فوران آتش خشم حوثی‌ها در قلب اقتصادی عربستان

به گزارش اکوایران، انصارالله یمن اعلام کرد روز جمعه به تأسیسات انرژی عربستان سعودی حمله کردند و ائتلاف تحت رهبری عربستان اعلام کرد که ایستگاه توزیع فرآورده‌های نفتی شرکت آرامکو در جده مورد اصابت قرار گرفت و باعث آتش‌سوزی در دو مخزن ذخیره‌سازی شد، اما تلفات جانی نداشت.

پس از آنکه رسانه های دولتی عربستان سعودی از حملات راکتی و پهپادی به انبار نفت آرامکو در جده و دیگر تأسیسات در ریاض خبر دادند، نیروهای انصارالله یمن موسوم به حوثی‌ها مسئولیت حمات را بر عهده گرفتند.

بر اساس گزارش رویترز، حوثی‌های یمن گفتند روز جمعه به تأسیسات انرژی عربستان سعودی حمله کردند و ائتلاف تحت رهبری عربستان اعلام کرد که ایستگاه توزیع فرآورده‌های نفتی شرکت آرامکو در جده مورد اصابت قرار گرفت و باعث آتش‌سوزی در دو مخزن ذخیره‌سازی شد، اما تلفات جانی در پی نداشت.

یک شاهد عینی گفت که توده بزرگی از دود سیاه بر فراز شهر دریای سرخ، جایی که مسابقات جایزه بزرگ فرمول یک عربستان سعودی در آخر هفته (یکشنبه) برگزار می شود، دیده شد.

حمله به تأسیسات حیاتی در لحظه حیاتی

یحیی سریع، سخنگوی ارتش حوثی‌ها گفت که این گروه روز جمعه موشک‌هایی را به تأسیسات آرامکو در جده و هواپیماهای بدون سرنشین در پالایشگاه‌های راس تنوره و ربیق شلیک کرد و گفت که «تاسیسات حیاتی» را در ریاض، پایتخت نیز هدف قرار داده است.

رسانه های دولتی عربستان پیشتر گفته بودند که ائتلاف یک رشته حملات پهپادی و موشکی حوثی ها را خنثی کرده است. پدافند هوایی عربستان همچنین یک موشک بالستیک پرتاب شده به سمت جیزان را منهدم کرد که باعث آتش سوزی "محدود" در یک نیروگاه توزیع برق شد.

تشدید تنش حوثی‌ها در حالی صورت می‌گیرد که فرستاده ویژه سازمان ملل متحد تلاش می‌کند آتش‌بس موقتی را برای ماه مبارک رمضان که از آوریل آغاز می‌شود، و پیش از میزبانی ریاض از احزاب یمنی برای رایزنی در اواخر این ماه، تضمین کند.

به ادعای رویترز، حوثی‌های متحد ایران در هفته‌های اخیر و پیش از آتش‌بس موقت برای ماه مبارک رمضان، حملات خود را به تأسیسات نفتی سعودی افزایش داده‌اند.

این حملات در حالی رخ داد که جده میزبان مسابقات جایزه بزرگ عربستان سعودی در فرمول یک بود. یکی از شاهدان رویترز گفت که دود سیاه غلیظ از مسیر مسابقه قابل مشاهده است.

به گفته یک منبع آگاه، استفانو دومنیکالی، مدیرعامل فرمول یک به رانندگان و روسای تیم گفته است که گرندپری طبق برنامه پیش خواهد رفت.

اعلام عملیات نظامی علیه یمن

ائتلاف سعودی مکرراً ادعا کرده است که در برابر این حملات خویشتن داری می کند، اما اوایل روز شنبه عملیات نظامی خود را در یمن آغاز کرد و گفت که هدف آن حفاظت از منابع انرژی جهانی و تضمین زنجیره تامین است.

ائتلاف گفت که حملات هوایی شنبه آن "منابع تهدید" را در صنعا پایتخت تحت کنترل حوثی ها و شهر بندری حدیده در دریای سرخ هدف قرار داده است.

بیانیه ائتلاف در رسانه های دولتی روز جمعه گفت که آتش کنترل شده است. اما شعله های آتش هنوز در تصاویر زنده پخش شده از شبکه تلویزیونی اخباریه عربستان سعودی دیده می شد.

خبرگزاری دولتی SPA به نقل از یکی از مقامات این وزارتخانه گزارش داد، وزارت انرژی عربستان سعودی گفت که پادشاهی به شدت "حملات خرابکارانه" را محکوم کرده و مجدداً تاکید کرد که مسئولیت هرگونه اختلال در عرضه جهانی نفت ناشی از چنین حملاتی را بر عهده نخواهد داشت.

