به گزارش اکوایران، رئیس جمهور جدید ایران در اولین حضور جهانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل متحد، توانست بر نشست روز سه‌شنبه تسلط پیدا کند. او هشدار داد که حملات اسرائیل به لبنان «بی‌پاسخ نمی‌ماند» و همزمان از کشورهای غربی خواست تا به توافق هسته‌ای بازگردند و تحریم ها علیه ایران را لغو کنند.

سایه سنگین جنگ بر سر مجمع

مسعود پزشکیان با پیام‌های دوگانه تهدید و همکاری خود، بیش از سایر سخنرانان برجسته روز، از جمله جو بایدن، رئیس‌جمهور ایالات متحده، توجه‌ها را به خود جلب کرد. بایدن در آخرین حضور خود پشت تریبون سازمان ملل خواستار اقدام جمعی برای رسیدگی به چالش‌های فعلی و نوظهور جهانی شد.

سایه سنگینی که بر سر این جلسه بود، وعده اسرائیل مبنی بر ادامه کارزار نظامی خود در لبنان بود که نگرانی از نزدیک شدن یک جنگ همه جانبه در خاورمیانه را تشدید کرد.

پزشکیان، فردی نسبتاً میانه رو در طیف سیاسی محدود ایران، سعی در ایجاد تعادل بین دو دستورکار مختلف داشت: کاهش انزوای اقتصادی جمهوری اسلامی و همچنین پاسخ به تشدید جنگ اسرائیل با حزب‌الله در شمال و حماس در جنوب.

پزشکیان با اشاره به توافق سال 2015 گفت: «اگر تعهدات توافق هسته‌ای به طور کامل و با حسن نیت اجرا شود، آماده تعامل با طرف‌های توافق هسته‌ای هستیم». پزشکیان از آمریکا و شرکای آن خواست تا تحریم‌های ایران را لغو کنند تا «پایه‌های توافقات بیشتر» را بگذارند.

به گفته بلومبرگ، ماهیت سخنرانی پزشکیان در مجمع عمومی سازمان ملل با سخنرانی پیشینیانش تفاوت چندانی نداشت، اما لحن او بسیار معتدل و موثرتر بود.

علاقه‌مندی ماکرون

احتمال موفقیت آمیز بودن مذاکرات هسته‌ای، به ویژه با توجه به حمایت ایران از گروه‌های در حال جنگ با اسرائیل، ضعیف به نظر می‌رسید. اما او یک شریک بالقوه برای گفتگو داشت: پزشکیان به بلومبرگ گفت که پس از دیدار «مثبت» با امانوئل ماکرون، رئیس جمهور فرانسه برنامه‌هایی برای گفتگو درباره احیای توافق هسته‌ای در جریان است. دفتر مکرون گفت کشورش مایل است اختلافات با ایران را تحت پارامترهای روشنی حل کند.

ماکرون پزشکیان

همزمان پزشکیان بمباران غزه را «وحشی‌گری دیوانه‌وار» خواند و تصریح کرد که ایران در برابر حملات شدید اسرائیل، حمایت خود از نیروهای متحد را کاهش نخواهد داد.

دنی دانون، سفیر اسرائیل در سازمان ملل در ایکس نوشت: «اقدام دیپلماتیک همیشه بهتر از رویارویی است. با این وجود، ما مصمم هستیم به هر طریق ممکن امنیت را به شهروندان خود بازگردانیم».

بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل قرار است اواخر هفته وارد نیویورک شود و روز جمعه در مجمع عمومی سخنرانی کند. اوایل روز سه‌شنبه، او گفت که حملات هوایی ادامه خواهد یافت و یک ژنرال ارشد اسرائیلی گفت که این رژیم زیرساخت‌های نظامی را که حزب‌الله طی 20 سال ساخته است نابود می‌کند.

درگیری تا روز اول سخنرانی‌های مجمع عمومی در نیویورک ادامه داشت و چندین رهبر که پشت تریبون حاضر شدند از حملات اسرائیل انتقاد کردند. رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه خواستار «اقدامات قهری» علیه اسرائیل شد، در حالی که دیگران خواستار آتش‌بس شدند.

آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، در سخنرانی خود در اوایل روز، در لفافه اسرائیل - و همچنین سایرین مانند روسیه به خاطر اقدامش در اوکراین - را هدف قرار داد و گفت: «سطح معافیت از مجازات در جهان از نظر سیاسی غیرقابل دفاع و از نظر اخلاقی غیرقابل تحمل است». دیگران، مانند بایدن، ملایم‌تر بودند. وی با تاکید بر کاهش تنش در خاورمیانه، گفت که جنگ تمام عیار «به نفع کسی نیست».

قرار بود خطر تشدید تنش در روز چهارشنبه نیز موضوع اصلی اجلاس باشد. شورای امنیت سازمان ملل متحد قرار بود یک نشست اضطراری در مورد وضعیت لبنان برگزار کند تا به هر دو طرف برای عقب نشینی فشار وارد کنند. خشونت هفته گذشته با یک سری انفجارها که پیجرها و بی‌سیم‌های مورد استفاده حزب الله را هدف قرار دادند، شعله ور شد. مقامات ایران از جمله پزشکیان این حمله را که بیش از 25 کشته و صدها زخمی برجای گذاشت، محکوم کردند. بدتر از آن، این که سفیر ایران در لبنان در میان مجروحان بود.

تعارض در اهداف

درخواست پزشکیان برای بازگشت به مذاکرات با استقبال سرد ایالات متحده روبرو است که می‌گوید حمایت مالی ایران از حماس، حزب الله و دیگر گروه‌های منطقه‌ای، مذاکرات برای نزدیکی روابط را غیرممکن می‌کند. او همچنین باید به اولویت‌های نیروهای محافظه‌کار در خانه توجه کند.  این شامل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و دیگرانی می‌شود که در فکر نحوه پاسخگویی به حملات تشدید شده اسرائیل به یک متحد مهم هستند.

مسعود پزشکیان

علی واعظ، مدیر پروژه ایران در گروه بین المللی بحران گفت: «برخی از اهداف اصلی ایران اکنون در تضاد آشکار با یکدیگر هستند. زمانی که ایران در طرف مقابل دو درگیری است که غرب به آن‌ها اهمیت می‌دهد، اوکراین و غزه-لبنان، گرفتن فضای تنفس اقتصادی از غرب سخت است.»

واعظ به اتحاد دیگری اشاره کرد که خشم آمریکا و متحدانش را برانگیخت - تقویت روابط نظامی ایران و روسیه. مقامات آمریکایی و بریتانیایی ایران را به ارسال موشک‌های بالستیک به روسیه متهم کرده‌اند، اتهامی که پزشکیان روز دوشنبه در دیدار با خبرنگاران در نیویورک آن را رد کرد. او گفت که جنگ روسیه علیه اوکراین را تایید نمی‌کند.

به گفته سعید لیلاز، اقتصاددان مقیم تهران، ایران تا حدودی به دلیل تمایلش برای رفع تحریم‌ها، به اسرائیل با قدرت پاسخ نداده است. این گامی حیاتی به سمت جذب سرمایه‌گذاری خارجی است که به شدت مورد نیاز است و با تلاش ترامپ برای بازگشت به کاخ سفید، ممکن است زمان رو به اتمام باشد.

لیلاز گفت: «من باور ندارم که ایران حرکت بزرگی انجام دهد که منجر به ورود مستقیم به این درگیری شود. این به نفع نتانیاهو و ترامپ عمل خواهد کرد و این چیزی است که جمهوری اسلامی از آن اجتناب خواهد کرد.»