شانس کم روستاییان دانشگاه رفته در یافتن شغل

به گزارش اکوایران،‌ در سال‌های اخیر میزان مراکز آموزش عالی در کشور بیشتر شده و شمار تحصیل کرده نیز رو به افزایش رفته است. با این وجود ظرفیت بازار کار متناسب با تعداد نیروی کار ماهر گسترش پیدا نکرده و تقاضا برای جذب این دسته از افراد کم بوده است. در نتیجه بر لشکر بیکاران تحصیل کرده اضافه شده است.

باتوجه به سرمایه گذاری انجام شده برای این دسته از افراد، لزوم بهره‌مندی از آن‌ها در مشاغل مختلف دور از انتظار نبوده و ضرورت دارد. بررسی‌ها نشان می‌دهد در زمستان 1402 نرخ بیکاری فارغ التحصیلان آموزش عالی 15 ساله و بیشتر به 11.6 درصد رسیده و نسبت به دوره مقابل در سال قبل کاهش 1.2 واحد درصدی داشته است.

نرخ بیکاری تحصیل‌کرده‌ها بیانگر آن است که از مجموع افراد فارغ التحصیل شده‌‌ی آموزش عالی که تمایل به کار کردن داشته و در جست و جوی شغل بوده‌اند، چند نفر بیکار مانده اند. شواهد نشان می‌دهد که بیکاری تحصیل کرده‌ها در مناطق روستایی گسترده تر از مناطق شهری بوده است.

بررسی ها همچنین نشان می‌دهد که این نرخ در زمستان 1402 در مناطق شهری و روستایی به کمترین سطح 5 ساله خود رسیده است. در ادامه به بررسی نرخ بیکاری فارغ التحصیلان آموزش عالی مناطق شهری و روستایی از زمستان 97 تا فصل مشابه در سال 1402 پرداخته شده است.

کاهش شمار بیکاران فارغ التحصیل آموزش عالی در زمستان 1402

در سال‌های اخیر شمار دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی در کشور گسترش یافته است. با بیشتر شدن این مراکز عرضه نیروی کار نیز به بازار افزایش پیدا کرده است. عدم هماهنگی بین نیروی کار عرضه شده به بازار و ظرفیت مشاغل موجود، پدیده ای به نام «بیکاری فارغ التحصیلان آموزش عالی» را رقم زده است.

اگرچه که توجه به نرخ بیکاری عموم مردم جامعه دارای اهمیت است،‌ اما به نظر می رسد بیکاری این گروه از افراد دارای اولویت بیشتری است. چرا که تربیت این دسته از نیروی انسانی مستلزم پرداخت هزینه و سرمایه‌گذاری فراوان بوده است. بررسی داده‌های مربوط به زمستان 1402 نشان می‌دهد که شمار بیکاران 15 ساله و بیشتر فارغ التحصیل شده از مراکز آموزش عالی در این بازه زمانی به 884 هزار و 884 نفر رسیده است. این رقم در مقایسه با دوره مشابه در سال 1401 کاهش 1.2 واحد درصدی داشته است.

آنچه تاکنون مطرح شده مربوط به بیکاری فارغ التحصیلان کل کشور بوده است. شواهد آماری نشان می دهد که بیکاری این دسته از افراد در مناطق شهری و روستایی یکسان نبوده است.

نرخ بیکاری کدام گروه از تحصیل کرده‌ها بالاتر است، شهرنشینان یا روستائیان؟

نرخ بیکاری فارغ التحصیلان آموزش عالی شاخصی است که نشان می‌دهد از مجموع افراد 15 ساله و بیشتری که از مراکز آموزش عالی فارغ التحصیل شده‌ و به دلیل تمایل به حضور در بازار کار، به جست و جو شغلی مشغول شده‌اند،‌ چند نفر بیکار مانده‌اند.

بر اساس نرخ اعلام شده از سوی مرکز آمار این رقم در زمستان 1402 در مناطق شهری 11.3 درصد بوده است. به بیان دقیق تر در زمستان 1402 از هر 100 فرد جویای کار تحصیل کرده، بالغ بر 11 نفر بیکار مانده اند. این نرخ در مناطق روستایی در سطوح بالاتری قرار داشته است.

در مناطق روستایی نرخ بیکاری تحصیل‌کرده‌ها در بازه زمانی بررسی شده 15.9 درصد اعلام شده است. بدین ترتیب آمار منتشر شده روشنگر آن است که در زمستان سال گذشته تحصیل‌کرده های بیکار در مناطق روستایی بیشتر از مناطق شهری بوده‌است.

بررسی‌ها حاکی از آن است که این رقم در زمستان 1402 نسبت به بازه زمانی منتشر شده در سال قبل هم در مناطق روستایی و هم در مناطق شهری کمتر شده است. البته این کاهش محدود به دوره قبل نبوده است.

روند کاهشی نرخ بیکاری تحصیل کرده ها در مناطق شهری و روستایی

در زمستان سال 97 نرخ بیکاری تحصیل‌کرده‌های روستانشین معادل 21.7 درصد بوده است. این رقم بالاترین نرخ بیکاری ثبت شده از فارغ التحصیلان آموزش عالی محسوب می شود. از سال 97 تا سال 1400، نرخ بیکاری این گروه از افراد در مناطق روستایی رویه نزولی داشته و در سال 1401 با 0.2 واحد درصد افزایش بر سطح 18.7 درصدی قرار گرفته است.

نرخ بیکاری تحصیل کرده‌ها در مناطق روستایی در زمستان 1402 نیز نزولی بوده و به کمترین سطح زمستانه خود از ابتدای سال 97 تا کنون رسیده است.

نگاهی به روند بیکاری فارغ التحصیلان آموزش عالی شهرنشین و بیکارنشین نشان می دهد، این نرخ در مناطق روستایی همواره در سطوح بالاتری نسبت به مناطق شهری قرار داشته است. بالاترین نرخ ثبت شده از بیکاری فارغ التحصیلان آموزش عالی شهرنشین در زمستان 97، معادل 17.2 درصد بوده است. پس از این دوره کام شهرنشینان تحصیل کرده شیرین شده و کاهش نرخ بیکاری را به صورت متوالی در 5 سال گذشته تجربه کرده اند. کمترین نرخ ثبت شده از بیکاری این دسته از شهرنشینان نیز در زمستان سال گذشته به ثبت رسیده است.

باتوجه به آنچه تاکنون مطرح شده،‌ به نظر می‌رسد علی رغم موفقیت آمیز بودن سیاست‌ها در راستای گسترش سطح سواد روستانشینان، هنوز ظرفیت کافی برای جذب این گروه از سرمایه انسانی به بازار کار ایجاد نشده و رواج بیکاری در این نقاط به چشم میخورد. افزون بر آن موانع فرهنگی نیز می تواند از دیگر عوامل دخیل بر اشتغال تحصیل‌کرده ها در مناطق روستایی باشد.