لفاظی‌های پوشالی «ببر کاغذی»/ تهدید حمله اسرائیل به ایران جدی است؟

به گزارش اکوایران، در حالیکه نفتالی بنت، نخست وزیر اسرائیل، جو بایدن را تحت فشار قرار می‌دهد تا به گزینه نظامی روی آورد و مقام‌های اسرائیلی لفاظی‌های خود درباره بمباران ادعایی تأسیسات هسته‌ای ایران را تشدید کرده‌اند، «جورجیو کافایرو»، بنیانگذار و رئیس Gulf State Analytics، یک شرکت مشاوره ریسک ژئوپلیتیک متمرکز بر مسائل خاورمیانه مستقر در واشنگتن دی‌سی، در مقاله‌ای برای ریسپانسیل استیت‌کرفت، با تأکید بر اینکه «اسرائیل باید تهدیدات خود در مورد بمباران ایران را تعدیل کند» نوشته است: خواه اسرائیل حمله‌ای انجام دهد، خواه صرفاً تهدید [به حمله] کند و هرگز انجام ندهد، هیچ‌یک نتیجه خوبی برای تل آویو رقم نخواهد زد.

۲۷ سال تهدید

وی در ادامه آورده است: این جملات برگرفته از مقاله نیویورک تایمز است که در ژانویه 1995 منتشر شد:

«چندین مقام ارشد آمریکایی و اسرائیلی مدعی آند که ایران بسیار بیشتر از آنچه قبلا تصور می شد به آستانه هسته ای نزدیک است و ممکن است کمتر از پنج سال تا دستیابی به بمب اتمی فاصله داشته باشد. ... مقامات ارشد اسرائیل می گویند که اگر این برنامه متوقف نشود، آنها مجبور خواهند شد حمله به رآکتورهای هسته ای ایران را در نظر بگیرند، تاکتیکی که آن‌ها در سال 1981، زمانی که هواپیماهای جنگی اسرائیل یک رآکتور عراقی را بمباران کردند، از آن استفاده کردند».

بیست و هفت سال بعد، اسرائیل همچنان به تهدید به بمباران تاسیسات هسته‌ای ایران ادامه می دهد. هفته گذشته، وزیر دفاع بنی گانتز ادعا کرد که اسرائیل باید «هر کاری که می تواند انجام دهد تا از دستیابی [ادعایی] ایرانیان به سلاح هسته ای جلوگیری کند، در غیر این صورت ممکن است زمانی پیش بیاید که ما چاره ای جز اقدام نداشته باشیم." وی در ادامه تاکید کرد که اسرائیل باید «برای هر امکانی برای دفاع آماده شود».

چرا تهدیدهای اسرائیل عملیاتی نیست؟

اسرائیلی‌ها تهدیدات گذشته خود را به درستی و به دلایل خوبی انجام نداده‌اند و نگرانی‌های بسیار قانع‌کننده‌ای وجود دارد که چرا تهدیدهای خود را عملی نکرده‌اند.

از اینکه اسرائیل  با سهولت نسبی توانست مصر، غزه، عراق، لبنان، سودان، تونس و سوریه را بمباران کند، نمی‌توان نتیجه گرفت که اسرائیل می تواند به سادگی تأسیسات هسته ای ایران را بدون عواقب بالقوه فاجعه‌بار بمباران کند.

مطمئناً نمی توان بمباران چنین تأسیساتی توسط اسرائیل در ایران را با حملات هوایی این کشور علیه راکتور اوسیراک عراق در سال 1981 یا تأسیسات الکبر سوریه در سال 2007 مقایسه کرد.

در عمل، اسرائیل باید با این واقعیت برخورد کند که ایرانی‌ها ده‌ها سایت هسته ای در سراسر کشور خود ساخته اند. یوسی ملمان پیش‌تر در هاآرتص نوشت: «هواپیماهای اسرائیلی همچنین باید – قبل از حمله به سایت‌های هسته‌ای یا بطور متوالی– به مراکز فرماندهی و کنترل، مراکز ارتباطی و سیستم‌های ضد هوایی حمله کنند».

وی می‌افزاید: «در مجموع، این یک ماموریت بسیار پیچیده و عملا غیرممکن است که برای نیروی هوایی اسرائیل بسیار بزرگ است. همچنین به یاد داشته باشید که برخی از هواپیماها تقریباً به طور قطع در طول پرواز گم می‌شوند. خلبانان آن‌ها کشته یا اسیر می‌شوند، که اساساً همان چیزی است که باید از آن پرهیز شود».

