به گزارش اکوایران، این هفته و پس از اینکه قیمت نفت خام برنت به بالای ۸۰ دلار در هر بشکه رسید، عربستان سعودی احساس پیروزی کرد، اما تحلیلگران هشدار می‌دهند که این پادشاهی همچنان باید با معضل «مفت‌سواری» روسیه که به دنبال کاهش عرضه جهانی نفت است، مقابله کند.

دی ایمسیروویچ، مدیر شرکت سورِی کلین انرژی و رئیس سابق بخش نفتی بازرگانی خارج از کشور شرکت گازپروم به میدل‌ایست آی گفت: «مردم شاهد کاهش سرعت افزایش نرخ بهره و بهبود شرایط اقتصادی هستند. به طور کلی، در نیمه دوم سال تقاضای نفت بیشتری وجود دارد». ایمسیروویچ گفت: «قیمت بالای ۸۰ دلار در هر بشکه مربوط به تقاضاست، نه به عرضه».

حرکت نفت برنت به بالای ۸۰ دلار در هر بشکه برای عربستان سعودی یک چیز نمادینست؛ زیرا این همان قیمتی است که به گفته صندوق بین‌المللی پول، پادشاهی نیاز دارد تا بودجه خود را متعادل کرده و منابع مالی برای پروژه‌های بزرگی مانند ساخت شهر جدید نئوم و دریای سرخ را اختصاص دهد تا به منابع اقتصادی خود تنوع بخشد.

ماه‌هاست که عربستان سعودی اعضای سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و ائتلافی از تولیدکنندگان نفت به رهبری روسیه را تحت فشار قرار داده تا عرضه جهانی نفت خام را کاهش دهند.

عربستان چند سری کاهش تولید را رهبری کرده است. شاهزاده عبدالعزیز بن سلمان، وزیر انرژی رویکردی تهاجمی را پیش گرفته و به سفته‌بازان بازار هشدار داده است که اگر در تمایل او برای کاهش بیشتر تردید داشته باشند، نقره‌داغ خواهند شد.

به عبارتی دیگر، در ماه ژوئن، عبدالعزیز از طرح‌هایی برای چیزی که او آن را «آب‌نبات‌چوبی سعودی» نامید، رونمایی کرد. در این طرح عربستان ۱ میلیون بشکه دیگر (۱۰ درصد تولیدش) از تولید نفت خام عربستان را در ژوئن کاهش داد.

همان‌طور که کارول نخل، رئیس شرکت مشاوره انرژی کریستول انرژی گفت، خطر گرفتارشدن در چرخه معیوب کاهش قیمت‌ها وجود دارد، پس نشانه‌ای مبنی بر افزایش قیمت‌ها احتمالاً مورد استقبال سعودی‌ها قرار می‌گیرد. او به میدل ایست آی گفت: «اگر تقاضای نفت افزایش نیابد یا عرضه‌های بیشتری وارد بازار شود، در نهایت، سودی‌ها مجبور می‌شوند هر بار تولید را بیشتر کاهش داده تا قیمت‌ها بالا بمانند».

روس‌های متقلب

عربستان سعودی که از لحاظ تاریخی بزرگ‌ترین صادرکننده نفت خام جهان است، بار عمده کاهش تولید اوپک را متحمل شده است. آژانس بین‌المللی انرژی در روز پنجشنبه اعلام کرد که قرار است عربستان جایگاه خود به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده نفت اوپک‌پلاس را به روسیه ببازد. گرگ پریدی، کارشناس ارشد مرکز منافع ملی در واشنگتن‌دی‌سی به میدل ایست آی گفت: «روسیه تقلب کرده و از کاهش تولید عربستان مفت‌سواری می‌گیرند».

02

در ماه آوریل، صادرات نفت خام روسیه به بالاترین سطح خود از زمان حمله به اوکراین رسید. روسیه عموماً از پیشنهاد عربستان سعودی برای پیوستن اعضای اوپک‌پلاس به کاهش تولید شانه خالی کرده است. علاوه بر افزایش عرضه، روسیه نفت خام خود را با تخفیف می‌فروشد تا تحریم‌های غرب را خنثی کنند.

از آنجایی که قیمت نفت توسط نیروهای عرضه و تقاضا تعیین می‌شود، تحلیلگران می‌گویند که مسکو از مزایای کاهش تولدی عربستان سعودی نفع می‌برند، بدون اینکه شخصاً مجبور به کاهش تولید شوند. بر اساس گزارش وال‌استریت ژورنال، عدم تمایل روسیه به محدودکردن صادرات منجر به افزایش تنش با عربستان سعودی شده است.

ایمسیروویچ گفت که یکی از حساس‌ترین مسائل برای پادشاهی، تلاش مسکو برای تصاحب سهم بازار عربستان سعودی در آسیا بوده است. این دو برای کسب مقام اول به عنوان تأمین‌کننده اصلی نفت چین در رقابتند. در همین حال، فروش نفت روسیه به هند از کل صادرات نفت عربستان سعودی، امارات، عراق و ایالات متحده به دهلی‌نو پیشی گرفته است.

روسیه همچنین توانسته نفت خام خود را با قیمت بالاتری نسبت به اوایل جنگ اوکراین به هند بفروشد. بر اساس گزارش تایمز آو ایندیا، شرکت‌های روسی فاکتورهای نفتی را زیر سقف قیمت ۶۰ دلاری غرب اعلام می‌کنند، اما قیمت‌های حمل‌ونقل را افزایش می‌دهند.

