زور آمریکا بر دلار تهران کاهش پیدا کرد؟

به گزارش اکوایران، اخیرا وال استریت ژورنال در گزارشی به هدف تحریم‌های غرب اشاره کرده است. در این گزارش ذکر شده که غرب با استفاده از قدرت دلار سعی کرده تا قدرت‌های جهان را بدون خونریزی سرکوب کند ولی افزایش شمار کشورهای تحریمی باعث ایجاد یک مزیت مقیاسی میان چین و کشورهای تحریمی شده که تمامی کالاها از موشک تا نفت و طلا را مبادله می‌کنند و اثر تحریم‌ها را خنثی می‌کند.

گزارش وال استریت ژورنال اکوایران را بر آن داشت تا با جست‌وجو در آمار اقتصادی ایران، بررسی کند که آیا شواهدی بر بی‌اثر شدن تحریم‌ها در آمار اقتصادی موجود هست یا خیر؟ در این رابطه عراق به عنوان کشور همسایه ایران که از مقاصد اصلی صادرات کشور است مورد بررسی قرار گرفته است. البته باید به این موضوع توجه داشت که عراق شامل کشورهای تحریم‌شده از سوی غرب نیست ولی روابط تجاری ایران و عراق نکات قابل تأمل و قابل توجهی دارد که بررسی آن را جذاب می‌کند.

دلار سلیمانیه که قیمت دلار مورد معامله تجار در عراق است مدت‌ها به عنوان یکی از نرخ‌های مورد توجه بازار ارز در تهران شناخته می‌شود. این دلار در دو سال گذشته مورد اصابت فشارها و تحریم‌های ایالات متحده قرار گرفته است. در نوامبر سال ۲۰۲۲ وزارت خزانه‌داری ایالات متحده و فدرال رزرو برای جلوگیری از انتقال ارز به ایران و کشورهای تحریمی کنترل شدیدتری را بر معاملات بین‌المللی عراق اعمال کردند.

در رویه نظارتی فوق، بانک‌های عراقی باید حواله‌های دلاری خود را در پلتفرم آنلاین جدید بانک مرکزی ثبت می‌کردند، تا درخواست‌ها توسط فدرال رزرو بررسی شود. در قوانین قدیمی دارندگان حساب در بانک‌های خارجی مجبور نبودند پیش از انتقال دلار مقصد آن را ذکر کنند. \

بسیاری از خبرگزاری‌های رسمی بین‌المللی در زمان اجرایی شدن این قانون، موضوع نحوه انتقال ارز از عراق به ایران را سوژه تحلیل خود کردند. به عبارتی، هدف مستقیم ایالات متحده از این اقدام تنگ کردن منابع ارزی ایران بود.

اما جالب آن که بررسی آمار تجاری ایران و عراق پس از این اقدام سختگیرانه حاکی از رشد قابل توجه در روابط اقتصادی دو طرف است. به طوری که صادرات ایران به عراق در بهار سال ۱۴۰۲ نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش ۲۴ درصدی داشت.

فشار ارزی از کانون عراق به ایران در سال ۲۰۲۴ تنگ‌تر شد. با آغاز سال ۲۰۲۴ عراق پنج کشور را به عنوان مقصد نقل و انتقال پول ممنوع کرد که ایران یکی از آن کشورها بود. با این اقدام عراق دیگر معامله با ریال ایران در عراق ممنوع شد که معامله‌گران ارز در آن زمان معتقد بودند که این اقدام بخشی از برنامه آمریکا در برابر ایران است‌. همچنین فعالان اقتصادی نیز در آن زمان می‌گفتند که این اقدام هزینه‌های تجارت را افزایش خواهد داد.

