درخواست آمریکا از ایران برای حذف سپاه از لیست سیاه

به گزارش اکوایران، درحالیکه انتظار می‌رود جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا در روزهای آینده تصمیم کاخ سفید در مورد «حذف/حفظ سپاه پاسداران ایران از/در لیست سیاه [ادعایی] سازمان‌های تروریستی خارجی (FTO) وزارت خارجه» را اعلام کند، اغلب گمانه‌زنی‌های رسانه‌ای حاکی از این است که علی‌رغم رفت و برگشت ایده‌های پیشنهادی میان تهران و واشنگتن از طریق اتحادیه اروپا، حل مناقشه‌ای که از آن به عنوان آخرین مانع احیای برجام یاد می‌شود، به بن‌بست خورده است.

تهران خواهان پایان دادن به سیاست‌های تحریمی دولت ترامپ است و این درخواست خود را پیش‌شرط احیای برجام می‌داند، در حالیکه آمریکا چنین درخواستی را فرابرجامی توصیف می‌کند و مدعی است که ایران باید در ازای این اقدام، امتیازات فرابرجامی و غیرهسته‌ای بدهد؛ پیشنهادی که از سوی تهران رد شده است و اکنون به نظر می رسد ایالات متحده نیز حاضر به حذف سپاه پاسداران از لیست FTO بدون دریافت امتیاز متقابل نیست.

با این حال گفته می‌شود «تا زمانی که یک بیانیه روشن وجود نداشته باشد، نمی‌توان گفت تصمیم نهایی رئیس‌جمهور بایدن چه خواهد بود».

همسویی پنتاگون و کاخ سفید

لارا روزن خبرنگار آمریکایی که مذاکرات وین را از یک‌سال پیش به دقت رصد و تحولات مربوط به آن را با استناد به منابع رسمی و غیررسمی گزارش کرده است، در آخرین گزارش حساب کاربری سابستک خود -دیپلماتیک- به نقل از یک مقام ارشد آمریکایی از «مخالفت پنتاگون با حذف سپاه پاسداران از لیست FTO در صورت عدم امتیاز متقابل ایران» خبر داد.

خانم روزن گزارش داده است: یک مقام ارشد آمریکایی به من گفت که «در بحث اخیر بین سازمانی ایالات متحده، وزارت دفاع با حذف سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران از لیست سیاه وزارت خارجه، در صورتی که ایران با یک امتیاز غیرهسته ای متقابل -مانند متعهد شدن به هدف قرار ندادن مقامات یکدیگر- موافقت نکند، مخالفت کرد».

اعتقاد بر این است که این موضوع یکی از آخرین نقاط گیر برای احیای توافق هسته ای 2015 ایران است که ترامپ رئیس جمهور وقت آمریکا در سال 2018 از آن خارج شد. دولت ترامپ متعاقباً در سال 2019 سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را به فهرست [ادعایی] سازمان های تروریستی خارجی (FTO)  وزارت خارجه اضافه کرد. دولت بوش در سال 2007 نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را در فهرست سیاه مشابه اما جداگانه‌ای مختص وزارت خزانه‌داری آمریکا (SDGT) قرار داد. دولت ترامپ در سال 2017 کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را در لیست SDGT قرار داد. با این حال لیست FTO وزارت خارجه به لحاظ نمادین و به عقیده برخی در عمل از اهمیت بیشتری برخوردار است.

یک مقام ارشد آمریکایی به من گفت، آنچه پرزیدنت بایدن متعهد به انجام آن شد، «پایبندی به توافق در ازای پایبندی» بود که در آن اگر ایران به پایبندی کامل به برجام بازگردد، ایالات متحده تحریم‌های مرتبط با توافق هسته‌ای ایران را تعلیق می‌کند.

این مقام ارشد آمریکایی ادامه داد: ایرانی ها از ما می‌خواستند که سپاه را از FTO حذف کنیم. و ما به آنها گزینه‌های زیادی برای امتیازات غیرهسته‌ای و تعهداتی که در ازای آن می‌توانستند بدهند، دادیم. ایرانی ها ظاهراً مخالفت کردند.

