کشفی مهم برای درک چگونگی ساخت اهرام عظیم مصر باستان

به گزارش اکوایران، مصرشناسان برای سال‌ها بحث‌های داغی پیرامون چگونگی ساخت اهرام عظیم مصر باستان در بیش از چهار هزار سال پیش داشته‌اند. نبوغ و توانایی مهندسان مصر باستان ممکن است حتی بیشتر از آنچه که ما فکر می‌کردیم، جلوتر و پیشرفته‌تر از زمان خود بوده باشد.

به نوشته نیواطلس، مطالعه‌ای جدید نشان می‌دهد یک سازه باستانی اسرارآمیز در مصر ممکن است بخشی از یک سیستم تصفیه آب باشد که باعث می‌شد یک بالابر هیدرولیک سنگ‌های عظیم را بالا ببرد تا شرایط برای ساخت هرم فراهم شود.

از نقطه نظر بشر در زمان حاضر، سلسله‌مراتب و روش‌های خاصی که باعث ساخت عجایب باستانی شده، در زمان مدفون شده‌اند و همین امر باعث شده سازه‌های باستانی برای بشر امروز اسرارآمیز باشند. موجودات فضایی اغلب به عنوان عامل ساخت سازه‌های مصر باستان در نظر گرفته می‌شوند، اما این توضیح هیچ اعتبار و ارزشی به انسان‌های زمان باستان نمی‌دهد؛ انسان‌ها در دوران باستان درک بسیار پیشرفته‌تری از مهندسی و هندسه داشتند و توانایی آن‌ها دست‌کم گرفته شده است.

اتاق دفن فرعون در هرم جوزرو ، قدیمی‌ترین ساختمان سنگ‌نمای تاریخ بشر

شواهد تازه نشان می‌دهد مصریان باستان از یک سیستم بالابر هیدرولیک منحصربه‌فرد برای ساخت نخستین اهرام استفاده کرده‌اند.

«هرم پلکانی جوزر» که در حدود 2680 سال پیش از میلاد مسیح ساخته شده است، قدیمی‌ترین هرم مصر در نظر گرفته می‌شود و به نظر می‌رسد این سازه سرآغاز استفاده از روش‌هایی بوده که در ساخت اهرام بزرگ‌تر و پیچیده‌تر بعدی مورد استفاده قرار گرفته است.

چند صد متر دورتر از هرم جوزر، سازه جسر المدیر وجود دارد که پس از کشف در حدود 200 سال قبل که هدف دقیق ساخت آن مشخص نبود. در مطالعه جدید، دانشمندان این ایده را مطرح کرده‌اند که جسر المدیر به عنوان یک سد عمل می‌کرده که برای مسدود کردن جریان آب و رسوبات طراحی شده بود. منطقه اطراف آن نشان‌دهنده اثرات یک دشت سیلابی باستانی است و به نظر می‌رسد جسر المدیر درست روی رودخانه باستانی ابوصیر ساخته شده است.

همزمان با جریان پیدا کردن آب از غرب به شرق، آب در ابتدا به دیواره غربی این سازه می‌رسید. در زمان برخورد با دیواره غربی جسر المدیر، آب در نهایت به یک حوضه بزرگ به عرض حدود 400 متر وارد می‌شد. در سمت دیگر، دیواره شرقی ارتفاع بسیار کمتری داشت و جریان رودخانه پس از سرریز از آن به یک آبگیر دیگر وارد می‌شد و سپس به چندین مجرا و مخزن در اطراف و زیر هرم پلکانی جوزر می‌ریخت.

این تیم تحقیقاتی می‌گوید این سیستم نه‌تنها سازه‌های پایین‌دست رودخانه را از سیلاب نجات می‌داد، بلکه آب را نیز تصفیه می‌کرد.

یک آب‌انبار قبل از دیواره غربی، شن متراکم‌تر را گیر می‌انداخت، در حالی‌که حوضه شکل‌گرفته توسط جسر المدیر، شرایط را برای رفتن ماسه‌های بزرگ به کف حوضه فراهم می‌کرد. در واقع مجرا و مخزن‌های مصر باستان با سایر روش‌های تصیفه آب باستانی مطابقت دارند.

کشف بزرگ

اما این آب تنها برای آشامیدن و کشاورزی مورد استفاده قرار نمی‌گرفت. تیم تحقیقاتی به شواهدی پی برد که یک استفاده دیگر را که پیش از این مطرح نشده بود، نشان می‌دهد.

هرم پلکانی جوزر دارای یک دهلیز عمودی به عمق 28 متر است که توسط یک مجرا به خندق‌ها متصل می‌شد. به نظر می‌رسد این دهلیز به شکل هدفمند با آب پر یا خالی می‌شد که یک نظریه جدید را شکل داده است؛ این تیم تحقیقاتی معتقد است دهلیز یادشده برای بالا بردن و پایین آوردن یک شناور چوبی مورد استفاده قرار می‌گرفت.

در واقع زمانی که بلوک‌های سنگی عظیم در سطح زمین روی این شناور چوبی قرار می‌گرفتند، دهلیز داخل هرم با آزادسازی آب، پر می‌شد و شناور را تا سطح مد نظر بالا می‌برد، سپس کارگران سنگ‌ها را جابه‌جا می‌کردند و به ساخت هرم می‌پرداختند.

نحوه عملکرد شناور چوبی برای بالا بردن سنگ‌های بزرگ به ارتفاع مد نظر

پس از پایان ساخت هرم پلکانی، این دهلیز بسته شد و خالی ماند. با این حال، این سیستم همچنان برای تصفیه آب مورد استفاده قرار می‌گرفت.

تیم یادشده اعلام کرد این یک فرضیه جذاب و مسحورکننده است، اما برای درک بهتر، تحقیقات بیشتری مورد نیاز است.

نویسندگان این گزارش اعلام کرده‌اند تلاش مشترک بین مؤسسه تحقیقاتی تازه تأسیس، پالئوتکنیک، و چندین آزمایشگاه ملی (INRAE، دانشگاه اورلئان) منجر به کشف یک سد، یک تأسیسات تصفیه آب و یک بالابر هیدرولیک شده است که امکان ساخت هرم پلکانی را فراهم کرده است. این تلاش مشترک یک خط تحقیقاتی جدید را برای جامعه علمی باز می‌کند: استفاده از نیروی هیدرولیک برای ساخت اهرام مصر.

هرم پلکانی جوزر، واقع در شمال غربی شهر باستانی ممفیس، توسط «جوزر» فرعون دودمان سوم در قرن ۲۷ پیش از میلاد در سقاره ساخته شد.

این هرم ۶۲ متری، بلندترین سازه در زمان خودش که دهلیزهایی تا عمق ۲۷ متری زمین دارد، قدیمی‌ترین ساختمان سنگ‌نمای تاریخ بشر محسوب می‌شود. با این حال نحوه دقیق ساخت این بنای تاریخی با تعدادی سنگ عظیم که وزن آن‌ها تا ۳۰۰ کیلوگرم می‌رسد، یک معمای چند صد ساله باقی مانده بود.