مسکو در بیم رکود و جهش قیمت‌ها؛ ورود سرزمین پوتین به عصر تورم افسارگسیخته؟

به گزارش اکوایران، انتظار می‌رود تورم روسیه در ماه گذشته میلادی، بیشتر از هدف بانک مرکزی این کشور تسریع یافته باشد؛ زیرا تهاجم به اوکراین باعث افزایش قیمت تقریبا همه کالاها و خدمات شده است.

به نوشته بلومبرگ، رشد سالانه قیمت‌ها در پایان سال 2024 احتمالا به 9.8 درصد رسیده که در مقایسه با 8.9 درصد در ماه نوامبر شتاب بیشتری داشته است؛ حتی با وجود نرخ‌های بهره بسیار بالا. این آمار طبق میانگین برآورد 11 اقتصاددان حاضر در نظرسنجی بلومبرگ ارائه شده و نشان‌دهنده پنجمین سال متوالی است که بانک مرکزی روسیه نتوانسته به هدف چهار درصدی خود برای تورم برسد.

ولادیمیر چرنوف، تحلیل‌گر کارگزاری Freedom Finance Global، اعلام کرده است: «افت بیش از 10 درصدی ارزش روبل تحت تأثیر تحریم‌های جدید آمریکا و افزایش تقاضای مصرف‌کنندگان به این معنا بود که حتی نرخ‌های بهره بالا نیز نتوانستند جلوی افزایش تورم را در اواخر سال گذشته بگیرند.

اقتصاد روسیه در حال حاضر در ظرفیت کامل کار می‌کند تا نیازهای ماشین نظامی کرملین و تقاضای مصرف‌کنندگان را که به‌دلیل هزینه‌های عظیم دولتی و رشد دستمزدها افزایش یافته است، تأمین کند.

محدودیت‌های واردات ناشی از تحریم‌های اعمال‌شده پس از تهاجم فوریه 2022 باعث افزایش قیمت‌ها در همه اقلام، از غذا و سوخت گرفته تا خودروها شده است.

از ابتدای سال 2024 تا 23 دسامبر، قیمت سیب‌زمینی تقریبا 2 برابر شده، قیمت پیاز 1.5 برابر افزایش یافته و قیمت کره حدود 40 درصد رشد کرده است. همچنین قیمت بنزین نیز 20 درصد افزایش داشته است.

الویرا نابیولینا، رئیس بانک مرکزی روسیه، تورم در اقتصاد را به بیماری تشبیه کرده که تب بالایی دارد و نسبت به رشد بیش از اندازه قیمت‌ها هشدار داده است.

بانک مرکزی این کشور در سال 2024 نرخ بهره کلیدی خود تا پنج درصد افزایش داد و آن را به رکورد تاریخی 21 درصد رساند تا رشد وام‌گیری را محدود و تقاضا را آهسته کند. این سیاست سخت‌گیرانه انتقادهای شدیدی از سوی جامعه تجاری به دنبال داشته است؛ زیرا نگرانی‌هایی درباره افزایش هزینه وام‌گیری وجود دارد که ممکن است شرکت‌ها را به کاهش تولید و برنامه‌های سرمایه‌گذاری وادار کند و خطر ورشکستگی را برای چندین بخش افزایش دهد.

در همین حال، حتی با آغاز آهسته‌شدن اقتصاد روسیه، قیمت‌ها به افزایش خود ادامه دادند. در چنین شرایطی، بلومبرگ اکونومیکس پیش‌بینی می‌کند که قیمت‌های مصرف‌کننده در ماه دسامبر نسبت به یک ماه قبل‌تر، 1.6 درصد و به صورت سالانه 9.8 درصد افزایش یابد.

دیدگاه اقتصاددانان بلومبرگ چیست؟

الکس ایساکوف، اقتصاددان روسیه بر این باور است، افت روبل و افزایش انتظارات تورمی نشان می‌دهد که چشم‌انداز سه‌ماهه نخست 2025 روشن نیست. روبل ضعیف‌تر و کاهش تدریجی تقاضای مصرف‌کنندگان، بانک مرکزی روسیه را مجبور می‌کند پیش‌بینی‌های تورم 2025 خود را از 4.5 تا 5 درصد به 5 تا 6 درصد در طول سال تغییر دهد. 

در چنین روزهای با وجود اذعان به فشارهای تورمی فزاینده در پایان سال، سیاست‌گذاران در نشست دسامبر خود سختگیری در سیاست پولی را متوقف کردند؛ اگرچه پیش‌تر وعده داده بودند که در مبارزه برای رسیدن به هدف تورم هیچ‌گونه کوتاهی نخواهند داشت.

همچنین پیش‌بینی می‌شود تورم سالانه در ابتدای 2025 به افزایش ادامه داده و در آوریل به اوج خود برسد؛ هرچندکه بانک مرکزی روسیه در دسامبر اعلام کرده بود که انتظار دارد تورم فقط تا سال 2026 به هدف خود بازگردد.

الکس ایساکوف، اقتصاددان روسیه، گفت: «تصمیم غافلگیرکننده ماه دسامبر نشان می‌دهد که بانک مرکزی روسیه احتمالا فرود نرم‌تر و تدریجی‌تری را ترجیح می‌دهد؛ حتی اگر این موضوع به‌معنای ماندن تورم بالاتر از هدف چهار درصدی برای یک تا سه سال دیگر باشد.»