اتحاد جهانی برای نجات زمین

به کزارش اکوایران، توافقنامه آب و هوایی سازمان ملل با وجود اعتراضات دیرهنگام برخی کشورها درباره زغال سنگ حاصل شد. بر اساس گزارش رویترز، در حالی که این توافق برای زنده نگه داشتن امید به محدود کردن گرمایش جهانی در دمای 1.5 درجه سانتیگراد مورد تحسین قرار گرفت، بسیاری از نزدیک به 200 هیئت ملی حاضر آرزو داشتند که پیشرفت آنها بیشتر شود.

 در آغاز این اجلاس دو هفته‌ای، رهبران، از جمله بایدن، رئیس‌جمهور و بوریس جانسون، نخست‌وزیر بریتانیا، این نشست را «آخرین و بهترین فرصت جهان برای نجات کره زمین» توصیف کرده بودند و حال باید از آن‌ها پرسید که آیا توانسته‌اند از این فرصت، بهترین استفاده را ببرند؟

اگرچه منتقدان با رویکردهای ایده‌آلیستی خواستار یک نتیجه ملموس‌تر و مطلوب‌تر بودند، اما واقعیت این است که، بنابر اقتضائات و پیامدهای تاریخی و شرایط حاکم بر جهان، به سختی می‌توان گفت خروجی چندان بهتری قابل دستیابی بود.

در مذاکره خوب همه طرف ها ناراحت می‌شوند

جان کری، نماینده آمریکا در امور آب و هوا در نشست نهایی برای تصویب پیمان آب و هوای گلاسکو گفت: «اگر مذاکره خوبی باشد، همه طرف‌ها ناراحت می‌شوند. و به نظر من این یک مذاکره خوب بوده است.»

کنفرانس دو هفته‌ای در اسکاتلند یک پیروزی بزرگ در حل و فصل قوانین مربوط به بازارهای کربن به همراه داشت، اما نتوانست نگرانی‌های کشورهای آسیب‌پذیر را در مورد تامین مالی کشورهای ثروتمند که مدت‌ها وعده داده بود، کاهش دهد.

در واقع، پول به عنوان نقطه گیر بزرگی در مذاکرات باقی مانده است. تعدادی از کشورهایی که به سرعت در حال صنعتی شدن هستند، مانند هند و اندونزی، گفته‌اند که در صورت دریافت کمک مالی از کشورهای ثروتمندتر، مایلند دور شدن از انرژی زغال‌سنگ را شتاب بخشند. اما تا کنون، این کمک کند بوده است. یک دهه پیش، ثروتمندترین اقتصادهای جهان متعهد شدند که تا سال 2020 سالانه 100 میلیارد دلار برای تامین مالی اقدامات آب و هوایی برای کشورهای فقیرتر بسیج کنند. اما آنها هنوز ده ها میلیارد دلار در سال با کمبود مواجه هستند.

آلوک شارما، رئیس COP26 بریتانیا، پس از اینکه مذاکرات اضافه‌کاری تا شنبه تمدید شد، قبل از اینکه چکش ریاست را به میز بکوبد تا نشان دهد که هیچ حق وتوی برای این پیمان وجود ندارد، به‌طور آشکاری احساساتی شده بود.

تقابل شرق و غرب در دقیقه ۹۰

زمانی که هند با حمایت چین، ایران و سایر کشورهای در حال توسعه وابسته به سوخت‌های فسیلی، یک بند را که خواستار «حذف تدریجی» نیروگاه‌های مبتنی بر سوخت زغال سنگ بود را رد کردند، درام لحظه آخری رقم خورد. پس از درگیری بین نمایندگان چین، هند، ایالات متحده و اتحادیه اروپا، این بند به سرعت اصلاح شد تا از کشورها خواسته شود که استفاده از زغال سنگ خود را کاهش دهند.

کشورهای در حال توسعه استدلال می کنند که کشورهای ثروتمند، که انتشار کربن آنها در طول تاریخ تا حد زیادی مسئول گرم شدن کره زمین است، باید تلاش های خود را هم برای دور شدن از سوخت های فسیلی و هم برای سازگاری با اثرات شدید آب و هوا تامین کنند.

بوپندر یاداو، وزیر محیط زیست و آب و هوای هند، در یکی از شدیدترین انتقادها از پیش نویس توافقنامه COP26 گفت که کشورهای در حال توسعه حق دارند از باقیمانده به اصطلاح "بودجه کربن" جهانی یا میزان دی اکسید کربنی که جهان می تواند آزاد کند قبل از اینکه گرمایش از 1.5 درجه عبور کند استفاده کنند.