کافیه‌رو در ادامه می‌افزاید: ایران کشوری نزدیک به 86 میلیون نفر است که توانایی بالقوه بسیج کردن شبکه‌ها و متحدان خود در سراسر خاورمیانه را برای مقابله‌به‌مثل دارد.

از حزب‌الله لبنان گرفته تا متحدانی در فلسطین و سوریه، نیروهای هم‌پیمان ایران که اسراییل را احاطه کرده‌اند، برای هر حمله‌ای از سوی تل‌آویو می‌توانند بهای سنگینی بر اسرائیل تحمیل کنند.

به گفته ارتش اسرائیل، حزب الله به تنهایی ده ها هزار موشک دارد که برخی از آنها دارای سیستم های هدایت دقیق هستند که می توانند به تمام نقاط اسرائیل برسند.

در حالی که دفاع موشکی پیشرفته اسرائیل می‌تواند بسیاری از این راکت‌ها را در صورت بروز جنگ جدید رهگیری کند، تقریباً مطمئن است که تعدادی از موشک‌ها که برای ایجاد ویرانی بزرگ کافی است نفوذ خواهد کرد.

تهران خود دارای زرادخانه موشکی مهیبی با قابلیت حملات دقیق است، می‌تواند در صورت هرگونه حمله به سایت‌های هسته‌ای خود توسط اسرائیل، با تعقیب اهدافی در هر نقطه‌ای از اسرائیل عملاً، از هر نقطه از منطقه پاسخ دهد.

اسرائیل از خطرات مرگبار حمله به ایران آگاه است

علیرغم تمام لفاظی‌های اسرائیل، نهاد امنیت ملی تل آویو به وضوح این خطرات احتمالی مرگبار را درک می کند. در سال 2010، بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر وقت و ایهود باراک، وزیر دفاع، به روسای امنیتی دستور دادند که ارتش را برای حمله به تاسیسات هسته ای ایران در عرض چند ساعت آماده کنند. بر اساس یک برنامه خبری تحقیقی تلویزیون اسرائیل که دو سال بعد پخش شد، با این حال، روسای امنیتی اسرائیل آنها را متقاعد کردند که این دستور را پس بگیرند.

تایمز اسرائیل گزارش داد، دستور افزایش آمادگی نظامی توسط نتانیاهو و باراک به گابی اشکنازی، رئیس وقت ستاد کل نیروهای دفاعی اسرائیل و مایر داگان، رئیس وقت موساد، در جلسه ای در تاریخ نامشخصی داده شد. اما طبق گزارش ها، داگان پاسخ داد که اگر این دستور عملی شود، ممکن است بر اساس یک تصمیم غیرقانونی منجر به جنگ شود.

اشکنازی که بنا بر گزارش‌ها اعلام کرد که چنین حمله‌ای «یک اشتباه راهبردی» خواهد بود، همچنین هشدار داد که خود دستور برای آماده شدن برای حمله ممکن است منجر به وخامت اوضاع و منجر به جنگ شود، حتی اگر اسرائیل واقعاً چنین حمله‌ای را انجام ندهد. این گزارش تحقیقی نشان داد که نتانیاهو و باراک ترجیح دادند که اصرار نکنند که روسای امنیتی دستورات آنها را اجرا کنند.

بازی سرجمع صفر 

حتی بدون در نظر گرفتن هیچ یک از خطراتی که اسرائیل در صورت بمباران تأسیسات هسته‌ای ایران با آن مواجه خواهد شد، باید پرسید که چنین بمبارانی اساساً چه دستاوردی دارد؟

حتی اگر اسرائیل سایت‌های هسته‌ای مورد هدف را با موفقیت نابود کند، دانشمندان و مهندسان ایران دانش لازم برای بازسازی آنها را حفظ خواهند کرد. د

در این مرحله، تحلیلگران آمریکایی موافق هستند که خرابکاری‌های گذشته اسرائیل در هدف قرار دادن برنامه هسته ای ایران، منجر به این شد که ایرانی ها نه تنها چنین تأسیسات آسیب دیده‌ای را بازسازی کنند، بلکه آنها را بهتر و سریعتر از آنچه پیش‌بینی می‌شد، چنین کاری را انجام دادند.

