمیم بگیرند که از دست تراس خلاص شوند. هرچند اجرایی کردن این تصمیم برای حزب هم دشوار است و هم دردناک.تراس می تواند زمینه را برای برگزاری انتخاباتی زودهنگام فراهم کرده و هم حزبی هایش را به همبستگی وادارد. با این همه او فعلا در مسیر دشواری قرار دارد. زمان به نفعش نیست و او باید هرچه سریع تر به این اشفتگی که ایجاد کرده، پایان دهد.