آیا پوتین در رویارویی تهران و ترامپ کنار می‌کشد؟

به گزارش اکوایران، سناریوهای محتمل برای سیاست خارجی دولت ترامپ در مناطق بحرانی مانند خاورمیانه و اوکراین چیست؟ اگر سوابق گذشته او، ترجیحات اعلام شده او و گزینه‌های موجود را ترکیب کنیم، شاید بتوانیم به احتمالی از چیزهای پیش‌رو برسیم.

هم‌سویی با دکترین بی‌بی؟

به نوشته نشریه فوربز، برای شروع با محسوس‌ترین داده‌ها، رئیس‌جمهور منتخب آمریکا هم‌دردی آشکاری با اسرائیل به طور کلی و دکترین نتانیاهو به طور خاص نشان داده است. بنابراین انتظار می‌رود که محدودیت‌ها، اگر هم چیزی بود، از روی فعالیت‌های جنگ‌آفرین اسرائیل برداشته شود. این امر خیلی سریع توجه را بر سرنوشتِ هم ایران و هم قدرت پیش بینی شده آن در منطقه خاورمیانه متمرکز می‌کند. تاکنون، دولت‌های مختلف در واشنگتن از رویارویی مستقیم با ایران خودداری کرده‌اند، تا حدی برای جلوگیری از درگیر شدن در یک جنگ منطقه‌ای گسترده‌تر و تا حدودی برای جلوگیری از درگیری با متحدان ایران مانند مسکو و پکن. خود ترامپ به صراحت اعلام کرده که از کشاندن آمریکا به جنگ بیزار است. پس همه این‌ها چه احتمالی را نشان می‌دهد؟

به ادعای نویسنده فوربز، توافقنامه ابراهیم نفوذ هر دو تهران و مسکو را در منطقه محدود کرد. با این حال، این بدان معنا بود که دیر یا زود روسیه و ایران تلاش خواهند کرد تا اهرم خود را دوباره به دست آورند. در چنین زمینه‌ای بود که خشم حماس در 7 اکتبر فوران کرد. پاسخ همه جانبه اسرائیل به آن حمایت علنی شرکایی مانند عربستان و اردن از عادی‌سازی را تضعیف کرده است. با این حال آخرین چیزی که آن‌ها می‌خواهند این است که نفوذ ایران زیر پرچم مقاومت در برابر اسرائیل قدرت پیدا کند. بنابراین، در حال حاضر اسرائیل بر این پندار است که  فضای مناسبی برای مقابله با ایران در دست دارد - این بار با حمایت آمریکا. ممکن است که این حمایت به شکل نیروی دریایی و هوایی باشد که از پروازهای اسرائیلی حمایت می‌کند. به ادعای این رسانه، حملات عمده به مراکز هسته‌ای، بنادر و تأسیسات نفتی ممکن است در گزینه‌ها باشد.

حمایت روسیه

این موضوع حمایت احتمالی روسیه از ایران را باقی می‌گذارد. مطمئنا مسکو دستش در اوکراین پر است، اما همکاری‌های نظامی بیشتر شده و ایران به عنوان یک دارایی استراتژیک به جلوگیری از دسترسی غرب به آسیای مرکزی کمک می‌کند، که زمانی حیاط خلوت روسیه بود. مسکو نسبت به درگیری با ایران واکنش منفعلانه‌ای نشان نخواهد داد. پس ممکن است چه اتفاقی بیافتد؟ تنها پاسخ اوکراین است.

اکنون این خطر وجود دارد که اگر دولت ترامپ حمایت از اوکراین را متوقف کند و پوتین دیگر به حمایت نظامی ایران نیاز نداشته باشد، ممکن است توافقی حاصل شود. در این شرایط ممکن است روسیه ایران را رها کند و آمریکا اوکراین را. ناتو یا متحدان اروپایی ممکن است ناراحت شوند، اما به نظر نمی‌رسد که در دوران ترامپ، آن اتحادهای قدیمی به هر حال پیشرفت کنند. جی دی ونس، معاون احتمالی رئیس‌جمهور، همین حالا به دنبال جدل با آن‌هاست.

آیا مسکو متحد استراتژیک مانند ایران را به این راحتی رها می‌کند؟ متاسفانه پاسخ ممکن است مثبت باشد. در طول سال‌ها، پوتین هیچ کاری برای متوقف کردن حملات اسرائیل علیه دارایی‌های ایران در سوریه انجام نداده است، حتی قبل از جنگ اوکراین. علاوه بر این، تغییر استراتژیک در قفقاز که کمتر مورد توجه قرار گرفته است، سرنخ‌های بیشتری را ارائه می‌دهد. روسیه متحد نزدیک خود ارمنستان را در جنگ 2022 قره باغ کنار گذاشت و به آذربایجان اجازه داد پیروز شود و در عوض روابط خود را با باکو تقویت کرد. در نظر داشته باشید که آذربایجان متحد اسرائیل است. علاوه بر این، مسکو علناً از ایده موسوم به «کریدور میانی» حمایت کرده است که اجازه می‌دهد نفت و سایر تجارت‌ها از آسیای مرکزی به جهان سرازیر شوند و در عین حال ایران و ارمنستان را دور بزنند. به طور خلاصه، کرملین هیچ احساساتی نسبت به متحدانی که هیچ گزینه دیگری جز دنباله‌روی ندارند، ندارد. چین نیز در هیچ درگیری تا این حد دور از مرزهای خود مداخله نخواهد کرد.

به نظر می‌رسد مقامات در تهران از این احتمالات ناگوار آگاه هستند. در مجموع، گزینه‌های پیش روی تهران دشوار شده‌اند. در مورد اوکراین، اتحادیه اروپا شاید تا حدودی جایگزین حمایت ایالات متحده شود، اما نه به طور کامل و نه برای مدت طولانی. بنابراین در نهایت فشار زیادی بر زلنسکی برای سازش با روسیه وارد خواهد شد. اگر این کار را انجام دهد، احتمالاً برکنار می‌شود و هرج و مرج به دنبال آن خواهد آمد. در هر صورت، کرملین خطوط آتش‌بس را زیر پا خواهد گذاشت و کیف را بی‌ثبات خواهد کرد تا زمانی که مانند گرجستان به یک بی‌طرف در قدرت قرار بگیرد.