فضای بین‌المللی

موضوع جایگاه بین المللی ایران و مواضع قدرت های غیر غربی نیز مطرح است. در حال حاضر، چین و روسیه مخالف تبدیل شدن ایران به یک کشور آستانه هسته ای هستند. اما اگر اسرائیل حمله‌ای به ایران کند و سپس ایرانی‌ها به پکن و مسکو بگویند که تنها بازدارندگی هسته‌ای می‌تواند کشورشان را از حملات اسرائیل در امان نگه دارد، پکن و مسکو به احتمال زیاد از موضع تهران حمایت خواهند کرد.

در نهایت، می‌توان فرض کرد که تهدیدهای مستمر اسرائیل نمی‌تواند به هیچ نتیجه خوبی برای دولت یهود منجر شود، به‌ویژه اگر تل‌آویو نتواند دولت بایدن را متقاعد کند که ارتش ایالات متحده را وارد جنگ کند.

و البته با توجه به اینکه چگونه در آخر ماجرا، دولت‌های بوش، اوباما و ترامپ همگی تصمیم گرفتند که سایت‌های هسته‌ای ایران را بمباران نکنند، تصور اینکه بایدن و تیمش ریسک‌ها را بسیار متفاوت ارزیابی کنند، دشوار است.

۲راهی نامطلوب؛ عاقبت تهدیدهای اسرائیل

بنابراین، افزایش تهدیدهای اسرائیل، در صورتی که مذاکرات بر سر احیای برجام با شکست مواجه شود و همزمان برنامه هسته‌ای ایران با سرعت پیش برود. می‌تواند تل‌آویو را با دو گزینه سرنوشت‌ساز و نامطلوب مواجه کند؛

اگر از یک سو، اسرائیل به تهدیدات خود عمل کند، به خوبی می‌تواند خود را در یک مارپیچ تنش زا با ایران و متحدان منطقه‌ای‌اش بیابد که کنترلش بر چگونگی آن بسیار محدود خواهد بود. از سوی دیگر، اگر اسرائیل هرگز حمله نکند، در خطر است که به عنوان یک ببر کاغذی دیده شود.

سیاست بهینه؛ سکوت

با نگاهی به آینده، منافع اسرائیل در برابر برنامه هسته ای ایران چیست؟ پاسخ ساده است: لفاظی در مورد تهدید هسته‌ای ادعایی ایران را متوقف کنید. نیازی به ادامه هیاهوی این تهدید یا ارائه تصویر نادرست ایران به عنوان یک بازیگر دولتی غیرمنطقی نیست. انجام این کار نتیجه معکوس دارد و امنیت بلندمدت اسرائیل را تضعیف می کند.

برنامه هسته‌ای ایران برای بمب طراحی نشده است

نویسنده در ادامه مدعی شده است: حتی اگر روزی ایران سلاح هسته‌ای داشته باشد، دلیلی ندارد که یک حمله هسته‌ای بدون دلیل و به عنوان طرف آغازگر علیه هر نقطه‌ای از جمله اسرائیل انجام دهد. تهران یک دولت انتحاری نیست. رهبران ایران عواقب چنین حمله ای می‌دانند. به نظر می‌رسد که فعالیت‌های هسته‌ای ایران نیز عمدتاً در راستای تقویت جایگاه این کشور و استفاده از واهمه‌ای که قدرت‌های دیگر از برنامه هسته‌ای ایران دارند، طراحی شده است. برای تداوم دستیابی به چنین اهدافی، ایرانی‌ها هرگز لزوماً نیازی به دستیابی به سلاح هسته ای ندارند و در صورت عدم احیای برجام، ایران می‌تواند یک کشور آستانه هسته ای باقی بماند.

احیای برجام، واقع‌بینانه‌ترین گزینه

اکنون، در حالی که ایران و قدرت‌های جهانی هفتمین دور مذاکرات هسته‌ای در وین را پشت سر می‌گذارند ، اسرائیل از همه طرف‌ها می‌خواهد که مذاکرات را فوراً متوقف کنند. اما اسرائیلی‌هاباید درک کنند که احیای برجام اکنون واقع‌بینانه‌ترین راه برای تضمین مهار پیشروی هسته‌ای ایران است که در صورت تحقق، برنامه هسته‌ای‌اش را به سطوح مقرر در توافق هسته‌ای 2015 برمی‌گرداند. آنچه واضح است، با خروج ایالات متحده از برجام -نتیجه‌ای که تا حدی به تلاش لابی‌های اسرائیل و اعراب خلیج فارس در دولت ترامپ نسبت داده می شود- پیشرفت‌های هسته ای ایران ادامه دارد.