یاداو گفت که وی با دستورالعمل حذف یارانه سوخت های فسیلی مخالف است و این پیش نویس فاقد تعادل است.

وی با اشاره به این واقعیت که کشورهای ثروتمند در طول تاریخ بیشترین سهم گازهای گلخانه ای را منتشر کرده اند، گفت: «ما تلاش خود را برای ایجاد اجماع معقول و منطقی برای عدالت اقلیمی و برای کشورهای در حال توسعه انجام دادیم».​

او به الوک شارما، رئیس COP26 بریتانیا، در یک مجمع عمومی به اصطلاح جمع‌بندی، گفت: «آقای رئیس‌جمهور از تلاش‌های شما برای ایجاد اجماع تشکر می‌کنم. اما می ترسم اجماع مبهم باقی بماند».

وی افزود: «در چنین شرایطی، چگونه می‌توان انتظار داشت که کشورهای در حال توسعه می‌توانند در مورد حذف تدریجی یارانه‌های زغال‌سنگ و سوخت‌های فسیلی وعده‌هایی بدهند، در حالی که کشورهای در حال توسعه هنوز باید با برنامه‌های توسعه و ریشه‌کنی فقر دست و پنجه نرم کنند؟»

همینجا بود که بغض شارما در واکنش به ابراز خشم کشورهای آسیب پذیر نسبت به تغییرات لحظه آخری، از احساسات شکست. او در مجمع گفت: «من به خاطر روندی که این وضعیا پیش آمده است عذرخواهی می کنم. من عمیقا متاسفم».

مناقشه حذف یارانه سوخت‌‌های فسیلی

این مقام هندی به رویترز گفت که «این بازنگری منعکس کننده شرایط ملی اقتصادهای نوظهور" است. ما در حال تبدیل شدن به صدای کشورهای در حال توسعه هستیم». با این حال، این تغییر کلمه در متن با ناراحتی کشورهای ثروتمند در اروپا و کشورهای جزیره ای کوچک همراه با سایر کشورهای در حال توسعه مواجه شد.

کامیلا ایزابل زپدا لیزاما، فرستاده مکزیک گفت: «ما معتقدیم که در یک فرآیند غیر شفاف و غیر فراگیر کنار گذاشته شده‌ایم. همه ما نگرانی‌های باقی‌مانده‌ای داریم اما به ما گفته شد که نمی‌توانیم متن را دوباره باز کنیم... در حالی که دیگران هنوز می‌توانند درخواست کنند تا به وعده های خود عمل کنند.»

اما مکزیک و دیگران گفتند که اجازه خواهند داد که توافق بازنگری شده باقی بماند.

موضوع یارانه‌ها برای نفت، گاز و زغال‌سنگ به یک نقطه گیر مهم در اجلاس تبدیل شده است، جایی که مذاکره‌کنندگان پیش از این مهلت جمعه را برای دستیابی به توافقی با هدف زنده نگه داشتن هدف برای محدود کردن گرمایش زمین به 1.5 درجه سانتی‌گراد از دست داده‌اند.

پیش از این، پیش‌نویس جدیدی از این توافق که طی دو هفته گذشته مورد مذاکره قرار گرفت، از کشورها خواسته بود تا «تلاش‌ها برای حذف تدریجی انرژی زغال‌سنگ و یارانه‌های ناکارآمد سوخت‌های فسیلی» را شتاب بخشند.

عدم رضایت تهران از بند ۳۶ توافق

ایران از زبان به کاررفته درباره سوخت های فسیلی در پیش نویس توافقنامه COP26 راضی نیست.  

بر اساس گزارش رویترز، تهران روز شنبه گفت که از زبان پیش نویس توافقنامه COP26 درباره حذف تدریجی یارانه سوخت‌های فسیلی راضی نیست و حمایت خود را از هند، که همچنین از کشورهای ثروتمندتر به خاطر این تعهد انتقاد کرده است، ابراز کرد.

هیئت ایرانی در اجلاس آب و هوای سازمان ملل در گلاسکو گفت: «ما از بند 36 در مورد حذف فاز یارانه سوخت های فسیلی راضی نیستیم. ما از موضع هیئت هندی درباره سوخت های فسیلی حمایت می کنیم».

