به گزارش اکوایران، به گمان مقامات ارشد اسرائیل، اگر تفاهمی بین ایالات متحده و ایران بر سر برنامه هسته‌ای تهران حاصل شود، دولت بایدن سعی خواهد کرد از توافق‌ نامیدن آن که مستلزم تأیید کنگره خواهد بود، اجتناب کند.

به نوشته روزنامه هاآرتض، مقامات ارشد دولت ایالات متحده گزارش‌های اخیر در مورد پیشرفت قابل توجه در مذاکرات را رد کرده‌اند، اما برخی از مقامات تل‌آویو معتقدند که این مذاکرات جدی‌تر از آن چیزی است که واشنگتن به طور رسمی در مورد آن سخن می‌گوید. هفته گذشته، این روزنامه گزارش داده بود که پیشرفت‌های قابل توجهی در مذاکرات حاصل شده و وب‌سایت خبری اکسیوس نیز از مذاکرات میان آمریکا و ایران با میانجی‌گری عمان در مسقط خبر داده بود.

تفاهمی برای فرار از کنگره

به نوشته این روزنامه، کاخ سفید و وزارت امور خارجه آمریکا از اشاره صریح به این موضوع اجتناب کرده‌اند، اما دولت گزارش سایت خبری میدل ایست آی مبنی بر اینکه طرفین در حال نزدیک‌شدن به توافقی موقت هستند را تکذیب کرد. سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید به رویترز گفت: «هر گونه گزارش درباره توافق موقت نادرست و گمراه‌کننده است». رابرت منندز، سناتور آمریکایی که ریاست کمیته روابط خارجی سنا را بر عهده دارد به وب‌سایت جوئیش اینسایدر گفت که اگر مسیر انتخابی دولت واقعاً یک توافق موقت با ایران باشد، خوب آن را پنهان کرده است.

در اسرائیل، انکار آمریکایی‌ها بخشی از تلاش حساب‌شده دولت بایدن برای اجتناب از اعلام توافق با ایران و به جای آن، تلاش برای رسیدن به یک «تفاهم» است که دایره‌ای محدودتر نسبت به توافق خواهد داشت. از نظر دو مقام ارشد اسرائیلی که با هاآرتص صحبت کرده‌اند، هدف این است که از به رأی‌گذاشتن این مسئله در کنگره اجتناب شود، زیرا تصویب توافق لازم است. در حال حاضر، دموکرات‌ها کنترل سنا را در اختیار داشته و جمهوری‌خواهان نیز اکثریتی حداقلی در کنگره دارند.

روز سه‌شنبه، آوی دیشتر، وزیر کشاورزی و عضو کابینه امنیتی اسرائیل در مصاحبه‌ای ادعا کرد که دولت بایدن جلوی ایران از خود ضعف نشان می‌دهد. وی افزود این دولت هم‌چنین مسئول تنش‌های اخیر بین ایران و عربستان سعودی بوده است. دیشتر چهار بار در طول مصاحبه تکرار کرد که تماس ایالات متحده با ایران از روی ضعف و نه از روی قدرت انجام شده و افزود که ایرانی‌ها متوجه ضعف آمریکایی‌ها شده‌اند.

netanyahu_narrow​در همین زمینه، یکی از مقامات اسرائیلی به مقاله‌ای اشاره کرد که روز جمعه توسط هنری روم، کارشناس مسائل ایران در مؤسسه واشنگتن برای سیاست خاور نزدیک و اریک بروئر، معاون پروژه تهدید هسته‌ای در مجله فارین افرز منتشر شد که در رابطه با ایران، سه راه‌کار برای دولت ارائه می‌داد: احیای برجام، دوبرابرکردن فشار اقتصادی بر تهران آن‌گونه که اسرائیل می‌خواهد یا طرح C که عبارت است از دستیابی به تفاهمی با ایران بدون این‌که آن را توافق خوانده و در کنگره مورد بحث و رأی‌گیری گذاشته شود.

در این شرایط، تفسیر اسرائیلی‌ها از جریان مذاکرات، در واشنگتن مورد انتقاد قرار گرفت. یک منبع نزدیک به دولت بایدن به هاآرتص گفت که بایدن بیش از بسیاری از رؤسای جمهور دیگر در بند کنگره است و تصور این‌که او کنگره را دور بزند، خلاف عملکرد دولت او است.

روز دوشنبه، جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید نیز در واکنش به گزارش‌ها در اسرائیل گفت که کاخ سفید هیچ گزارشی در مورد توافق یا عدم توافق را تأیید نمی‌کند. وی افزود که دولت بایدن در مورد موضوع ایران با اسرائیل ارتباط بسیار نزدیکی دارد و واشنگتن و تل‌آویو در مورد ایران هم‌نظرند.

