تیموتی اسنایدر و هشدار درباره اقتدارگرایی معاصر

تیموتی اسنایدر مورخ و استاد دانشگاه ییل است. اسنایدر فارغ التحصیل از دانشگاه براون و دانشگاه آکسفورد است که در زمینه اروپای مرکزی و شرقی، اتحاد جماهیر شوروی سابق و هولوکاست تخصص دارد. او به زبان‌های انگلیسی، آلمانی، لهستانی و اوکراینی مسلط است و به ده زبان می‌خواند.

او همچنین عضو دائمی موسسه علوم انسانی در وین است. اسنایدر تا به امروز شانزده کتاب نوشته است که به چهل زبان ترجمه شده است. همچنین کتاب تازه او قرار است در سپتامبر 2024 منتشر شود.

جوایز بین المللی او بسیار زیاد است. آنها شامل بورسیه‌های کارنگی و گوگنهایم و جایزه هانا آرنت برای اندیشه سیاسی هستند. او همچنین دانشجوی بورسیه مارشال در آکسفورد بود.

اسنایدر در بحبوحه جنگ، دفاع سرسختانه‎‌ای از اوکراین کرد. در مقاله‌ی خود در نیویورک تایمز نوشت:

«همانطور که در دهه 1930، دموکراسی در سرتاسر جهان در حال عقب نشینی بود و فاشیست‌ها برای جنگ با همسایگان خود حرکت کرده‌ بودند. اگر روسیه در اوکراین پیروز شود، این فقط نابودی یک دموکراسی با زور نخواهد بود، اگرچه این به اندازه کافی بد است. این یک تضعیف روحیه برای دموکراسی‌ها در همه جا خواهد بود. » (نیویورک‌تایمز، 19 مه 2022)

منتقدان مارکسیست او اصولاً به نامیدن روسیه به عنوان فاشیست در دوران پوتین اعتراض دارند، زیرا آنها دوست دارند این اصطلاح را برای مخالفان جناح راست خود حفظ کنند. از نظر تاریخی، فاشیسم اصطلاحی بود که توسط شوروی برای محکوم کردن نازی‌ها و دیگر جناح‌های مخالف آن‌ها استفاده می‌شد.

اسنایدر پاسخ می دهد که «مردم، اغلب به شدت، بر سر اینکه چه چیزی فاشیسم را تشکیل می‌دهد، اختلاف نظر دارند. اما روسیه امروزی اکثر معیارهایی را دارد که محققان آن‌ها را ویژ‌گی‌های فاشیسم می‌دانند. فرقه‌ای حول یک رهبر واحد به نام ولادیمیر پوتین جمع شده‌اند. فرقه‌ای از مردگان دارد که حول محور جنگ جهانی دوم سازماندهی شده است. همچنین افسانه‌ای از دوران طلایی گذشته و از عظمت امپراتوری دارد، که باید با یک جنگ شفابخش -جنگ مرگبار در اوکراین- بازسازی شود» (نیویورک‌تایمز، 19 مه 2022).

شهرت بین‌المللی

تیموتی اسنایدر به دلیل کارهایش در تاریخ اروپای شرقی، هولوکاست و رژیم‌های توتالیتر، شهرت بین المللی به دست آورده است. مجموعه تحقیقات گسترده او، همراه با توانایی او در ایجاد پل تاریخی و سیاست معاصر، او را به صدایی تأثیرگذار در حوزه‌های دموکراسی، اقتدارگرایی و نیروهایی که جوامع مدرن را شکل می دهند تبدیل کرده است. دانش اسنایدر مبتنی بر درک عمیق تراژیک ترین وقایع قرن بیستم است.

یکی از مهمترین و شناخته شده ترین آثار اسنایدر، کتاب او در سال 2010 با نام «سرزمین خون: اروپا بین هیتلر و استالین» است. در این مطالعه پیشگامانه، اسنایدر جنایت‌های آلمان نازی و اتحاد جماهیر شوروی را در اروپای شرقی بررسی می‌کند، با تمرکز بر کشتارهای دسته‌جمعی در مناطقی که او «سرزمین‌های خون» - قسمت‌هایی از اروپای شرقی که بین توسعه‌طلبان هیتلر و وحشی‌گری‌های استالین گرفتار شده بود- می‌خواند. این کتاب تاریخچه مقایسه‌ای از دو رژیم را ارائه می‌کند و چگونگی همکاری و رقابت آنها در جنایات‌هایی که منجر به مرگ میلیون‌ها نفر از جمله یهودیان، لهستانی‌ها، اوکراینی‌ها و دیگران شد، تحلیل می‌کند.

سرزمین خون، به دلیل تحقیقات دقیق، نگاه انسانی و دیدگاه تازه‌اش در مورد تراژدی‌های هولوکاست و پاکسازی شوروی مورد ستایش قرار گرفت. رویکرد اسنایدر با تمرکز بر پیامدهای جغرافیایی و انسانی ایدئولوژی‌های توتالیتر فراتر از تاریخ‌های ملی سنتی بود. توانایی او در برجسته کردن ارتباط متقابل جنایات نازی و شوروی، درک دقیقی از نحوه تعامل ایدئولوژی، قدرت دولتی و خشونت برای ویران کردن کل جمعیت فراهم کرد.