 دو منبع نزدیک به مذاکرات گفتند به جز چین،  عربستان سعودی هم در میان این دسته از کشورهایی است که به دنبال ممانعت از گنجاندن کلمات الزام‌آور برای حذف یارانه سوخت‌های فسیلی در توافق گلاسکو بوده‌اند.

تعهدات ناکافی

هدف کلی که برای کنفرانس تعیین شده بود، هدفی بود که فعالان اقلیم و کشورهای آسیب پذیر گفتند که بسیار متواضعانه و تقلیل‌گرا بود. منتقدان می‌گویند برای "زنده نگه داشتن" هدف توافقنامه پاریس در سال 2015 برای جلوگیری از افزایش دمای جهانی بیش از 1.5 درجه سانتیگراد (2.7 فارنهایت) بالاتر از سطح قبل از صنعتی شدن، این نقطه هدف ناکافی است. دانشمندان می گویند گرمایش فراتر از این نقطه می تواند اثرات آب و هوایی برگشت ناپذیر و غیرقابل کنترلی ایجاد کند.

دستیابی به یک توافق همیشه برای ایجاد توازن بین خواسته‌های کشورهای آسیب‌پذیر از آب و هوا، قدرت‌های صنعتی بزرگ، و کشورهایی مانند هند و چین که به سوخت‌های فسیلی وابسته هستند تا اقتصاد و جمعیت خود را از فقر خارج کنند، بوده است.

با درخواست از کشورها برای تعیین اهداف سخت‌تر تا سال آینده برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای که باعث گرم شدن آب و هوا می‌شوند، این توافق عملاً اذعان کرد که تعهدات هنوز ناکافی هستند. تعهدات ملی در حال حاضر جهان را در مسیری برای گرم شدن حدود 2.4 درجه سانتیگراد قرار داده است.

این گفتگوها همچنین به موفقیت در حل و فصل قوانین برای پوشش بازارهای تحت رهبری دولت برای جبران کاهش کربن منجر شد. شرکت‌ها و کشورهایی که پوشش جنگلی گسترده‌ای داشتند، به امید مشروعیت بخشیدن به بازارهای جهانی داوطلبانه که به سرعت در حال رشد هستند، سخت برای رسیدن به توافق تلاش کردند.

این قرارداد به کشورها اجازه می دهد تا با خرید اعتبارات جبرانی که نشان دهنده کاهش انتشار گازهای گلخانه ای توسط دیگران است، تا حدی به اهداف اقلیمی خود برسند، و به طور بالقوه تریلیون ها دلار برای حفاظت از جنگل ها، گسترش انرژی های تجدیدپذیر و سایر پروژه ها برای مبارزه با تغییرات آب و هوایی باز می کند.

مسئولیت‌ناپذیری مسببان فاجعه

این قرارداد وعده دوبرابر کردن بودجه انطباق از سال 2019 تا سال 2025  را می داد، اما باز هم هیچ تضمینی وجود نداشت. پس از اینکه کشورهای ثروتمند نتوانستند ضرب الاجل سال 2020 برای این بودجه را انجام دهند، یک کمیته سازمان ملل در سال آینده گزارشی از پیشرفت در تامین 100 میلیارد دلار بودجه وعده داده شده در زمینه آب و هوا ارائه خواهد کرد. سپس در سال‌های 2024 و 2026 در مورد امور مالی بحث خواهد شد. 

اما این توافق بسیاری از کشورهای آسیب پذیر را از ارائه هیچ بودجه ای برای خسارات و آسیب‌های مرتبط با آب و هوا مأیوس کرد، وعده ای که در پیمان اولیه به نام کنوانسیون چارچوب سازمان ملل در مورد تغییرات آب و هوا در سال 1992 داده شد.

کشورهای ثروتمند بار دیگر در برابر پذیرش مسئولیت مالی برای سال‌ها انتشار گازهای گلخانه‌ای که منجر به تغییرات آب و هوایی شده بود، مقاومت کردند.

در حالی که توافق گلاسکو مسیری را برای پرداختن به این موضوع از طریق ایجاد دبیرخانه جدیدی اختصاص داده بود، کشورهای آسیب پذیر گفتند که حداقل مسئولیت‌پذیری را نشان می دهد.

