به گزارش اکوایران، در طول بحران مالی ۲۰۰۸ - ۲۰۰۹، ارزهای دیجیتال برای ارائه جایگزینی برای بانک‌ها اختراع شدند. بسیاری از بانک‌ها و مؤسسات مالی در وال استریت که در ابتدا به رؤیاهای طرفداران معروف به Cypherpunks (سایفرپانک‌ها، گروهی از افراد علاقه‌مند به رمزنگاری و امنیت دیجیتال) می‌خندیدند، اکنون نه تنها در کسب‌وکار ارزهای دیجیتال حضور دارند، بلکه شروع به پذیرش فناوری بلاک‌چین که زیربنای آن است نیز کرده‌اند.

بر اساس گزارشی از بلومبرگ،‌ در حالی که این موضوع ممکن است برای طرفداران ارزهای دیجیتال به معنای زیر سؤال بردن یکی از دلایل اصلی وجود این فناوری باشد، بانک‌ها به سود مالی توجه می‌کنند و آن را فرصتی برای کسب درآمد می‌بینند. آن‌ها به سمت فناوری بلاک‌چین جذب شده‌اند که توانایی توکن‌سازی دارایی‌های سنتی مثل سهام و اوراق قرضه دولتی را دارد که باعث می‌شود معاملات سریع‌تر و ارزان‌تر انجام شوند. منتقدان می‌گویند که مؤسسات وال استریت تنها به منظور کسب کارمزدهای بیشتر، فناوری را پذیرفته‌اند؛ مشابه به کاری که با صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس انجام دادند.

دارایی‌های سنتی چگونه به توکن تبدیل می‌شوند؟

توکن‌سازی دارایی‌های سنتی فرآیندی است که دارایی‌هایی مانند اوراق قرضه، سهام، آثار هنری یا حتی سهام مالکیت در ساختمان‌های اداری را به توکن‌های دیجیتال در بلاک‌چین تبدیل می‌کند. هرکسی که این توکن را در اختیار دارد، صاحب آن دارایی محسوب می‌شود. مالکیت می‌تواند به راحتی و تقریباً بلافاصله از یک کیف پول دیجیتال به دیگری منتقل شود. این فرآیند اجازه می‌دهد دارایی‌ها به قطعات کوچک‌تر تقسیم شوند که می‌تواند دامنه مالکیت را گسترش دهد و معاملات را تسهیل کند.

توکن‌سازی می‌تواند تأخیرهای تسویه حساب که ناشی از استفاده از واسطه‌های متعدد و ثبت آنها در سیستم‌های مختلف است را از بین ببرد. با قرار دادن اطلاعات قراردادی، مانند شرایط مالکیت و انتقال، روی بلاک‌چین، دارایی‌ها می‌توانند به قطعات کوچک‌تری فروخته شده و خارج از ساعات بازار معامله شوند. همچنین می‌توان توکن‌ها را به گونه‌ای برنامه‌ریزی کرد که در شرایط خاصی به طور خودکار عمل کنند؛ مثلاً وقتی کالاها به خریدار تحویل داده می‌شوند، به فروشنده منتقل شوند. دارایی‌های توکن‌شده می‌توانند افرادی را جذب کنند که شاید حساب کارگزاری نداشته باشند، اما به تجارت ارزهای دیجیتال علاقه‌مند هستند.

McKinsey (مک‌کینزی، یک شرکت مشاوره جهانی مدیریت) تخمین می‌زند که بازار توکن‌شده به جز استیبل‌کوین‌ها (stablecoins، ارزهای دیجیتالی که به ارزهای فیات متصل هستند) تا سال ۲۰۳۰ می‌تواند به حدود ۲ تریلیون دلار برسد، که ناشی از استفاده در صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک، اوراق قرضه، وام‌ها، اوراق بهادار و صندوق‌های جایگزین است. این رقم تقریباً برابر با اندازه کل بازار ارزهای دیجیتال امروز است.

ورود شرکت‌های مالی وال استریت به توکن‌سازی

BlackRock Inc. (بزرگ‌ترین شرکت مدیریت دارایی در جهان) در مارس اولین صندوق توکن‌شده خود را راه‌اندازی کرد که اکنون ارزشی بیش از ۵۰۰ میلیون دلار دارد. این صندوق دارایی‌هایی در وجه نقد، اوراق خزانه‌داری ایالات متحده و توافق‌های بازخرید (نوعی وام کوتاه‌مدت) نگه می‌دارد. بلک‌راک از بلاک‌چین عمومی اتریوم برای ثبت رکوردهای خود استفاده می‌کند.

بروکرهای FalconX (شرکت مالی فعال در زمینه ارزهای دیجیتال) و Hidden Road (پلتفرمی برای معاملات دارایی‌های دیجیتال) شروع به پذیرش توکن BUIDL (یک توکن دیجیتال که توسط بلک‌راک به عنوان وثیقه استفاده می‌شود) کرده‌اند.

