ضربه دوگانه به اقتصاد سعودی‌ها/ تنش‌های منطقه‌ای به بورس عربستان رسید

به گزارش اکوایران، بازار بورس عربستان سعودی پس از یک رشد متوالی در تابستان، اکنون در حال نوسان است و بورس ریاض به دلیل افزایش تنش‌های منطقه‌ای، بدترین شروع سه‌ماهه چهارم خود را در سال‌های اخیر تجربه می‌کند.

به نوشته بلومبرگ، شاخص «تداول» در چهار روز نخست معاملات اکتبر 3/7 درصد کاهش یافت، زیرا اسرائیل حملات خود علیه حزب‌الله را تشدید کرده و اقدام احتمالی اسرائیل علیه ایران نیز وضعیت را پرتنش‌تر کرده است. در حالیکه این شاخص برای ماه‌ها تنش‌های منطقه و قیمت‌های پایین نفت را نادیده گرفته بود، تازه‌ترین دور از تحولات ژئوپولیتیکی، تمام سود سالانه آن را از بین برده است.

سوال این است که آیا بازار سهام عربستان می‌تواند در برابر تشدید بیشتر درگیری و قیمت‌های نفت بسیار پایین‌تر از سطح مورد نیاز برای تأمین مالی پروژه‌های چشم‌انداز 2030 این کشور مقاومت کند یا خیر. برای بسیاری از سرمایه‌گذاران، این پاسخ در کوتاه‌مدت خیر است.

رایان لماند، مدیرعامل شرکت مدیریت ثروت «نیوویژن»، گفت: «به‌طور کلی سرمایه‌گذاران از جنگ‌ها و درگیری‌های ژئوپلیتیکی ترس دارند. بازارهای سهام کشورهایی که در نزدیکی جنگ در حال گسترش هستند می‌توانند شاهد خروج سرمایه باشند.»

جاسم الجبران، رئیس تحقیقات فروش در «الجزیره کپیتال»، گفت که بازار باید در کوتاه‌مدت تحت فشار باقی بماند. او پیش‌بینی می‌کند که شاخص تداول تا سطح 11380 واحد یا کاهش 3/3 درصدی افت کند اما گفت که اگر شرایط در منطقه بهبود یابد، می‌تواند به همان میزان افزایش یابد.

او گفت: «نگرانی‌ها در مورد احتمال درگیری مستقیم نظامی بین طرف‌های منطقه‌ای در حال افزایش است. در حالیکه عربستان سعودی قصد دارد بی‌طرف بماند، هرگونه تشدید در نزدیکی تنگه استراتژیک هرمز می‌تواند به دلیل اهمیت آن در زنجیره‌های تأمین نفت جهانی، یک بحران جهانی را ایجاد کند.»

توقف روند بهبود در بازار سهام عربستان

قیمت‌های نفت همچنان برای بازار مهم خواهند بود. در حالیکه عربستان سعودی برای تحقق چشم‌انداز 2030 محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی، سرمایه‌گذاری‌های زیادی کرده، همچنان به درآمدهای انرژی وابسته است و همانطور که بلومبرگ گزارش داده، ضعف قیمت‌های نفت منجر به نیاز برای بازنگری در برنامه‌های سرمایه‌گذاری پروژه‌ها شده است.

استراتژیست‌های شرکت «اچ‌اس‌بی‌سی هولدینگز پی‌ال‌سی» سهام عربستان سعودی را با استناد به خطرات کوتاه‌مدت ناشی از افزایش خطر ژئوپلیتیکی و قیمت‌های پایین نفت به وضعیت «خنثی» تنزل داده‌اند.

قیمت آتی نفت برنت به دلیل ترس از اختلال در عرضه نفت افزایش یافته، اما همچنان زیر 80 دلار در هر بشکه باقی مانده است. طبق گفته صندوق بین‌المللی پول، این قیمت بسیار پایین‌تر از سطح 96 دلاری است که عربستان برای متعادل کردن بودجه خود نیاز دارد.

بلومبرگ این سطح را با در نظر گرفتن هزینه‌های صندوق سرمایه‌گذاری عمومی عربستان، موسوم به پی‌آی‌اف، در سطح 112 دلار برآورد می‌کند. با این حال، «عبدالوهاب عابد»، سرپرست «سِدکو کپیتال»، یک شرکت مدیریت دارایی به ارزش 8/5 میلیارد دلار، می‌گوید که اگر نفت برای مدتی زیر 69 دلار در هر بشکه باقی بماند، می‌تواند خطرات قابل توجهی برای بازار سهام عربستان سعودی ایجاد کند.

برخی سرمایه‌گذاران مانند «محمد السوید»، مدیرعامل «ریزن کپیتال»، این افت را یک فرصت می‌بینند. السوید گفت: «تنش‌های منطقه‌ای همیشه فشار موقتی بر بازار وارد می‌کنند و تخفیف‌های قیمتی خوبی برای ما فراهم می‌آورند.»

مسئله سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی

از سوی دیگر، جریان‌های سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی عربستان سعودی در نیمه نخست سال 2024 راکد شد و نشان داد که این کشور همچنان برای جذب سرمایه به منظور حمایت از برنامه گسترده تحول اقتصادی خود با چالش مواجه است.

جریان‌های ورودی سرمایه‌ در شش ماه نخست 2024 میلادی به 9/7 میلیارد دلار رسید. این مقدار کمی بیشتر از سال قبل است، یعنی زمانی که عربستان بدترین نیمه اول سال خود از سال 2020 را تجربه کرده بود. با این حال، سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در سه‌ماهه دوم نسبت به سه‌ماهه نخست با رشد 14/5 درصدی همراه شد و به 5/2 میلیارد دلار رسید.

عربستان در تلاش است تا امسال جریان‌های ورودی سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی را به 29 میلیارد دلار برساند، زیرا محمد بن سلمان به دنبال سرمایه بیشتر در جهت پیشبرد برنامه چند تریلیون دلاری خود برای تنوع بخشیدن به اقتصاد است. برای رسیدن به این هدف، این کشور اکنون نیاز دارد میزان جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی را در نیمه دوم 2024 به شکل قابل توجهی افزایش دهد.

ریاض نتوانسته به هدف خود برای جذب سرمایه برسد، زیرا سرمایه‌گذاری‌های عمده و معاملات خارج از فضای انرژی در سال‌های اخیر با کندی انجام شده است. این کشور امیدوار است تا سال 2030 میلادی به 100 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در هر سال برسد که تقریبا سه برابر بیشتر از بزرگ‌ترین دستاوردهای تاریخی عربستان در این زمینه است. جریان‌های ورودی از سال 2017 تا 2022 به طور متوسط ​​سالانه بیش از 17 میلیارد دلار بوده است.