نیمه پر لیوان: پایان «عصر زغال سنگ»

جنیفر مورگان، مدیر اجرایی گروه کمپین صلح سبز،  نیمه پرلیوان را دید. او گفت: «آنها یک کلمه را تغییر دادند، اما نمی‌توانند سیگنالی را که از این COP می‌آید، مبنی بر اینکه دوران زغال سنگ در حال پایان است، تغییر دهند. اگر شما یک مدیر شرکت زغال سنگ هستید، در این COP نتیجه بدی را شاهد بوده‌اید».

آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل گفت: «متون تصویب شده یک مصالحه است. آنها منعکس کننده منافع، شرایط، تضادها و وضعیت اراده سیاسی در جهان امروز هستند.»

نیویورک‌تایمز: جهان از محدود کردن گرمایش زمین خیلی دور است

برخی از فعالان توافق در گلاسکو را ناامیدکننده خواندند، اما این توافق یک اجماع آشکار را ایجاد کرد که همه کشورها باید کارهای بیشتری انجام دهند.

بر اساس گزارش نیویورک‌تایمز؛  دیپلمات‌های نزدیک به 200 کشور روز شنبه با دعوت از دولت‌ها برای بازگشت سال آینده با برنامه‌های قوی‌تر برای محدود کردن انتشار گازهای گلخانه‌ای ناشی از گرمایش سیاره‌ها و ترغیب کشورهای ثروتمند برای «حداقل دو برابر کردن» بودجه، به توافق بزرگی با هدف تشدید تلاش‌های جهانی برای مبارزه با تغییرات اقلیمی دست یافتند تا از کشورهای فقیر در برابر خطرات سیاره گرمتر محافظت کنند.

علیرغم درخواست های فوری بسیاری از هزاران سیاستمدار، طرفداران محیط زیست و معترضانی که در محل اجلاس آب و هوای گلاسکو جمع شده بودند، توافق جدید به تنهایی گرمایش جهانی را حل نخواهد کرد. موفقیت یا شکست آن به این بستگی دارد که آیا رهبران جهان اکنون سیاست های جدیدی را برای کاهش انتشار گازهای گلخانه ای دنبال می کنند یا خیر. و این توافق همچنان کشورهای آسیب پذیر را از بودجه مورد نیاز برای مقابله با بلایای فزاینده  آب و هوایی محروم می کند.

این گفتگوها بنابر پیچیدگی ناشی از متقاعد کردن تعداد زیادی از کشورها که هر کدام دارای منافع اقتصادی و سیاست داخلی خاص خود هستند، بر این وعده تاکید کرد که به طور هماهنگ و متناسب در راستای منافع تعداد بیشتری عمل کنند.

یک اجماع گسترده با سیگنال روشن

این توافق یک اجماع روشن ایجاد کرد که همه کشورها باید فوراً اقدامات بیشتری را برای جلوگیری از افزایش وحشتناک دمای جهانی انجام دهند. و قوانین شفافی را وضع کرد تا کشورها را در قبال پیشرفت هایی که به دست آورده اند یا ناکام مانده اند پاسخگو کند.

جان کری، فرستاده آب و هوای ایالات متحده، عصر شنبه در حالی که دستش را دور شانه ژی ژنهوا، مذاکره کننده ارشد آب و هوای چین قرار داده بود، وارد سالن عمومی شد. معامله لحظه آخری زمانی که آقای ژی و کری، رو در رو با آلوک شارما، سیاستمدار بریتانیایی که اجلاس سازمان ملل را رهبری می کرد، دور هم جمع شده بودند، منعقد شده تلقی می شد.

معماران این توافق امیدوار بودند که سیگنال قدرتمندی را به پایتخت ها و اتاق های هیئت مدیره شرکت ها در سراسر جهان ارسال کند که اقدامات بلندپروازانه تر در مورد تغییرات آب و هوایی اجتناب ناپذیر است، که به نوبه خود می تواند به گروه های جامعه مدنی و قانونگذارانی که برای دور کردن کشورها از سوزاندن نفت و گاز کار می کنند قدرت دهد. و زغال سنگ برای انرژی به نفع منابع پاک تر مانند باد، خورشیدی و انرژی هسته ای.

آنی داسگوپتا، رئیس موسسه منابع جهانی گفت: «قطار در حال حرکت است و همه کشورها باید سوار شوند. اگر جهان بخواهد بحران آب و هوا را پشت سر بگذارد، هیچ کس نمی تواند در حاشیه بنشیند».