در اکتبر ۲۰۲۳، بلک‌راک از شبکه وثیقه توکن‌شده جی‌پی‌مورگان استفاده کرد تا سهام یکی از صندوق‌های بازار پول خود را به توکن‌های دیجیتال تبدیل کرده و سپس آن‌ها را به عنوان وثیقه به Barclays Plc (بانک چندملیتی مستقر در بریتانیا) منتقل کند. این قرارداد بین بلک‌راک و بارکلیز برای یک معامله مشتقه خارج از بورس (OTC) انجام شد. بانک‌ها می‌گویند که این نوع ساختار به مشتریان امکان می‌دهد از دارایی‌ها به‌عنوان وثیقه استفاده کنند و حتی به دارایی‌هایی که قبلاً غیرقابل استفاده بودند، دسترسی پیدا کنند.

Franklin Templeton (یکی از بزرگترین شرکت‌های مدیریت سرمایه‌گذاری) از پیش یک صندوق بازار پول توکن‌شده با حدود ۴۳۵ میلیون دلار دارایی تحت مدیریت دارد.

بانک‌های بزرگی همچون JPMorgan Chase & Co. (یکی از بزرگ‌ترین بانک‌های آمریکا) و Goldman Sachs Group Inc. (یک بانک سرمایه‌گذاری چندملیتی) در حال آزمایش یا ارائه خدمات بلاک‌چین خصوصی هستند.

Bank of New York Mellon Corp. (بانک آمریکایی و ارائه‌دهنده خدمات مالی) و State Street Corp. (یکی از قدیمی‌ترین و بزرگترین بانک‌های نگهبانی جهان) در حال حاضر خدمات مرتبط با توکن‌سازی را ارائه می‌دهند یا بر روی آنها کار می‌کنند.

این روند چگونه شروع شد؟

مخترع یا مخترع‌های بیت‌کوین، که با نام مستعار Satoshi Nakamoto شناخته می‌شوند، یک سیستم مالی را تصور کردند که به واسطه‌های قابل اعتماد وابسته نباشد؛ آن‌ها معتقد بودند این واسطه‌ها قابل اعتماد نیستند. به جای آن، از رمزنگاری و یک دفترکل غیرمتمرکز به نام بلاک‌چین برای ثبت تراکنش‌ها و ارائه اثبات غیرقابل انکار مالکیت استفاده می‌کردند. تبلیغ کنندگان ارزهای دیجیتال ادعا کردند که این فناوری مالی را دموکراتیک می‌کند و هزینه نگهداری و استفاده از پول را کاهش می‌دهد. اینکه ناکاموتو کیست موضوع حدس و گمان‌های بسیاری از زمان راه‌اندازی بیت‌کوین در ژانویه ۲۰۰۹ بوده است.

واکنش ناظران مالی چیست؟

ناظران بانکی ایالات متحده هنوز نوآوری‌هایی مانند توکن‌های سپرده را تأیید نکرده‌اند و نگرانند که تسویه فوری ممکن است باعث مشکلاتی نظیر هجوم مشتریان به بانک‌ها شود، چرا که مشتریان می‌توانند از توکن‌های قابل برنامه‌ریزی برای برداشت خودکار وجوه از بانک‌ها استفاده کنند. اما ناظران در سایر نقاط جهان مانند سنگاپور، با مؤسسات مالی برای آزمایش توکن‌سازی در مواردی مانند پرداخت‌های فرامرزی همکاری می‌کنند. تا پایان سال ۲۰۲۴، زیر کمیسیون معاملات آتی کالا (نهاد نظارتی آمریکا در حوزه معاملات آتی و مشتقات) که اعضای آن شامل شرکت‌هایی نظیر Citadel (شرکت مدیریت سرمایه‌گذاری) و Bloomberg LP (شرکت رسانه‌ای و داده‌های مالی) هستند؛ پیشنهاداتی را به کمیته کامل درباره چگونگی استفاده از فناوری دفترکل توزیع‌شده برای نگهداری و انتقال وثیقه‌های غیرنقدی ارائه خواهند کرد. این پیشنهادات احتمالاً چارچوب قانونی و نظارتی را برای نحوه استفاده از بلاک‌چین برای وثیقه‌های غیرنقدی در راستای الزامات وثیقه سازمان‌های مرتبط و دیگر ناظران ایالات متحده تعیین می‌کند.

توکن‌سازی می‌تواند برخی شرکت‌ها، مانند کارگزاری‌ها، را از روند تسهیل معاملات مالی خارج کند. همچنین تنظیم پروژه‌های توکن‌سازی اهمیت زیادی دارد. با بلاک‌چین، فقط یک رکورد برای هر دارایی وجود دارد و صاحب آن دارایی همان کسی است که آن را در اختیار دارد. بنابراین، اگر توکن به آدرس اشتباه ارسال شود یا به سرقت برود، ممکن است برای همیشه از دست برود؛ به‌خصوص اگر از بلاک‌چین عمومی استفاده شود. به همین دلیل، بسیاری از بانک‌ها در حال توسعه یا استفاده از بلاک‌چین‌های خصوصی هستند. بانک نیویورک ملون امیدوار است به‌زودی مجوز ناظران برای راه‌اندازی یک سرویس انتقال دیجیتال به‌عنوان نماینده رسمی دریافت کند تا برای دارایی‌های دیجیتال نگهداری رکورد انجام دهد. بلاک‌چین‌های خصوصی باید بتوانند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند تا بانک‌ها بتوانند معاملات بین‌بانکی قابل توجهی را انجام دهند. به همین دلیل، بسیاری از شرکت‌های مالی، از جمله بانک‌ها، در حال کار بر روی بلاک‌چین‌های چند شرکتی هستند.