آیا اسرائیل و حزب الله در مسیر جنگ تمام عیار هستند؟ یک پاسخ غیر منتظره!

به گزارش اکوایران، از 8 اکتبر 2023، تبادل آتش روزانه بین حزب‌الله لبنان و اسرائیل، سهولت گسترش جنگ اسرائیل علیه غزه به سایر بخش‌های خاورمیانه را نشان داد.

حزب الله، متحد حماس، با وادار کردن ارتش اسرائیل به منحرف کردن منابع از غزه برای مقابله با گروه لبنانی در جبهه شمالی، اسرائیل را تحت فشار قرار داده است. این امر افزایش وحدت «محور مقاومت»  را برجسته کرده است.

ترور محمد نیما ناصر

در 14 تیر، حزب الله لبنان رگباری از 200 موشک و پهپاد را به سمت مواضع نظامی در اسرائیل شلیک کرد. این دومین انتقام گروه لبنانی برای ترور محمد نیما ناصر، فرمانده ارشد حزب الله لبنان (ملقب به حاج ابو نیما) یک روز قبل از آن بود، سومین مقام بلندپایه حزب الله که در درگیری‌های مرزی کشته شد. اولین اقدام تلافی جویانه حزب الله در همان روز ترور ناصر انجام شد که این گروه در آن بیش از 100 موشک به سمت دشمن دیرینه خود در جنوب شلیک کرد.

به نوشته جورجیو کافیرو، تحلیل‌گر مسائل منطقه‌ای، العربی الجدید، حمله 14 تیر به اسرائیل یکی از شدیدترین حملاتی بود که حزب الله در این دوره از تشدید خصومت‌ها انجام داد. با توجه به این تحولات، نگرانی‌ها در مورد جنگ تمام عیار بین اسرائیل و حزب الله افزایش یافته است.

خطرات بسیار زیاد است. فراتر از رنج‌های انسانی و تخریب اموال در لبنان و اسرائیل، چنین سناریویی می‌تواند لایه‌های جدیدی از بی ثباتی را به خاورمیانه بیافزاید و پیامدهای مهمی برای امنیت جهانی داشته باشد.

دکتر مهران کامروا، استاد حکمرانی در دانشگاه جورج تاون قطر، توضیح داد: «هر دو طرف مشغول ارسال پیام‌های استراتژیک به طرف مقابل هستند و ترور محمد نیما ناصر قطعاً پیامی استراتژیک است که اسرائیل برای حزب‌الله ارسال می‌کند تا نشان دهد که تا چه حد می‌تواند روند وقایع را دیکته کند». وی افزود: «با این حال، این ترور احتمال جنگ را افزایش می‌دهد، زیرا اکنون حزب الله احساس می‌کند باید با حمله‌ای با اهمیت مشابه پاسخ دهد.»

ترور ناصر ادامه تمایل اسرائیل برای ترور شخصیت‌های بلندپایه نظامی در حزب الله را برجسته می کند. با این وجود، کارشناسان معتقدند ترور اخیر هیچ تاثیر واقعی بر ظرفیت حزب الله برای ایستادگی در برابر اسرائیل نخواهد داشت.

دکتر جوزف کچیچیان، عضو ارشد مرکز ملک فیصل در ریاض، گفت: «کماندوهای اسرائیل ده‌ها افسر حزب الله را هدف قرار داده‌اند که منجر به انتقام‌جویی حزب‌الله علیه تأسیسات نظامی اسرائیل در امتداد مرزها شده است».

او افزود: «این تلفات سطح درگیری‌هایی را نشان می‌دهد که از 8 اکتبر 2023 ثبت شده است و احتمالاً تا زمانی که یک راه حل دیپلماتیک برای آن توافق شود ادامه خواهد یافت. با این حال، حزب‌الله از نظر نیروهای نظامی کمبودی ندارد و به راحتی محمد نیما ناصر، آخرین شهید خود را جایگزین خواهد کرد. تخمین زده می‌شود این گروه 50 تا 60،000 یگان دارد که توسط افسران به خوبی آموزش دیده رهبری می‌شوند. اعتقاد به هر چیزی غیر این یعنی دست کم گرفتن نقاط قوت ذاتی آن.»

جنگ اجتناب‌ناپذیر نیست!

نگرانی‌های گسترده در مورد جنگ تمام عیار اسرائیل و حزب الله موجه است. با این حال، این بدان معنا نیست که چنین سناریویی اجتناب‌ناپذیر است. دلیل اصلی به این واقعیت مربوط می‌شود که هر دو طرف درک می‌کنند که چگونه یک چنین جنگ تمام عیاری منجر به سطوح بالای مرگ و ویرانی در هر دو طرف می‌شود.

مایکل یانگ، عضو ارشد مرکز خاورمیانه مالکوم اچ. کر کارنگی در بیروت، می‌گوید که این لفاظی‌های فزاینده بیشتر نشان‌دهنده علاقه مشترک اسرائیل و حزب‌الله به اجتناب از جنگ است تا عکس آن. یانگ گفت: «هر یک از طرفین این لفاظی را مطرح می‌کند که اساساً بگوید علاقه‌ای به دادن امتیازات اساسی در مذاکره ندارد. بنابراین، آیا [یک جنگ تمام عیار] اجتناب ناپذیر است؟ البته که نه.»

