به گزارش اکوایران، پاسخ اخیر ایران به اسرائیل، منطقه نفت‌خیز خاورمیانه را تحت تأثیر قرار داده و همین امر این ریسک را به وجود آورده است که در صورت بیشتر شدن تنش‌ها و اختلال در عرضه، قیمت‌ نفت به شکل چشمگیری افزایش پیدا کند.

به نوشته سی‌ان‌ان، قیمت نفت در روز جمعه (25 فرودین) و پیش از پاسخ ایران، به بالاترین سطح خود از اکتبر 2023 افزایش یافته بود، اما قیمت نفت در روز دوشنبه نسبتا ثابت و آرام بود. در این روز، قیمت نفت برنت که معیار جهانی است،‌ 0/9 درصد کمتر بود و نفت وست تگزاس اینترمدیت آمریکا نیز با قیمت 0/8 درصد پایین‌تر معامله شد. در این میان، بازارها در انتظار چگونگی واکنش اسرائیل هستند.

آژانس بین‌المللی انرژی اعلام کرده که این مناقشه، ریسک افزایش نوسان در بازارهای نفت را افزایش می‌دهد و یک یادآوری تازه از اهمیت امنیت نفت به حساب می‌آید.

مسئله تنگه هرمز

 پاسخ ایران این احتمال را افزایش می‌دهد که کشتی‌رانی از طریق تنگه هرمز با اختلال روبه‌رو شود. بیش از یک‌-چهارم از تجارت دریایی نفت در جهان شامل نفت خام، محصولات پتروشیمی و بنزین به شکل روزانه از طریق این آبراه انجام می‌شود. سی‌ان‌ان مدعی شده اگر تنش‌ها افزایش پیدا کند، تنگه هرمز ممکن است توسط تهران مسدود شود، اما احتمال آن پایین است.

یکی از تحلیل‌گران به سی‌ان‌ان اعلام کرده: «تنگه هرمز مهم‌ترین آبراه بازار جهانی نفت است و هر اختلال قابل توجهی در آن، تأثیر چشمگیری بر عرضه جهانی و در نتیجه قیمت‌های نفت خواهد داشت.»

ایران یک تولیدکننده بزرگ نفت و از اعضای گروه اوپک محسوب می‌شود و عمده نفت خود را به چین صادر می‌کند. با این حال، کاهش صادرات نفت از سوی ایران تأثیر قابل توجهی بر بازارهای جهانی خواهد داشت زیرا چین مجبور می‌شود برای دریافت نفت از نقاط دیگر، به رقابت با کشورها بپردازد.

ایران به شکل روزانه تا 1/5 میلیون بشکه نفت خام صادر می‌کند که معادل 1/5 درصد از عرضه جهانی نفت است. داده‌های آژانس بین‌المللی انرژی نشان می‌دهد ایران در ماه مارس به تولید 3/25 میلیون بشکه نفت در هر روز پرداخته است.

اختلال یا مسدود شدن ترافیک دریایی در تنگه هرمز یک تغییردهنده بازی محسوب می‌شود. این آبراه، مسیر اصلی یا تنها مسیر برای صادرکنندگان نفت در خاورمیانه برای اعضای اوپک مانند عربستان سعودی، کویت و امارات متحده عربی محسوب می‌شود.

ریچارد برونز - بنیان‌گذار شرکت «انرجی اسپکتس» - به سی‌ان‌ان اعلام کرده: «با توجه به اینکه متحدان اسرائیل خواستار خویشتن‌داری مقامات اسرائیلی شده‌اند، معتقدم محمتل‌ترین مسیر پیش‌رو به جای افزایش تنش‌ها، تنش‌زدایی خواهد بود.»

یک کارشناس دیگر به نام «سیمون تاگلیاپیترا» ‌اعلام کرده ممکن است آمریکا به این شکل واکنش دهد که تحریم‌های مربوط به صادرات نفت ایران را تشدید کند. او گفته از زمان آغاز حمله روسیه به اوکراین در سال 2022 که بازارهای انرژی در سراسر جهان را متحول کرد، واشنگتن از شدت تحریم‌های نفتی ایران کاست تا بتواند میزان عرضه جهانی و قیمت‌های نفت را تثبیت کند.

تاگلیاپیترا گفته:‌ «با این حال، تشدید تحریم‌های نفتی آمریکا علیه ایران می‌تواند قیمت‌های جهانی را در مسیر رشد قرار دهد. از سوی دیگر،‌ انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا چند ماه دیگر برگزار می‌شود و اقدامات جو بایدن، رئیس‌جمهور ایالات متحده، در خصوص قیمت بنزین و نرخ تورم به‌شدت تحت نظارت رأی‌دهندگان قرار خواهد داشت.»

وضعیت بازار نفت

با وجود پاسخ ایران، بازار جهانی نفت تأثیر نسبتا آرامی از این اتفاق گرفته است. تحلیل‌گران به سی‌ان‌ان اعلام کرده‌اند که معامله‌گران بازار نفت از زمان هدف قرار گرفتن کنسولگری ایران در دمشق، انتظار پاسخ ایران را داشتند و پیش‌بینی کرده‌اند که عرضه نفت در ماه‌های آینده با کاهش همراه شود.

پس از آنکه قیمت‌ نفت در اوایل فوریه با کاهش قابل توجهی همراه شد، از آن زمان به بعد رشد چشمگیری داشته‌ است. نفت برنت رشد 16 درصدی را تجربه کرده و در اوایل آوریل به بیش از 90 دلار به ازای هر بشکه افزایش یافت که بالاترین قیمت آن از اکتبر 2023 بوده است. نفت وست تگزاس اینترمدیت آمریکا نیز با رشد 19 درصدی،‌ 85 دلار به ازای هر بشکه معامله می‌شود.

ریچارد برونز همچنین اعلام کرده:‌ «دلیل اینکه قیمت نفت رشد نداشته این است که قیمت‌ها در هفته گذشته و در انتظار پاسخ ایران با رشد همراه شده بود. تقاضای فزاینده در فصل تابستان در بسیار از کشورها، اقتصاد قوی آمریکا و نشانه‌هایی از بهبود اقتصاد چین، همگی از عوامل رشد قیمت‌ها بوده‌اند. علاوه بر این، محدودیت‌های صادرات توسط اوپک پلاس، عرضه جهانی نفت خام را محدود کرده است.»

آژانس بین‌المللی انرژی انتظار دارد تولید نفت از سوی کشورهای غیراوپک پلاس از جمله ایالات متحده، برزیل، گویان و کانادا، در سال جاری میلادی و سال آینده با رشد جهانی تقاضای نفت منطبق شود.