تنش‌های دریای سرخ؛ بازار جهانی نفت در حال دو دستگی

به گزارش اکوایران،‌ بازار جهانی نفت به دلیل تنش‌های دریای سرخ و هزینه‌های فزاینده حمل‌ونقل، در حال تبدیل شدن به یک بازار منطقه‌ای است و همین امر خرید نفت از تأمین‌کنندگانی که فاصله کمتری با کشور واردکننده دارند را جذاب‌تر کرده است.

به نوشته بلومبرگ، کاهش ترافیک نفت‌کش‌ها در کانال سوئز در حال آغاز یک تقسیم‌بندی در تجارت جهانی نفت است. یک منطقه تجارت نفت در حال پدیدار شدن است که بر حوزه اقیانوس اطلس تمرکز دارد و شامل دریای شمال و مدیترانه می‌شود. یک منطقه دیگر شامل خلیج فارس، اقیانوس هند و آسیای شرقی است. با وجود اینکه نفت خام هنوز هم از طریق این مناطق منتقل می‌شود، روندهای خرید اخیر نشان می‌دهد که برخی نفت‌کش‌ها مسیر طولانی‌تر و پرهزینه‌تر منطقه جنوب قاره آفریقا را ترجیح می‌دهند.

در قاره اروپا، برخی پالایشگاه‌ها در ماه گذشته میلادی از خرید نفت خام بصره عراق منصرف شدند. در عوض خریداران نفت قاره سبز به طور فزاینده‌ای محموله‌های نفت مورد نیاز خود را از دریای شمال و گویان تهیه می‌کنند. در همین حال در قاره آسیا، تقاضا برای نفت خام موربان ابوظبی به شکل قابل توجهی افزایش پیدا کرده که منجر به افزایش قیمت لحظه‌ای نفت خام در اواسط ژانویه شد. علاوه بر این، انتقال نفت خام قزاقستان به مقصدهای آسیا با کاهش چشمگیری مواجه شده است.

همچنین اطلاعات شرکت کپلر نشان می‌دهد محموله‌های نفت ایالات متحده به آسیا از دسامبر تا ماه گذشته میلادی با کاهش یک‌سومی روبه‌رو شده است.

این تغییر همیشگی نخواهد بود، اما اکنون کشورهای وابسته به واردات نفت مانند هند و کره جنوبی برای متنوع‌سازی منابع تأمین نفت خام خود با دشواری همراه شده‌اند. این شرایط باعث کاهش انعطاف‌پذیری پالایشگاه‌ها برای پاسخ سریع به تحولات بازار شده و ممکن است در نهایت حاشیه سود آن‌ها را تحت تأثیر قرار دهد.

شرکت کپلر اعلام کرده عبور نفت‌کش‌ها از کانال سوئز در ماه ژانویه و در مقایسه با نوامبر 2023 با کاهش 23 درصدی روبه‌رو شده است. این کاهش برای گاز نفتی مایع‌شده (ال‌پی‌جی) و گاز طبیعی مایع (ال‌ان‌جی) حتی شدیدتر بوده و میزان انتقال این محصولات از کانال سوئز به ترتیب 65 درصد و 73 درصد کاهش یافته است.

انتقال گازوئیل و سوخت جت از هند و خاورمیانه به اروپا و صادرات نفت کوره و نفتا از قاره سبز به آسیا با بیشترین تغییر همراه شده است. قیمت نفتا در آسیا طی هفته گذشته به بیشترین سطح خود در حدود دو سال گذشته رسید و علت این افزایش قیمت، نگرانی‌ها از دشوار شدن دریافت نفتا از کشورهای اروپایی بوده است.

تأثیرات تنش‌های دریای سرخ در حال نشت کردن به قیمت نفت از طریق بیشتر شدن هزینه‌های حمل‌ونقل است و همین امر پالایشگاه‌ها را ترغیب کرده که از نزدیک‌ترین تأمین‌کننده در منطقه خود،‌ نفت را خریداری کنند. طبق اعلام شرکت کپلر، نرخ نفت‌کش‌ها برای انتقال حامل‌های انرژی از خاورمیانه به شمال غربی اروپا از اواسط دسامبر با رشد حدود 50 درصدی همراه شده است. در همین مدت، قیمت نفت خام برنت حدود 8 درصد بیشتر شده است.

در همین حال، هزینه تحویل نفت از آمریکا - که تولید نفت خود را به شکل قابل توجهی افزایش داده است - به آسیا، طی یک بازه سه هفته‌ای در ژانویه بیش از 2 دلار به ازای هر بشکه افزایش یافته است.

جیووانی استاونوو - تحلیل‌گر کامودیتی بانک یو‌بی‌اس - اعلام کرده: «متنوع‌سازی منابع تأمین نفت هنوز ممکن است، اما این کار با افزایش هزینه‌ها همراه می‌شود. اگر این افزایش هزینه‌ها به مشتریان منتقل نشود، می‌تواند حاشیه سود پالایشگاه‌ها را به شکل منفی تحت تأثیر قرار دهد.»

انتظار نمی‌رود که شرایطِ دریای سرخ باعث تغییر طولانی‌مدت در جریان مبادلات نفت شود اما از سوی دیگر، راه‌حلی برای مناقشات منطقه در کوتاه‌مدت دیده نمی‌شود. در عوض، ریسک بالایی برای اخلال بیشتر در کشتی‌رانی دریای سرخ وجود دارد،‌ بخصوص بعد از هدف قرار گرفتن یک نفت‌کش توسط حوثی‌ها (ارتش ملی یمن) در اواخر ماه گذشته میلادی که در حال حمل سوخت روسیه بود. این حمله قابل توجه بود زیرا حوثی‌ها پیش‌تر اعلام کرده بودند کشتی‌های روسی و چینی را هدف قرار نخواهند داد [البته حوثی‌ها اعلام کردند که این نفت‌کش به شکل اشتباه هدف حمله قرار گرفته است].