بسیار ضروری، شدیداً ناکافی

رهبران جهان با ورود به این اجلاس گفتند که هدف نهایی آنها جلوگیری از گرمایش زمین بیش از 1.5 درجه سانتیگراد یا 2.7 درجه فارنهایت در مقایسه با سطوح ماقبل صنعتی است. دانشمندان هشدار داده اند که پس از این آستانه، خطر امواج گرما مرگبار، طوفان های مخرب، کمبود آب و فروپاشی اکوسیستم به شدت افزایش می یابد. جهان در حال حاضر 1.1 درجه سانتیگراد گرم شده است.

اما حتی در شرایطی که کشورها متعهد شده‌اند که تلاش‌های آب و هوایی خود را هم قبل و هم در طول اجلاس گلاسکو افزایش دهند، این اقدامات هنوز هم بسیار کمتر از حد لازم است.

در واقع این اقدام و اقدامات قبلی، به همان میزان که ضروری بوده‌اند، ناکافی هستند. 

بسیاری دیگر گفتند که این توافق نمی تواند ضرورت‌های فوریتی برای وفق پیدا کردن با شرایط را محقق کند، همانطور که موارد قبلی در یک سال گرمای مرگبار در کانادا، سیل‌های ویرانگر در آلمان و نیویورک و آتش‌سوزی‌های جنگلی در سیبری توفیقی حاصل نکرد. و همانطور که نماینده مالدیو کفت: «آنچه برای طرف‌های دیگر متعادل و عمل‌گرایانه به نظر می‌رسد، به مالدیو کمک نمی‌کند تا به موقع وفق پیدا کند. برای مالدیو خیلی دیر خواهد بود.»

ابهامات فراوان و سوال‌های بی‌جواب

به گفته تحلیلگران Climate Action Tracker، یک گروه تحقیقاتی که برنامه‌های دقیق دولت‌ها برای محدود کردن انتشار سوخت‌های فسیلی و جنگل‌زدایی را از هم‌اکنون تا سال 2030 انجام می دهد، روند جاری باعث می‌شود جهان در این قرن تقریباً 2.4 درجه سانتی‌گراد گرم شود.

نیکلاس هونه، اقلیم شناس آلمانی می گوید: «به نظر می رسد کشورها هنوز درک نمی کنند که ما در یک وضعیت اضطراری قرار داریم و باید انتشار گازهای گلخانه ای را در این دهه خیلی سریعتر کاهش دهیم، در غیر این صورت هر گونه امیدی برای ماندن در محدوده 1.5 درجه از بین خواهد رفت. تمرکز اصلی مذاکرات امسال این بود که چگونه کشورها را به انجام کارهای بیشتر تشویق کنیم. بر اساس آخرین توافق بزرگ آب و هوایی، توافقنامه پاریس در سال 2015، قرار نبود دولت ها تا سال 2025 به طور رسمی با هشدارهای آب و هوایی جدیدی مواجه شوند که بسیاری از کارشناسان گفتند برای اصلاح مسیر بسیار دیر شده است».

توافق جدید در گلاسکو از کشورها می‌خواهد تا پایان سال آینده با تعهدات قوی‌تر برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای تا سال 2030 بازگردند. اگرچه این توافق به وضوح بیان می‌کند که «برای نگه داشتن گرمایش زیر 1.5 درجه سانتیگراد، همه کشورها باید به طور متوسط، تقریباً نیمی از انتشار دی اکسید کربن خود رادر این دهه کاهش دهند.

اما این سؤال را حل نشده باقی می گذارد که دقیقاً چگونه بار این کاهش بین کشورها تقسیم خواهد شد؟ باید دید آیا کشورها از این راه پیروی خواهند کرد یا خیر. اگر این کار را انجام ندهند هیچ تحریم یا مجازاتی وجود ندارد. پیش از گلاسکو، برخی از دولت‌ها مانند ایالات متحده و اتحادیه اروپا تعهدات آب و هوایی خود را تحت توافق پاریس افزایش دادند. با این حال، دیگران - مانند استرالیا، چین، برزیل و روسیه - به سختی برنامه های کوتاه مدت خود را بهبود بخشیدند.

واکنش‌ها به توافق اقلیمی COP26

 در حالی که سازمان ملل، ایالات متحده و چین نهایتاً از این توافق استقبال کردند، در عرصه عمومی واکنش‌های متفاوت به پیمان آب و هوایی گلاسکو صورت گرفت و فعالان اغلب مذاکرات دو هفته‌ای را به عنوان «لفاظی‌های بدون عمل» محکوم کردند.

