به گزارش اکوایران، تلاش‌های اخیر دولت گرجستان برای تصویب قانونی به سبک کرملین که محدودیت‌هایی را بر جامعه مدنی اعمال می‌کند، نبرد ژئوپلیتیکی را آشکار کرده است که در حال حاضر برای تعیین آینده این کشور در جریان است. تشدید بحران در این کشور جنوب قفقاز همچنین نشانه‌هایی از هدف نهایی را نشان می‌دهد که روسیه در صورت موفقیت در شکست اوکراین ممکن است در ذهن داشته باشد.

به نوشته وبسایت شورای آتلانتیک، قانون جنجال برانگیز «عوامل خارجی» گرجستان، که در سال 2023 پیشنهاد شد اما پس از دور اولیه اعتراضات متوقف شد، در بهار 2024 توسط حزب حاکم «رویای گرجستان» احیا شد. جای تعجب نیست که این تلاش منجر به اعتراضات مجدد در مقیاسی بزرگتر شده است.

قانون روسی و رویای یوروآتلانتیک

منتقدان می گویند این لایحه تلاشی برای سرکوب مخالفان سیاسی کشور و جامعه مدنی است و به دلیل شباهت قابل توجه آن با قوانین مورد استفاده کرملین برای سرکوب مخالفان داخلی رژیم پوتین، آن را «قانون روسیه» نامیده‌اند. این لایحه همچنین به دلیل قرار دادن متحدان غربی سنتی گرجستان در ردیف دشمنان و در عین حال خودداری از ذکر نام روسیه قابل توجه است، کشوری که در حال حاضر حدود بیست درصد از خاک گرجستان را اشغال کرده است.

تلاش دولت گرجستان برای تصویب قوانینی که یادآور روسیه پوتین است بسیار قابل توجه است، در حالی که نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که حدود 80 درصد گرجی‌ها طرفدار ادغام در ناتو و اتحادیه اروپا هستند. این موضوع واکنش شدید عمومی را در داخل گرجستان برانگیخت و منجر به انتقاد شدید شرکای غربی این کشور شد. در بیانیه اخیر، وزارت امور خارجه آمریکا هشدار داد که قوانین بحث برانگیز همراه با لفاظی‌های ضدغربی نمایندگان حزب رویای گرجستان، کشور را در یک «مسیر نامطمئن» قرار می‌دهد که می‌تواند «مسیر گرجستان به سمت ادغام یورو آتلانتیک را به خطر بیندازد.

گرجستان

به نظر می‌رسد هیچ یک از این‌ها نتوانسته مقامات گرجستان را منصرف کند. در پی تشدید بحران در اواخر آوریل، موسس و رهبر غیررسمی حزب رویای گرجستان، میلیاردر بیدزینا ایوانیشویلی، در یک سخنرانی عمومی نادر که یادآور پروپاگاندا کرملین بود، تاکید بر موضع‌گیری توطئه آمیز و ضدغربی حزبش را دو چندان کرد. سخنرانی ایوانیشویلی به طور گسترده به عنوان نقطه عطفی مهم در تلاش‌های حزبش برای دور کردن گرجستان از غرب و به سمت روسیه تلقی شد.

شباهت‌های مسیر گرجستان و اوکراین

در حالی که جامعه گرجستان بر سر دوراهی ژئوپلیتیک قرار دارد و در میان سرکوب شدید اعتراضات توده‌ای، بسیاری از ناظران شباهت‌هایی میان این وضعیت و انقلاب یورومیدان اوکراین در سال‌های 2013-2014 می‌بینند. برخی حتی می‌پرسند که آیا گرجستان اکنون «لحظه یانوکوویچ» خود را تجربه می‌کند، اشاره‌ای به رئیس جمهور طرفدار کرملین اوکراین که پس از ماه ها ناآرامی به روسیه گریخت.

به نظر می‌رسد که این دو موقعیت اشتراکات بسیاری دارند. در هر دو مورد، نیروهای سیاسی و جامعه مدنی طرفدار غرب کشور به منظور دفاع از حقوق اساسی دموکراتیک خود، علیه یک دولت مستبد و دوستدار کرملین اعتراض کردند. در هر دو مورد، واکنش وحشیانه رژیم باعث افزایش حمایت عمومی از اعتراضات شد.

گرجستان

مسیر سیاسی گسترده‌تر گرجستان همچنین ممکن است بینش‌هایی از برنامه‌های روسیه، در صورت موفقیت‌آمیز بودن تهاجمش به اوکراین، ارائه دهد. حزب رویای گرجستان برای اولین بار در سال 2012 به قدرت رسید، در زمانی که زخم‌های حمله روسیه به گرجستان در سال 2008 هنوز باز بود. طی 12 سال گذشته، این حزب توانسته است به تدریج قدرت خود را تثبیت کند و به طور پیوسته در ترویج مواضع طرفدار کرملین و ضد غرب جسورتر شود. این امر علیرغم روحیه غالب غربگرایانه در این کشور محقق شده است.

به نظر می‌رسد این سناریو همان چیزی است که روسیه در آغاز تهاجم تمام عیار در فوریه 2022 برای اوکراین در نظر گرفته بود. طرح اولیه مسکو این بود که سر دولت را در کیف از بین ببرد و یک رژیم دست نشانده را مستقر کند که به ادغام اوکراین در غرب پایان دهد و این کشور را محکم در مدار کرملین قرار دهد، با وجود حمایت عمومی قوی اوکراین از یک آینده اروپایی.

در حالی که حمله برق‌آسا اولیه روسیه با شکست مواجه شد، جنگ ادامه دارد و مسکو به وضوح از تلاش‌های خود برای انقیاد اوکراین دست نکشیده است. در واقع، گزارش‌های اخیر درباره توطئه خنثی‌شده روسیه برای ترور ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین و دیگر مقامات ارشد اوکراین حاکی از آن است که کرملین همچنان امیدوار است رژیم دوستانه‌تری را در کیف مستقر کند. در حالی که سیاست گذاران روسی در تلاش برای رسیدگی به دلایل مخالفت عمومی شدید با روسیه در سراسر جامعه اوکراین هستند، مطمئناً از تجربه خود در گرجستان در دهه گذشته استفاده خواهند کرد.

اعتراضات کنونی در گرجستان در حالی برگزار می‌شود که این کشور برای انتخابات پارلمانی در ماه اکتبر آماده می‌شود. انتظار می‌رود سرنوشت قانون عوامل خارجی به طور قابل توجهی بر روند رأی‌گیری آینده تأثیر بگذارد، چرا که مقامات حزب رویای گرجستان متهم به برنامه‌ریزی برای استفاده از این قانون برای ساکت کردن مخالفان هستند. نتیجه انتخابات اکتبر چیزهای زیادی در مورد جهت‌گیری ژئوپلیتیک احتمالی آینده گرجستان به ما خواهد گفت. این انتخابات همچنین به عنوان قضاوتی در مورد تلاش‌های مسکو برای بازیابی نفوذ خود در گرجستان- با وجود میراث دردناک تهاجم سال 2008 و اشغال ادامه‌دار قلمرو این کشور- عمل خواهد کرد. این‌ها پیامدهای بزرگی برای منطقه جنوب قفقاز خواهد داشت و همچنین ممکن است به شکل‌دهی رویکرد روسیه به تهاجم خود به اوکراین کمک کند.