اکونومیست: طغیان جوانان چینی علیه ساعت‌های کار طولانی

به گزارش اکوایران، اکونومیست در گزارش خود نوشت:

در ویدیویی که خیلی زود فراگیر شد، خانم چو گفت مسئولیتی ندارد که روابط یا وضعیت سلامتی اعضای تیمش به خاطر کارشان تحت تأثیر قرار نگیرد و اعلام کرد «مادرشان که نیستم.» او همچنین افزود زنی که انتخاب می‌کند با «شوهر و فرزندانش» وقت بگذراند، نباید انتظار ترفیع یا افزایش حقوق داشته باشد. او ادعا کرد بابت فراموشی تولد پسر بزرگش یا وقت نگذراندن با پسر کوچکش که به مدرسه می‌رود ناراحت نیست چون «انتخاب کرده زنی کاری باشد.» توصیه‌اش به کسانی که آنقدر خوش‌شانس بوده‌اند تا در حوزۀ کاری او قرار بگیرند این بود که «تلفن‌هایتان را 24 ساعت روز روشن نگه دارید و همیشه آمادۀ پاسخگویی باشید.»

محکومیت‌ها سریعاً از راه رسید. در 9 مه، خانم چو با انتشار یک عذرخواهی وعده داد «شیوۀ ارتباطم را بهبود ببخشم» و «اهمیت بیشتری به همکارانم بدهم». یک روز بعد نیز کناره‌گیری کرد. رابین لی، رئیس اجرایی بایدو، مجبور شد وارد عمل شود و در جلسه‌ای با کارکنان بگوید که این نظرات بازتاب دهندۀ ارزش‌های این شرکت نیستند. بسیاری از کاربران اینترنت چینی مخالفت کردند.

یکی اشاره کرد که خانم چو صرفاً «حرف‌های در گوشی را با صدای بلند گفت». در میان غول‌های فناوری این کشور، چنین دیدگاه‌هایی رایج است. تا همین چند وقت پیش، شغلی در یکی از این شرکت‌ها به معنی بالاترین دستاورد ممکن برای فارغ التحصیلان چینی بود. به دست آوردن چنین شغلی در بایدو، علی‌بابا یا تنسنت به معنی منزلت اجتماعی، حقوق بالا، مزایای سخاوتمندانه و سهام پرسود بود. حتی ساعت‌های اضافی بدنام هم باعث نمی‌شد که کسی برای به دست آوردن آن شغل‌ها اقدام نکند. افراد حاضر در حوزۀ فناوری با تحقیر خودشان را «حمال آجر» می‌نامیدند و حین تعریف از مزایای کارشان، خودشان را به کارگران سخت‌کوش تشبیه می‌کردند.

در سال 2019 و پس از اینکه جک ما، از بنیانگذاران علی‌بابا، «نعمت» چیزی را ستود که آن را هفتۀ کاری «996» نامید -کار کردن از 9 صبح تا 9 شب در 6 روز هفته. موجی از اعتراضات در فضای مجازی به راه افتاد. پیش از اینکه کارگران طولانی صحبت از شیفت‌های «007» را آغاز کنند -24 ساعت روز، هفت روز هفته.

مرگ تعدادی از جوانان شاغل در حوزۀ فناوری در چین جنجال‌های بیشتری را به بار آورد. در سال 2020، یکی از کارمندان 22 سالۀ پیندودو، یک شرکت تجاری چینی، در نخستین ساعات بامداد و حین برگشت از محل کار به خانه فوت کرد (در آن زمان، بیانیۀ پیندودو چیزی دربارۀ علت مرگ نگفت).

در سال 2022، یکی از ناظران محتوای بیلیبیلی، یک اپلیکیشن شبیه یوتوب، حین کار در زمان تعطیلات سال نو قمری درگذشت. بعدتر و در همان ماه، یکی از مهندسان 28 سالۀ بایت‌دنس، سازندۀ تیک‌تاک و اپلیکیشن خواهرخواندۀ چینی‌اش دوئین، ناگهان پس از ورزش فوت کرد. بیلیبیلی قبول نمی‌کند که کارمندش در هفتۀ منتهی به مرگش اضافه‌کار می‌کرده اما وعدۀ استخدام هزار ناظر محتوای دیگر را داده است. بایت‌دنس دربارۀ ساعات کاری کارمندش صحبتی نکرد. اندکی پس از این واقعه، یک پژوهش داخلی از کارکنان این شرکت نشان داد که بیش از 70 درصدشان پس از ساعت 9 شب محل کارشان را ترک می‌کردند و بیش از 40 درصد تا پس از 10 شب هم در محل کار بودند.

اخیراً، کم شدن سرعت رشد اقتصاد باعث شده بسیاری از شرکت‌های فناوری هزینه‌هایشان را کاهش دهند. مزایا محو و افزایش حقوق‌ها و ترفیع‌ها هم متوقف شده‌اند. چندین شرکت بسیاری از کارکنانشان را اخراج کرده‌اند. کارکنانی که در بعضی شرکت‌ها سهام داشتند شاهد محو شدن ارزش آن سهام بوده‌اند. سرکوب مقرراتی دولت چین که بر بعضی شرکت‌ها اعمال شد هم هنوز کمکی نکرده است. 

تمام این مسائل باعث کم شدن جذابیت کار برای پویاترین شرکت‌های چین شده‌اند. حالا نزدیک به نیمی از فارغ التحصیلان دانشگاه به دنبال کار در شرکت‌های حکومتی‌اند، در حالی که این عدد در سال 2020 و به بر اساس پژوهش ژائوپین، یک شرکت کاریابی، 36 درصد بود. شرکت‌های حکومتی به کندی و قدیمی بودن معروفند. اما به عنوان «کاسه‌های آهنین برنج» که وعدۀ استخدام همیشگی می‌دهند هم شناخته می‌شوند. بیش از نیمی از پاسخ دهندگان به نظرسنجی گفتند مهم‌ترین عامل برای انتخاب شغل، پایداری آن است. این مسئله چیزی است که شرکت‌های فناوری از ارائۀ آن ناتوانند. 

معلوم نیست فضای سمی آن شرکت‌ها چقدر دولت مرکزی چین را ناراحت می‌کند. در سال 2021، دادگاه عالی این کشور اعلام کرد که برنامۀ کاری «996» غیرقانونی است. نظرات خانم چو اما نشان می‌دهد هنوز از بسیاری از کارکنان حوزۀ فناوری انتظار می‌رود مطابق این ساعت‌ها کار کنند. پیغامش هم با اندیشۀ شی جین‌پینگ، رهبر چین، جور درمی‌آید که از جوانان خواسته است «تلخی را بخورند.» در عوض، تعداد فزاینده‌ای از کارگران خسته «تخت می‌خوابند» و بی‌تفاوتی را به بلندپروازی‌های کاری ترجیح می‌دهند. در همین زمان، هزینۀ رؤسایی مثل خانم چو ممکن است روشن‌تر شود.