در روز جاری اکوایران روند تجارت خارجی کشور در آمار منتشر شده گمرک را بررسی کرده است بر اساس این گزارش عراق به دومین مقصد صادراتی ایران تبدیل شده و صادرات ایران به عراق در دوماهه ابتدایی سال جاری (دو ماه از فصل بهار) به ۱.۶ میلیارد دلار رسیده است. بررسی‌های اکوایران نشان می‌دهد ایران در بهار سال قبل ۲.۳ میلیارد دلار صادرات به عراق انجام داده است (هر سه ماه فصل).

مقایسه رقم ۱.۶ میلیارد دلاری صادرات دوماهه ابتدایی سال جاری با رقم موجود برای بهار سال گذشته این پیش‌بینی را تقویت می‌کند که احتمالاً صادرات ایران به عراق در بهار سال ۱۴۰۳ اگر افزایش هم نداشته باشد دچار کاهش نخواهد شد. همچنین بررسی قیمت ارز نشان می‌دهد که اقدام ایالات متحده در عراق در نوامبر سال ۲۰۲۲ بر قیمت دلار تهران اثر افزایشی داشت ولی اثر فشارها در سال جاری نسبت به سال قبل کم‌تر شده است.

عراق به عنوان مقصد دوم صادرات ایران بعد از چین قرار دارد که نقش آن در تامین منابع ارزی کشور قابل چشم‌پوشی نیست. بررسی اخبار بین‌الملل تایید می‌کند که روابط تجاری ایران و عراق در دو سال گذشته توسط ایالات متحده هدف قرار گرفته است.

اما بررسی آمار تجاری ایران در همین مدت نشان می‌دهد که تجارت میان دو کشور کاهش نیافته است و آمار صادرات ایران به عراق با وجود افزایش فشارها کاهشی نشده است. این اتفاق نشان می‌دهد اثر فشار تحریم‌ها علاوه بر تجارت ایران با کشورهای تحریمی مطرح در گزاش وال استریت ژورنال، بر تجارت ایران و کشورهایی که در لیست تحریم‌های بین المللی نیستند نیز کاهش یافته است.

حباب درهم مثبت شد/ تترر دوام نیاورد

کاهش اونس جهانی طلا در پایان هفته، طلای داخلی را با خود پایین کشید، و طلای آب شده تحت تأثیر کاهش اونس جهانی و قیمت دلار کاهش بیشتری را در روز جاری تجربه کرد. تتر بازهم نتوانست خود را هم‌سطح دلار نگه دارد و در لحظه نگارش این گزارش حدود ۴۰۰ تومان پایین‌تر از دلار تهران معامله می‌شود. حباب درهم در روز جاری پس از مدت‌ها مثبت شد، بررسی اکوایران نشان می‌دهد که حباب درهم از ۲۳ اردیبهشت‌ماه منفی بوده است حباب طلای آب شده نیز در روز جاری کاهش یافت.

 رکود بر بازارها حکم‌فرما است

امروز شاخص کل بورس صعودی شد ولی شاخص کل هم‌وزن کاهش یافت. استمرار دامنه نوسان دو درصدی همچنان سایه ترس و نااطمینانی را در بازار سرمایه حفظ کرده است چرا که همزمان با اصلاح شاخص کل هم‌وزن صاحبان سرمایه حقیقی از بازار خارج شدند و در روز جاری حقیقی‌ها نزدیک ۲۰۰ میلیارد تومان پول از سهام خارج کردند.

پیشتر در اکوایران پیش‌بینی شد که احتمال حکمرانی رکود بر بازار ارز و سرمایه در زمان باقیمانده تا انتخابات زیادتر است. معاملات صندوق‌های طلا نیز تایید می‌کند که معامله‌گران فعلا به رشد طلا در کوتاه‌مدت امیدوار نیستند بررسی ارزش معاملات صندوق‌ها ‌های طلا و میزان ورود پول حقیقی نشان می‌دهد که هردو پارامتر در بازار ارز نزولی شده‌اند که نشان‌دهنده فروکش تب افزایشی در کوتاه‌مدت است.