این وزارتخانه، [بدون ارائه شواهد قابل بررسی و با تکرار اتهامات ناموجه] ایران را به تداوم تسلیح حوثی‌ها به موشک‌های بالستیک و پهپادهای پیشرفته متهم و تأکید کرد که این حملات «به ظرفیت تولید پادشاهی و توانایی این کشور برای انجام تعهداتش در قبال بازارهای جهانی تأثیر می‌گذارد». تهران تسلیح حوثی ها را رد می کند. همچنین هیچ اظهارنظر فوری از سوی آرامکو وجود ندارد.

واکنش آمریکا

آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده، حملات به متحد عربستان سعودی را محکوم کرد و گفت که ایالات متحده به همکاری با ریاض برای تقویت بنیه دفاعی خود و در عین حال تلاش برای راه حلی پایدار برای درگیری در یمن ادامه خواهد داد.

بلینکن بدون اشاره به ۵ سال عملیات نظامی عربستان علیه یمن که به بزرگترین فاجعه انسانی حاضر در جهان انجامیده، مدعی شد: «در زمانی که طرف‌ها باید بر کاهش تنش و ارائه کمک‌های لازم برای مردم یمن در آستانه ماه مبارک رمضان تمرکز کنند، حوثی‌ها به رفتارهای مخرب خود و حملات تروریستی بی‌مورد خود ادامه می‌دهند تا زیرساخت‌های غیرنظامی را مورد حمله قرار دهند».

آخر هفته گذشته حمله حوثی ها به پادشاهی باعث کاهش موقت تولید در یک پالایشگاه و آتش سوزی در پایانه توزیع فرآورده های نفتی شد. در 11 مارس، این گروه یک پالایشگاه در ریاض را هدف قرار داد که باعث آتش سوزی کوچک شد. ائتلاف در مارس 2015 پس از برکناری حوثی‌ها از صنعا، پایتخت این کشور، در اواخر سال 2014 در یمن مداخله کرد.

الجزیره: انبار نفت آرامکو هدف حمله حوثی ها قرار گرفت

الجزیره نیز گزارش داده است: در حالی که شهر برای میزبانی مسابقه فرمول یک در روز یکشنبه آماده می شد، یک توده بزرگ دود سیاه از کارخانه در جده بلند شد.

در حالی که عربستان سعودی و شرکت دولتی آرامکوی سعودی فوراً آتش سوزی را تأیید نکردند، به نظر می رسد که مرکز آن در یک انبار سوخت است که حوثی ها قبلاً آن را هدف قرار داده بودند.

شبکه تلویزیونی العربیه به نقل از ائتلاف اعلام کرد که سامانه پدافند هوایی این کشور دو پهپاد مملو از مواد منفجره را که نجران را هدف قرار داده بودند، منهدم کرد.

زمان حمله قابل توجه اشت

نبیل خوری، دیپلمات سابق ایالات متحده، گفت که زمان این حملات قابل توجه است.

وی مدعی است: «تا حدی هر زمان که آنها [حوثی‌ها] به اهدافی در عربستان سعودی یا امارات می‌زنند، ضربه‌ای به گردشگری در این کشورها وارد می‌شود – این که می‌توانید مسابقات اتومبیل رانی و بازی‌های بین‌المللی را به گونه‌ای سازماندهی کنید که گویی هیچ اتفاقی نمی‌افتد در حالی که در محاصره هستید و ضربه می‌خورید.

پس از حمله جده، مردم در پیست F1 توانستند ابر بزرگ دود سیاه را در دوردست ببینند. F1 اعلام کرد که برنامه های تمرین سوم شنبه و مسابقات مقدماتی و مسابقه یکشنبه همچنان ادامه دارد.

استفانو دومنیکالی، مدیر اجرایی فرمول یک پس از جلسه ای با رانندگان، تیم ها و مقامات محلی به خبرنگاران گفت: «ما اطمینان کامل دریافت کرده ایم که ایمنی کشور در اولویت است.

شرکت موتوراسپرت عربستان سعودی که مسابقه را تبلیغ می کند، حمله را تایید کرد اما گفت که "برنامه آخر هفته مسابقه طبق برنامه ادامه خواهد داشت."

