فشار تورم بر دوش کیست؛ فقیر یا غنی؟

به گزارش اکوایران، بر اساس اولین گزارش مرکز آمار از تورم در سال جاری، دهک دهم با تورمی معادل 4.1 درصد بالاترین تورم و دهک اول با تورمی برابر با 3.5 درصد پایین‌ترین تورم را تجربه کرده‌اند.

علت این اتفاق احتمالا به دو عامل مرتبط است؛ یک این‌که تورم اقلام خوراکی و غیرخوراکی دهک‌های بالاتر بیشتر از دهک‌های پایین‌تر برآورد شده است. و عامل دیگر نیز به تورم‌ بخش‌های بهداشت و درمان و حمل و نقل مرتبط است.

معنای تورم دهک‌ها

با این همه پاسخ به این سوال که «تورم دهک‌ها به چه معناست؟» از اهمیت بسزایی برخوردار است. در پاسخ باید اشاره کرد که اگر تمام خانوارهای کشور به ترتیب میزان هزینه از کمترین به بیشترین مرتب شوند و هر ۱۰ درصد آن‌ها در یک گروه قرار گیرند، دهک‌های هزینه‌ای ایجاد می‌شوند. به این ترتیب، دهک اول شامل ۱۰ درصد از فقیرترین خانوارها در جامعه و دهک دهم شامل ۱۰ درصد از ثروتمندترین آنها است.

همه این دهک‌ها یک سبد مشخص و معینی از کالا را مصرف می‌کنند. با این‌حال آنچه آن‌ها را از یکدیگر متفاوت می‌کند، سهم و اهمیت هر کدام از این کالاها در سبد مربوط به هر دهک است و این امر عامل تفاوت فشار تورمی وارد شده به دهک‌ها محسوب می‌شود.

شاخص تورم یکی از مهم‌ترین متغیرهای اقتصادی است که تغییرات مستمر سطح عمومی قیمت کشور را می‌سنجد. بر این اساس، تورم برای یک کالای خاص نیست و اگر قیمت گروهی از کالاها افزایش یابد، تورم ایجاد شده است. همچنین، اگر قیمت‌ها در یک دوره زمانی معین و به صورت مقطعی بالا رود، ‌تورم محسوب نمی‌شود. بلکه اگر گرانی ایجاد شده ادامه‌دار شود و گروهی از کالاها را در برگیرد، تورم نامیده می‌شود.

تورم ماهانه دهک‌ها نیز به این معنا است که قیمت یک سبد مشخص از کالا و خدمات که وزن این کالاها برای هر دهک متفاوت است در ماه گذشته نسبت به اسفند 1403 چه مقدار افزایش داشته است.

وضعیت تورم دهک‌ها در اولین ماه سال جاری

براساس آخرین داده‌ها و ارقام مرکز آمار از تورم فروردین سال جاری تورم ماهانه کل کشور معادل 3.9 درصد بوده است. تورم شش دهک آخر هزینه‌ای از تورم کلی ماه گذشته بالاتر بوده است. بر این اساس در فروردین ماه سال جاری بالاترین تورم در میان‌ دهک‌های هزینه‌ای به دهک دهم اختصاص یافته است. قیمت یک سبد مشخص از کالا و خدمات مربوط به دهک دهم 4.1 درصد در فروردین نسبت به اسفندماه افزایش داشته است. پایین‌ترین تورم نیز در این مدت به دهک اول تعلق گرفته و برابر با 3.5 درصد بوده است.

شاید جای سوال باشد که چرا در فروردین ماه تورم دهک اول پایین‌ترین بوده و هر چه به سمت دهک‌های بالا‌تر حرکت می‌کنیم تورم دهک‌ها بیشتر می‌شود. برای پاسخ به این سوال باید به ارقام تورم خوراکی و غیرخوراکی دهک‌ها در ماه گذشته نگاهی بیندازیم.

در فروردین امسال تورم اقلام خوراکی مربوط به دهک اول برابر با 3.5 درصد و تورم غیرخوراکی و خدمات 3.6 درصد بوده است. با این‌وجود هر چه به سمت دهک‌های بالاتر حرکت می‌کنیم، هم تورم خوراکی هم غیرخوراکی افزایش پیدا می‌کند. به‌طوری که در ماه گذشته تورم خوراکی‌ها و اقلام غیرخوراکی‌ مربوط به دهک دهم به ترتیب 4.3 درصد و 4 درصد برآورد شده است.

اگر بخواهیم جزئی‌تر به مسئله نگاه کنیم باید به تورم گروه‌های اصلی توجه کرد. گروه بهداشت و درمان و حمل و نقل اهمیت بالایی در سبد خانوارهای دهک‌های بالا داشته و از طرف دیگر این گروه‌ها تورم بالایی نیز تجربه کرده‌اند؛ از همین‌رو تورم دهک‌های بالاتر بیشتر از دهک‌های پایین‌تر اعلام شده است.