در سال 2015، اسنایدر کتاب «زمین سیاه: هولوکاست به عنوان تاریخ و هشدار» را منتشر کرد، کتابی که عمیق‌تر به هولوکاست می‌پردازد و تفسیری از آن را نه تنها به عنوان نتیجه نژادپرستی نازی‌ها، بلکه به عنوان پیامد تخریب نهادهای اجتماعی ارائه می‌دهد. اسنایدر استدلال می کند که هولوکاست در مناطقی امکان پذیر شد که نیروهای نازی دولت‌های موجود و هر نهاد مدنی را برچیدند و خلأ قدرتی را ایجاد کردند که امکان خشونت شدید را فراهم کرد. در انجام این کار، او بر اهمیت نهادهای اجتماعی کارآمد در حفاظت از شهروندان در برابر نسل کشی و کشتار جمعی تأکید می‌کند. «زمین سیاه» هم به عنوان یک تحلیل تاریخی و هم به عنوان یک داستان هشدار دهنده عمل می‌کند. 

شکست روسیه، بهترین کار اروپا برای آینده روسیه است

تیموتی اسنایدر، در مصاحبه ای با رادیو اروپای آزاد گفته بود که شکست روسیه بهترین کاری است که غرب می‌تواند برای آینده روسیه انجام دهد. او گفته: 

«برای آنها خوب است که در این جنگ ببازند، همانطور که شکست فرانسه در الجزایر خوب بود، همانطور که برای آلمان شکست در در سال 1945 خوب بود.» 

اسنایندر استدلال می کند که در زندگی عادی سیاسی، تلاش برای گسترش و حفظ یک امپراتوری با حمایت از حاکمیت قانون و حقوق بشر ناسازگار است. 

تحلیل اقتدارگرایی معاصر

آثار علمی اسنایدر درباره سیاست معاصر، بر ظهور اقتدارگرایی و فرسایش هنجارهای دموکراتیک در قرن بیست و یکم متمرکز است. کتاب او در سال 2017 «درباره استبداد: بیست درس از قرن بیستم» که در ایران نیز به فارسی ترجمه شده، راهنمای مختصر و در عین حال قدرتمندی برای مقاومت در برابر استبداد ارائه می‌دهد که از درس‌هایی از تاریخ اروپا استفاده می‌کند تا بینش‌هایی را در مورد چگونگی محافظت از دموکراسی توسط شهروندان ارائه دهد. در پی افزایش جنبش‌های پوپولیستی و ناسیونالیستی در کشورهایی مانند ایالات متحده، لهستان و مجارستان، تأملات به موقع اسنایدر اهمیت هوشیاری، مشارکت فعال در زندگی مدنی و دفاع از حقیقت را به خوانندگان یادآوری می‌کند.

«درباره استبداد» کتاب پرفروشی شد، اسنایدر تنها در بیست درس کوتاه بر اهمیت نهادها، حاکمیت قانون و مسئولیتی که افراد در مقاومت در برابر انگیزه‌های اقتدارگرا دارند تأکید می‌کند. او هشدار می‌دهد که رژیم‌های استبدادی به ندرت یک شبه به وجود می‌آیند، اما در عوض به تدریج، اغلب با تضعیف اعتماد به رسانه‌ها، انتشار اطلاعات نادرست، و بهره‌برداری از شکاف‌ها در جامعه، به قدرت می‌رسند. جذابیت گسترده کتاب گواهی بر توانایی اسنایدر در روایت و تفسیردرس‌های پیچیده تاریخی به توصیه‌های قابل دسترس و عملی برای عموم مردم است.

از تیموتی اسنایدر، کتاب «در مسیر ناآزادی» نیز به فارسی ترجمه شده است.

تیموتی اسنایدر فراتر از مشارکت‌های دانشگاهی‌اش، به یک روشنفکر عمومی با نفوذ تبدیل شده است. مقاله‌های مکرر، سخنرانی‌های عمومی و حضور در رسانه‌ها و ارائه درس‌های تاریخ مخاطبان گسترده‌ای دارد. اسنایدر در مورد ظهور دموکراسی‌های غیرلیبرال، به ویژه با تمرکز بر روسیه و حکومت استبدادی ولادیمیر پوتین، مطالب زیادی نوشته است. او همچنین منتقد سرسخت مداخله روسیه در سیاست غرب و سیاست خارجی تهاجمی آن در اوکراین بوده است.

نوشته‌های اسنایدر در مورد اوکراین به ویژه روشنگر بوده است. درک عمیق او از منطقه، همراه با توانایی او در زمینه‌سازی رویدادهای جاری در چارچوب تاریخی بزرگتر روابط روسیه و اوکراین، او را به یک مفسر ارزشمند در مورد مسائل اوکراین تبدیل کرده است. اسنایدر بر اهمیت استقلال اوکراین نه تنها برای مردم اوکراین بلکه برای ثبات اروپا و دفاع از اصول دموکراتیک تاکید کرده است. حمایت او از اوکراین شامل اظهارنظرهای منظم در مورد کمپین‌های اطلاعات نادرست روسیه و تهدید رژیم پوتین برای دموکراسی جهانی است.

ابتکار جهانی تاریخ اوکراین

از نوامبر 2023، اسنایدر 90 محقق را در «ابتکار جهانی تاریخ اوکراین» برای مطالعه اوکراین و تاریخ آن رهبری خواهد کرد. این ابتکار یک بنیاد خیریه است که شامل رشته‌هایی فراتر از تاریخ است و از سه کنفرانس بزرگ دانشگاهی، انتشارات مختلف و کاوش‌های باستان‌شناسی حمایت می‌کند.