این شرکت به نقل از هیئت مدیره موتوراسپرت گفت: "ما در تماس مستقیم با مقامات امنیتی عربستان سعودی و همچنین F1 و FIA هستیم تا از تمام اقدامات امنیتی و ایمنی لازم اطمینان حاصل کنیم. ایمنی و امنیت همه مهمانان ما همچنان اولویت اصلی ما است."

اعلام "عملیات نظامی"

عربستان سعودی به مدت هفت سال رهبری ائتلافی را برای نبرد با حوثی‌هایی که صنعا پایتخت یمن را در سپتامبر 2014 تصرف کردند، رهبری می‌کند.

این پادشاهی در سطح بین المللی به دلیل حملات هوایی که منجر به کشته شدن ده ها غیرنظامی شده است مورد انتقاد قرار گرفته است، در حالی که حوثی ها به این حملات به عنوان توجیهی برای پرتاب هواپیماهای بدون سرنشین، موشک ها و خمپاره ها به سوی پادشاهی اشاره کرده اند.

روز شنبه، رسانه دولتی عربستان سعودی اعلام کرد که ائتلاف در حال جنگ در یمن عملیات نظامی - از جمله حملات هوایی به صنعا، پایتخت تحت کنترل حوثی‌های یمن و شهر بندری حدیده در دریای سرخ - را برای توقف حملات به تأسیسات نفتی این کشور و «حفاظت از منابع انرژی جهانی» آغاز کرده است».

این سازمان ادعا کرد که عملیات در مراحل اولیه خود است و حوثی‌های یمن باید عواقب «رفتار خصمانه» خود را متحمل شوند.

خسارت‌های میلیون دلاری

تلویزیون دولتی عربستان حملات در شهر ظهران را که به مخازن آب اصابت کرد و به خودروها و خانه‌ها آسیب رساند، گزارش کرد.

تلویزیون دولتی گفت که حمله دیگری به یک پست برق در منطقه ای در جنوب غربی عربستان سعودی در نزدیکی مرز یمن هدف قرار گرفت.

کارخانه Bulk جده شمالی دیزل، بنزین و سوخت جت را برای استفاده در شهر ذخیره می کند. این کارخانه بیش از یک چهارم کل ذخایر عربستان سعودی را به خود اختصاص می دهد و همچنین سوخت ضروری برای راه اندازی یک کارخانه نمک زدایی منطقه ای را تامین می کند.

حوثی‌ها دو بار کارخانه جده شمالی را با موشک‌های کروز هدف قرار داده‌اند: یک حمله در نوامبر 2020 و آخرین مورد یکشنبه رخ داد.

بر اساس گزارش اخیر هیئت کارشناسان سازمان ملل در بررسی جنگ یمن، در زمان حمله 2020، این تانک که ظرفیت 500000 بشکه دارد، سوخت دیزل را در خود جای داده است.

هزینه تعمیرات آرامکو حدود 1.5 میلیون دلار است.

نیویورک‌تایمز: این جنگ به بن‌بست رسیده است

بن هوبارد، روزنامه‌نگار نیویورک‌تایمز در بیروت، گزارش داد: حمله حوثی‌های یمن به تأسیسات ذخیره‌سازی نفت در عربستان سعودی در روز جمعه آتش بزرگی را شعله‌ور کرد که آسمان شهر بندری جده را در اولین روز مسابقه اتومبیلرانی فرمول یک با دود سیاه پر کرد.

سخنگوی ائتلاف سعودی که با حوثی‌ها در یمن می‌جنگد، این حمله را «تشدید تهاجمی» با هدف اختلال در بازارهای نفت و آسیب رساندن به اقتصاد جهانی خواند.

حوثی‌ها مسئولیت این حمله را برعهده گرفتند و گفتند که سایر تأسیسات نفتی در سراسر عربستان سعودی را نیز با پهپادها و موشک‌های کروز هدف قرار داده‌اند.

رسانه‌های خبری دولتی عربستان سعودی برخی از این حملات را گزارش کردند، اما به نظر می‌رسد تنها حمله در جده خسارات قابل‌توجهی داشته است.

ژنرال ترکی المالکی، سخنگوی ائتلاف نظامی به رهبری عربستان سعودی، گفت که در این حمله به یک ایستگاه توزیع سوخت متعلق به آرامکو سعودی در جده هدف قرار گرفت. المالکی گفت که این حمله باعث آتش گرفتن دو مخزن ذخیره سازی شد و افزود که به کسی آسیبی نرسیده و شعله ها کنترل شده است.

تصاویری از یک انفجار آتشین که از مخازن ذخیره سازی بلند می شود و ستونی از دود سیاه که آسمان را پر کرده بود در رسانه های اجتماعی پخش شد.