ایمسیروویچ افزود: «کلاهبرداری‌های زیادی برای فرار از سقف قیمت وجود دارد. در هر صورت پول کامل آن به پوتین برمی‌گردد». او افزود که عربستان سعودی نفت بیشتری به اروپا می‌فروشد، اما آسیا جایی است که بازارهای در حال رشد در آن قرار دارند. ایمسیرویچ افزود: «شما نمی‌خواهید برای فروش به اروپا، سهم بازار آسیا را از دست بدهید».

توهم عربستان

در سال ۲۰۱۶، عربستان سعودی و روسیه برای ایجاد اوپک‌پلاس، یک ائتلاف صادرکننده‌های انرژی که حدود ۴۰ درصد از ذخایر نفت خام جهان را تشکیل می‌دهد، به هم پیوستند. اما این همکاری بدون دشواری نبوده است.

01

سه سال پیش، پس از اینکه روسیه از اعمال کاهش در طول همه‌گیری کرونا خودداری کرد، عربستان سعودی بازار را با عرضه نفت خام پر کرد. این تصمیم پس از آن اتخاذ شد که تماس بین ولادیمیر پوتین و محمد بن سلمان بی‌نتیجه ماند.

این نزاع شاهد سقوط تاریخی قیمت‌ها بود که دونالد ترامپ را مجبور کرد برای تقویت بازار مداخله کند.

با این حال، این بار عربستان سعودی و سایر تولیدکنندگان آزادی عمل بیشتری دارند.

یک مسابقه تاریخی در سال گذشته باعث شد که نفت برنت به حدود ۱۴۰ دلار در هر بشکه برسد. بر اساس داده‌های منتشرشده اوپک، درآمد اوپک در سال ۲۰۲۲ به بالاترین سطح در نزدیک به یک دهه گذشته رسید. قیمت‌ها با افزایش ۵۴ درصدی به ۸۷۳.۵۷ میلیارد دلار رسیدند.

تحلیلگران به میدل ایست آی گفتند که قیمت نفت خام نزدیک به ۷۵ دلار در هر بشکه، در شرایط کنونی بازار قابل تحمل است. از نظر تاریخی، قیمت‌ها آن‌قدر هم پایین نیامده‌اند. آنها برای عربستان سعودی فاجعه‌بار نیستند. من فکر نمی‌کنم وضعیت به قدری که برخی رسانه‌ها می‌گویند، نگران‌کننده باشد».

چشم‌پوشی از «تقلب» روسیه نیز با تغییر رویکرد محتاطانه‌تر محمد بن سلمان به مشکلات همخوانی دارد. مداخلات نظامی پرهزینه در مناطقی مانند یمن که تعریف‌کننده دوران نخست حاکمیت اولیه بود، جای خود را به تلاش‌ها برای قراردادن ریاض به عنوان میانجی داده است. او به چین و روسیه روی آورده تا سیاست خارجی خود را از ایالات متحده مستقل‌تر کند.

ایمسیروویچ به میدل ایست آی گفت: «سعودی‌ها تلاش زیادی می‌کنند تا رابطه با روسیه به نتیجه برسد».

در کنفرانس هفته گذشته اوپک، عربستان سعودی اعلام کرد کاهش تولید یک میلیون بشکه‌ای در ماه جولای را یک ماه دیگر تمدید خواهد کرد. اعلام این خبر هم‌زمان شد با تعهد روسیه مبنی بر کاهش ۵۰۰ هزار بشکه‌ای صادرات خود در ماه آگوست.

عبدالعزیز با افتخار گفت که این اقدام افراد بدبینی که در مورد شکاف بین ریاض و مسکو بر سر تولید گمانه‌زنی می‌کردند را ساکت کرد.

ایمسیروویچ گفت: «دهه‌ها طول کشید تا سعودی‌ها روسیه را با اوپک‌پلاس همراه کنند و آن‌ها از اینکه اکنون شاهد فروپاشی آن باشند، بیزارند. اما من فکر می‌کنم این یک توهم است. این عربستان سعودی است که تمام کارهای سخت اوپک‌پلاس را انجام می‌دهد».

گرگوری گاوز، کارشناس مسائل خلیج‌فارس نسبت به اینکه مسکو به تعهد خود عمل کند، تردید دارد، اما گفت که پیام‌های عربستان سعودی و کاهش تولید اوپک‌پلاس نباید نادیده گرفته شود. او به میدل ایست آی گفت: «در زمانی شاهد ثبات در بازار نفت بودیم که شاخص‌های اقتصادی، مانند دورنمای رکود و رشد کندتر از حد انتظار اقتصاد چین، شما را به این باور می‌رساند که قیمت‌ها باید پایین بیاید».

تا روز پنجشنبه ساعت ۱۶:۳۳ به وقت گرینویچ، هر بشکه نفت برنت ۷۹.۲۵ دلار معامله شد.

اما عربستان سعودی همچنان با چالش‌هایی روبرو است زیرا به دنبال محدودکردن اعضای اوپک برای کاهش عرضه است. امارات متحده عربی در حال سرمایه‌گذاری در ظرفیت‌های نفتی جدید است. در نشست ماه گذشته اوپک‌پلاس، این کشور توانست افزایش سهمیه تولید خود را قطعی کند. روز دوشنبه، عراق و غول نفتی فرانسوی توتال انرژی قراردادی ۲۷ میلیارددلاری برای افزایش تولید بغداد امضا کردند. عربستان سعودی نیز می‌خواهد تولید خود در سال‌های آینده را افزایش دهد.

ایمسیروویچ گفت: «همه در حال افزایش ظرفیت هستند، اما همه آن‌ها به دنبال کاهش تولیدند».