بر اساس گزارش الجزیره، مذاکرات جهانی آب و هوا در گلاسکو، با توافقی به پایان رسید که سازمان ملل آن را «گامی مهم» و «سازشگرانه» خواند، اما برخی از فعالان آن را «خیانت به کره زمین و مردم» توصیف کردند.

این پیمان همچنین برای کاهش نگرانی های کشورهای آسیب پذیر در مورد تامین مالی وعده داده شده طولانی مدت از سوی کشورهای ثروتمند کمک چندانی نکرد. به دنبال مقاومت ایالات متحده و اتحادیه اروپا، در متن هیچ اشاره ای به تسهیلات مالی خاص برای "خسارت و آسیب" که تغییرات آب و هوایی قبلاً در کشورهای در حال توسعه ایجاد کرده است، نشد. و در عوض، وعده «گفتگوهای آینده» در مورد این موضوع را داد.

جان کری، فرستاده ایالات متحده  از این توافق استقبال کرد و گفت که مصالحه‌های خوب همه را کمی ناراضی می کند. او گفت: «ما از گلاسکو بیرون آمدیم و جاه طلبی جهان را برای حل این چالش در این دهه و پس از آن، و برای یک سیاره سالم‌تر، به طور چشمگیری افزایش دادیم».

مذاکره کننده چینی، ژائو ینگمین، این اظهارات را تکرار کرد. ژائو به خبرنگاران گفت: «من فکر می کنم بزرگترین موفقیت ما نهایی کردن کتاب قوانین است. اکنون می‌توانیم اجرای آن و ارائه آن بر اساس اجماع به‌دست‌آمده را آغاز کنیم.»

نخست وزیر بریتانیا، بوریس جانسون، میزبان مذاکرات COP26 نیز نسبتاً خوشبین بود. او اواخر روز شنبه گفت: «هنوز راه طولانی و درازی تا زمانی که بتوانیم بگوییم با تغییرات اقلیمی مقابله کرده‌ایم، وجود دارد، اما خبر خوب این است که، جهان با هم به پیشرفت‌های مهمی دست یافته است».

اتحادیه اروپا نیز از این توافق استقبال کرد و گفت که این به ما فرصتی می دهد تا گرمایش جهانی را به 1.5 درجه سانتیگراد محدود کنیم. اورسولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپا گفت که نمایندگان در تعهدات خود برای کاهش انتشار گازهای گلخانه ای خطرناک و همچنین تعهد به کمک به کشورهای در حال توسعه و آسیب پذیر پیشرفت کردند. او افزود: «اما زمانی برای استراحت وجود نخواهد داشت: هنوز کار سختی در پیش است».

با این حال، کشورهای جزیره ای کوچک گفتند که "پیشرفت فزاینده" در گلاسکو کافی نیست.

آمینات شاونا، وزیر محیط زیست مالدیو، کشور جزیره‌ای کم ارتفاع در اقیانوس هند، گفت: «آنچه برای طرف‌های دیگر متعادل و عمل‌گرایانه است، به مالدیو کمک نمی‌کند تا به موقع خود را تطبیق دهد. برای مالدیو خیلی دیر خواهد بود... ما پایه های این نتیجه را می شناسیم، اما امیدی به قلب ما نمی آورد. این یک گفتگوی دیگر است که ما خانه‌هایمان را در معرض خطر قرار می‌دهیم، در حالی که کسانی که گزینه‌های دیگری دارند تصمیم می‌گیرند که چقدر سریع می‌خواهند برای نجات کسانی که این کار را نمی‌کنند، عمل کنند».

فرانس تیمرمنز، معاون اجرایی کمیسیون اروپا، واکنش‌های بسیاری از کشورها را خلاصه کرد و گفت: «اینجا متوقف نمی‌شود، فقط شروع می‌شود».

تیمرمنز درباره تعدیل زبان توافق درباره حذف تدریجی زغال‌سنگ در آخرین لحظه گفت: «بیایید واضح بگوییم، ترجیح می‌دهم این تغییر را نداشته باشیم. از زبانی که داشتیم بسیار خوشحال بودم.» اما او افزود: «مثل اینکه از طلای 24 عیار به 18 عیار برسیم، اما هنوز طلاست... ما اکنون در حال انجام گام‌های ملموس برای حذف زغال سنگ هستیم... و اینکه کشورهایی که بسیار وابسته به زغال سنگ هستند مایلند بخشی از این توافق باشند، شگفت‌آور است».