به نظر می رسید این حمله بازارهای نفت را که قبلاً به دلیل عدم اطمینان ناشی از جنگ در اوکراین در حاشیه بودند، ترسانده است. نفت برای مدت کوتاهی به بالای 120 دلار در هر بشکه رسید و سپس اندکی کاهش یافت.

حملات پهپادی و موشکی از سوی یمن به عربستان سعودی در سال‌های اخیر رایج شده است، و در حالی که برخی از آنها آسیب زیادی وارد می‌کنند، برخی دیگر تلاش‌های ریاض برای ارائه خود به عنوان مکانی امن برای سرمایه‌گذاران، تجار و گردشگران خارجی را خدشه‌دار می‌کنند.

به نظر می رسد حمله روز جمعه همزمان با افتتاحیه مسابقات فرمول یک است که قرار است تا یکشنبه ادامه داشته باشد. حمله به اندازه کافی به محل مسابقه نزدیک بود که دود به وضوح از پیست، جایی که دورهای تمرینی برای مسابقاتی که قرار بود روز شنبه آغاز شود، در حال انجام بود، قابل مشاهده بود.

ولیعهد محمد بن سلمان، رهبر واقعی پادشاهی، برای آوردن چنین رویدادهایی به عربستان سعودی به عنوان بخشی از برنامه های گسترده تر خود برای باز کردن کشور و تنوع بخشیدن به اقتصاد مبتنی بر نفت تلاش کرده است.

احیای برجام می‌تواند به فروکش جنگ در یمن بیانجامد

وی که به عنوان وزیر دفاع پادشاهی نیز فعالیت می کند، معمار مداخله نظامی این کشور در یمن در سال 2015 نیز بود که مقامات سعودی در آن زمان به همتایان آمریکایی خود گفتند که تنها "چند هفته" ادامه خواهد داشت.

این حملات آخرین تلاش حوثی‌ها برای وارد کردن خسارت اقتصادی به عربستان سعودی، بزرگترین صادرکننده نفت جهان، پس از هفت سال جنگ شدید در یمن بود.

به نوشته نیویورک‌تایمز، حوثی‌ها که متحد ایران، دشمن منطقه‌ای سعودی‌ها هستند، در سال 2014، پایتخت یمن، صنعا، را تصرف کردند و دولت یمن را به تبعید فرستادند و مداخله نظامی عربستان سعودی و دیگر کشورهای عربی با هدف بازگرداندن این دولت به کشور به جنگ دامن زدند.

این جنگ به بن بست رسیده و یکی از بدترین بحران های بشردوستانه در جهان را ایجاد کرده و تعداد زیادی از مردم یمن را به سوءتغذیه، فقر و بیماری هایی مانند وبا  مبتلا کرده است.

در ماه ژانویه، حوثی‌ها حمله مشابهی را به امارات متحده عربی، متحد عربستان سعودی در جنگ یمن انجام دادند و تانکرهای نفت را منفجر کردند که سه نفر کشته شدند. به گفته تحلیلگران، حمله نادر به کشوری که با یمن مرز مشترک ندارد، حاکی از افزایش نفوذ و قابلیت های حوثی ها بود.

در سپتامبر 2019، حمله‌ای که حوثی‌ها مسئولیت آن را بر عهده گرفتند، به کارخانه‌های اصلی فرآوری نفت در شرق عربستان آسیب رساند و موقتاً آنها را از دسترس خارج کرد.

پیچیدگی روزافزون حملات، مقامات خلیج فارس و تحلیلگران نظامی را نگران کرده و مقامات آمریکا را بر آن داشته است تا برای فراهم آوردن ملازمات کاهش تنش‌ و حل این جنگ ۷ساله که ریشه در اختلاف رقبای دیرینه منطقه‌ای -ایران و عربستان- دارد، تلاش مضاعف کنند.

برخی تحلیلگران بر این باورند که حصول توافق برای احیای برجام احتمالاً می‌تواند مسیر گفت‌وگوهای صلح تهران-ریاض را تسهیل کند؛ روندی که اگر منتج به موفقیت شود، به طور بالقوه تنش‌ها در نقاط مختلف خاورمیانه را فرومی‌کاهد. در عین حال این وضعیت نشان می‌دهد که با فروپاشی تلاش‌ها برای بازگشت به توافق هسته‌ای ۲۰۱۵، چشم‌انداز پیش رو تا چه حد می‌تواند فاجعه‌بار شود.