به گزارش اکوایران، به نظر می‌رسد که مقدمات کافی برای احیای مذاکرات بر سر برنامه هسته‌ای ایران در شکل‌گیری هستند. یک منبع دیپلماتیک در این باره به سی‌ان‌ان گفت که گفتگوهای روز چهارشنبه ایران و اتحادیه اروپا بر روی نکات کلیدی از جمله سطح غنی‌سازی و همکاری ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی متمرکز بود.

این منبع افزود: به نظر می‌رسد که گفتگوی دو روزه دوحه بین انریکه مورا، دیپلمات اتحادیه اروپا و علی باقری کنی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران به تحولات مثبت در بسیاری از موضوعات منجر شده است. این منبع که به دلیل حساسیت مذاکرات خواست نامش فاش نشود، گفت: «فضای فعلی برای کاهش تنش مثبت بوده است».

مورا در توییتر گفت‌وگوها را فشرده خواند و باقری کنی نیز در توییتی نوشت که دو طرف دیداری جدی و سازنده در مورد طیف وسیعی از موضوعات از جمله مذاکرات لغو تحریم‌ها داشتند. این نشست یک هفته پس از دیدار باقری کنی با مقامات کشورهای امضاکننده برجام یعنی فرانسه، آلمان و بریتانیا برگزار شد.

حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران نیز روز سه‌شنبه قبل از سفر به عمان، در دوحه حضور یافت. قطر و عمان در گذشته نقش میانجیگری را بین ایران و قدرت‌های غربی ایفا کرده‌اند.

این منبع گفت: «ایرانی‌ها با حمایت قطری‌ها که منجر به تحولات مثبتی در بسیاری از مسائل شده است و با امید به مهیا‌کردن مقدمات کافی برای احیای برجام و تبادل زندانیان، با اروپایی‌ها و به صورت غیرمستقیم با آمریکایی‌ها گفت‌وگو کرده‌اند».

پس از شکست قبلی در تلاش برای احیای برجام و در بحبوحه اعتراضات در ایران، دولت بایدن در اکتبر ۲۰۲۲ گفت که توافق هسته‌ای اولویت دولت نبوده اما اذعان کرد که آنها متعهد به استفاده از دیپلماسی برای جلوگیری از گریز هسته‌ای ایران هستند.

اما در اواخر سال گذشته، گفتگوها بی‌سروصدا از سر گرفته شد و کشورهایی از جمله عمان واسطه مذاکرات شدند. برت مک گورک، یکی از مقامات ارشد دولت بارها برای گفتگوهای غیرمستقیم با نمایندگان دولت ایران به عمان سفر کرده است.

همچنین ایالات متحده در تلاش برای آزادی چند آمریکایی بازداشت‌شده در ایران است که دولت آن را اولویت اصلی خود می‌خواند. سه آمریکایی بازداشتی سیامک نمازی، عماد شرقی و مراد طاهباز بوده و همچنین یک ایرانی مقیم آمریکا نیز در بازداشت قرار دارند. در گذشته، یکی از جنبه‌های تبادل زندانیان، آزادسازی میلیاردها دلار از دارایی‌های مسدودشده ایران در کره جنوبی بود. ایران از کره جنوبی خواسته بود ۷ میلیارد دلار از وجوه مسدودشده در بانک‌های کره‌ای را آزاد کند.

در اقدامی که می‌توان آن را اقدامی برای اعتمادسازی تلقی کرد، ایالات متحده معافیت‌هایی را تصویب کرد که اجازه می‌دهد ۲.۷ میلیارد دلار از عراق به بانک‌های ایرانی انتقال داده شود؛ اقدامی که متیو میلر، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا آن را «مطابق با تراکنش‌های انجام‌شده قبلی که چند سال سابقه دارد»، خواند.

هفته گذشته، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران گفت که تهران چند هفته پیش از طریق عمان پیام‌هایی با ایالات متحده ردوبدل کرده است، اما خاطرنشان کرد که دولت ایران هیچ مذاکره‌ای برای توافقی موقت یا جایگزینی برجام را تأیید نمی‌کند.

دولت ترامپ در سال ۲۰۱۸ از توافق برجام خارج شد و ایران نیز در پاسخ به آن، به طور فزاینده‌ای برنامه هسته‌ای خود را فراتر از مفاد توسعه داد.

یکی از محورهای گفتگو با مقامات ایرانی محدودکردن غنی‌سازی اورانیوم بوده است. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گزارشی در ژوئن اعلام کرد که ذخایر اورانیوم غنی‌شده این کشور طی سه ماه بیش از یک‌چهارم افزایش یافته است. غنی‌سازی رسمی اورانیوم ایران در حال حاضر در خلوص ۶۰ درصد است. خلوص کافی برای گریز هسته‌ای بالای ۹۰ درصد است.