کربی در یک نشست مطبوعاتی گفت: «ما بر فعالیت‌های ایران متمرکز هستیم و این فعالیت‌ها در حوزه‌های زیادی، نه فقط  درحوزه‌ هسته‌ای، بلکه افزایش قابلیت‌های موشک بالستیک و روابط دفاعی روبه‌رشد با روسیه نیز  دیده می‌شود». او افزود: «ما همیشه در این مورد با اسرائیلی‌ها گفتگو داریم. ما یک تصویر مشترک در مورد این تهدیدها داریم». با این حال، کربی خاطرنشان کرد: «اسرائیلی‌ها می‌توانند از جانب خود درباره نحوه مقابله با تهدید صحبت کنند».

ثمره مذاکرات

روز دوشنبه و برای اولین‌بار، یک مقام ارشد ایرانی علناً وجود مذاکره با آمریکا در مورد موضوع هسته‌ای را تأیید کرد. ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه در تهران با بیان اینکه مذاکراتی با میانجیگری عمان در حال انجام است، گفت: «ما با طرف مقابل پیام‌هایی ردوبدل کردیم». کنعانی افزود: «ایران هرگز از میز مذاکره خارج نشد و همواره آمادگی جدی خود را برای انجام گفتگوهای عمیق و معنادار برای به نتیجه‌رساندن مذاکرات نشان داده است». وی همچنین تأکید کرد که این مذاکرات محرمانه نبود.

بر اساس گزارش‌های روز شنبه، علی‌رغم تحریم‌های اعمال شده علیه تهران، عراق پس از دریافت مجوز ویژه از آمریکا موافقت کرده است که حدود ۲.۷۶ میلیارد دلار در ازای بدهی انرژی و گازی خود به ایران بپردازد. به گزارش رویترز، فواد حسین، وزیر امور خارجه عراق در دیدار با آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا در حاشیه کنفرانسی در ریاض چراغ‌سبز را دریافت کرد.

در جریان تماس تلفنی آخر هفته ابراهیم رئیسی و امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه گفت که فرانسه و بقیه اروپا به دنبال یک «راه‌حل دیپلماتیک» برای موضوع هسته‌ای هستند و از ایران می‌خواهند از اقداماتی که اوضاع را تشدید می‌کند، خودداری کند. گزارش ایران از این تماس شامل اشاره صریحی به تمدید توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ بود، اما در بیانیه فرانسه چنین اشاره‌ای نشده بود.

هفته گذشته، هاآرتص طی گزارشی ادعا داد که نهاد امنیتی اسرائیل به این نتیجه رسیده که همه چیز سریع‌تر از حد انتظار پیش می‌رود و ممکن است ظرف چند هفته، طرفین به توافقی دست یابند؛ اگرچه هنوز نتوانسته‌اند همه اختلافات خود را برطرف کنند. طرح پیشنهادی قرار است شامل توافق ایران برای خودداری از غنی‌سازی اورانیوم در سطوح بالا باشد. در مقابل، تهران دارد که تحریم‌های بین‌المللی تحت رهبری ایالات متحده لغو شوند.

در مرحله اول، این شامل آزادسازی حدود ۲۰ میلیارد دلار از دارایی‌های مسدودشده ایران در بانک‌های خارجی در کره جنوبی، عراق و صندوق بین‌المللی پول است. برای اعتمادسازی، ایران سه زندانی غربی را آزاد کرده است. در مقابل نیز بلژیک یک دیپلمات ایرانی را از زندان آزاد کرد. این فرد در دو سال گذشته به اتهام تلاش برای انفجار یک بمب در فرانسه زندانی بود.

روز پنجشنبه، بنیامین نتانیاهو به بلینکن گفت: «بازگشت به توافق هسته‌ای با ایران برنامه هسته‌ای تهران را متوقف نمی‌کند و هیچ توافقی با ایران اسرائیل را مقید به چیزی نمی‌کند. اسرائیل هر کاری را برای محافظت از خود انجام خواهد داد». 

علی‌رغم پیام محکمی که بعداً توسط دفتر نخست‌وزیری منتشر شد، مقامات ارشد اسرائیلی تخمین می‌زنند که دامنه اقدام اسرائیل علیه مذاکرات ایران و آمریکا بسیار محدود است. برای بازداشتن کنگره از همراهی با سنای اکثریت دموکرات تحت فشار قرار خواهد گرفت و در عین حال، سعی می‌کند تا کشورهای اروپایی را متقاعد سازد که مواضع سخت‌گیرانه‌تری در قبال ایران اتخاذ کنند. تلاشی تاکنون در مسئله دخالت ادعایی ایران در جنگ اوکراین کارساز بوده است.