به ادعای این گزارش، ایران ظاهراً پیشنهادات مختلفی را رد کرده است، از جمله اینکه متعهد می‌شود در ازای حذف سپاه پاسداران از فهرست FTO، متعهد شوند مقامات یکدیگر را هدف قرار ندهد، ایران تحریم‌های خود بر فرماندهی مرکزی ایالات متحده (سنتکام) را لغو کند، و یا با مذاکرات بعدی درباره مسائل منطقه‌ای موافقت کند.

این مقام آمریکایی مدعی شد: «توپ در زمین آنهاست. آنها همچنان گزینه‌ای برای احیای توافق اصلی برجام بر اساس انطباق در ازای انطباق را دارند».

این مقام آمریکایی گفت: «وزارت دفاع، به‌ویژه، در غیاب اینکه ایران امتیازی غیرهسته‌ای نداد، مایل به حذف سپاه از فهرست نبود. رئیس جمهور نیز متمایل به این موضع بود».

رئیس ستاد مشترک ارتش، ژنرال مارک میلی، در اوایل ماه جاری به یک هیئت سنا گفت که او شخصا با حذف نیروی قدس سپاه پاسداران، از این لیست مخالف است.

اسرائیل عامل کلیدی نبود

به گفته مقام آمریکایی، «مخالفت پر سر و صدای اسرائیل با حذف سپاه پاسداران از فهرست FTO وزارت خارجه واقعاً یک عامل کلیدی در بحث یا تصمیم گیری بین سازمانی ایالات متحده نبوده است».

این مقام گفت: «کسانی که مخالف [خروج از فهرست] بودند، وزارت دفاع و در نهایت کاخ سفید بودند. اسرائیل عامل کلیدی نبود».

هفته گذشته گزارش‌ها حاکی از این بود که اسرائیل بر کاخ سفید فشار می آورد تا علناً درخواست ایران را رد کند.

نفتالی بنت، نخست وزیر اسرائیل، این موضوع را روز یکشنبه (24 آوریل) در تماسی تلفنی با بایدن، رئیس جمهور بایدن، با توجه به بازخوانی این تماس از سوی اسرائیل، مطرح کرد، هرچند کاخ سفید صریحاً به آن اشاره نکرد.

بنت در بیانیه اسرائیلی ها از این تماس گفت: «من مطمئن هستم که رئیس جمهور بایدن که دوست واقعی اسرائیل است و به امنیت آن اهمیت می دهد، اجازه نخواهد داد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از لیست FTO حذف شود». 

تیم های امنیت ملی اسرائیل و آمریکا به رهبری ایال هولاتا مشاور امنیت ملی اسرائیل و جیک سالیوان مشاور امنیت ملی آمریکا اینحیروز و امروز (25 تا 26 آوریل) در کاخ سفید دیدار کردند.

بن بست صعب‌العبور

در اواسط ماه مارس، پس از یک سال گفتگو، مذاکرات غیر مستقیم با میانجی‌گری هماهنگ‌کننده اتحادیه اروپا در وین اساساً به یک پیش نویس توافق در مورد احیای برجام، به جز چند موضوع غیر هسته ای، از جمله این مورد، دست یافت.

انریکه مورا، هماهنگ‌کننده اتحادیه اروپا، متعاقباً به ایران و سپس واشنگتن سفر کرد تا راه‌حلی را پیش‌ ببرد، اما به نظر می‌رسد این روند متوقف شده است.

جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، روز جمعه (23 آوریل) در تماس تلفنی با حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران، گفته است که وقفه طولانی در مذاکرات وین سازنده نبوده و خواستار گفتگوهای تازه بین مورا و علی باقری، مذاکره کننده ایران شد.

بنا به گزارش پرس تی وی، امیرعبداللهیان در این تماس تلفنی به بورل گفت: دولت بایدن باید جسارت اصلاح اشتباهات گذشته کاخ سفید را داشته باشد.

روزن در پایان نوشته است: یک مقام ایرانی 21 آوریل به من گفت: «پیام ها از طریق اتحادیه اروپا در حال رفت و برگشت هستند».