او افزود: «چیزی که من در 9 ماه گذشته از آن متعجب شده‌ام این است که هر دو طرف ترجیح داده‌اند به قواعد درگیری پایبند بمانند، نه اینکه بخواهند از آن خارج شوند. البته، آن‌ها از خطوط قرمز خاصی عبور کرده‌اند، اما این کار را به نحوی انجام داده‌اند تا بازدارندگی خود را تقویت کنند. اما به طور کلی، آن‌ها خطوط قرمز را رعایت کرده‌اند.»

یانگ گفت: «وقتی شما اینگونه سعی می‌کنید دست بالا را بگیرید، به نظر می‌رسد هدف اصلی انجام نوعی مانور پیش از مذاکره است. من آن را اینگونه می‌بینم. از این رو نتیجه گرفتم که جنگ اجتناب ناپذیر نیست. همانطور که گفتم، اگر آن‌ها نه ماه از جنگ اجتناب کرده‌اند، چرا ناگهان از یک روز به بعد جنگ اجتناب ناپذیر شود؟ فکر نمی‌کنم غزه توضیح کافی برای این موضوع باشد.»

دکتر کچیچیان معتقد است که احتمال وقوع چنین جنگ تمام عیاری بین اسرائیل و حزب الله «نسبتاً اندک» است. دلیل این امر هم عوامل سیاسی و هم عوامل نظامی است. او گفت: «در جبهه داخلی، [نخست وزیر بنیامین] نتانیاهو با ائتلاف خود در تضاد است و در حالی که نظرسنجی‌های اخیر به نفع سیاست‌های او است، بخش بزرگی از مردم با او مخالف هستند. در جبهه نظامی، جنگ در جنوب لبنان شبیه حملات وحشیانه در نوار غزه نخواهد بود. [حزب‌الله] یک ارتش واقعی است، به شدت مجهز به سلاح‌های مرگبار است و مصمم به انجام حملات در عمق اسرائیل است.»

کچیچیان گفت، اسرائیلی‌ها می‌دانند که حزب‌الله در چنین جنگی «شدیدتر از آن چیزی که بسیاری فکر می‌کنند عمل خواهد کرد» و همچنین مسئله دیدگاه جامعه بین‌المللی وجود دارد که از ماه اکتبر شاهد «نسل‌کشی اسرائیل علیه جمعیت عمدتا غیرنظامی» در غزه بوده است. «ابراز انزجار شدید بین‌المللی» از رفتار اسرائیل تنها در صورتی بلندتر می‌شود که کابینه نتانیاهو چنین جنگی را علیه قدرتمندترین جناح لبنان آغاز کند. او گفت: «جنگ اجتناب ناپذیر نیست، و احتمال اینکه در جنوب لبنان از آن اجتناب شود، زیاد است.»

دکتر کامروا با این دیدگاه موافق است که صحبت در مورد اجتناب ناپذیر بودن جنگ همه جانبه اسرائیل و حزب الله اشتباه است. او به سه عامل اصلی اشاره می‌کند که این اجتناب ناپذیری را نفی می‌دهد. نخست، حزب‌الله قبلاً در سال‌های 1992 و 2006، نشان داده است که می‌تواند در یک درگیری، اسرائیل را به شدت متضرر کند و حزب الله امروزی «بی‌اندازه قوی‌تر» است.

دوم، تصاویری است که اخیراً از پهپاد حزب‌الله منتشر شده که «توانایی آن برای نفوذ به دفاع اسرائیل و ضبط ویدئو از مواضع حساس اسرائیل» را نشان می‌دهد. سوم، گزارش‌هایی است مبنی بر کم شدن مهمات اسرائیلی‌ها، که به ما می‌گویند «اشتهای کمی در ارتش اسرائیل برای یک جنگ بی‌پایان دیگری وجود دارد».

در تحلیل نهایی، دکتر کامروا به این نتیجه می‌رسد که «احتمال یک جنگ جدید بین اسرائیل و حزب‌الله زیاد است، اما وقوع جنگ در این مرحله خاص اصلا قطعی نیست».

در حال حاضر، فضا برای مقامات وجود دارد که با موفقیت تنش‌زدایی کنند و نوعی راه حل دیپلماتیک ارائه دهند که از تبدیل شدن این خصومت‌ها به یک جنگ تمام عیار، که احتمالاً پای انبوهی از بازیگران دولتی و غیردولتی در سراسر خاورمیانه را به میان می‌کشد، جلوگیری کند.

اگرچه دولت بایدن از 7 اکتبر در مهار رفتار جنایتکارانه اسرائیل شکست خورده است، این بحران امنیتی در جنوب لبنان و شمال اسرائیل فرصتی برای واشنگتن است تا از اهرم فشار خود برای عقب کشیدن اسرائیلی‌ها استفاده کند، قبل از اینکه تل آویو تصمیمی احمقانه برای آغاز جنگ همه جانبه بگیرد.

برای کاخ سفید عاقلانه است که از این فرصت، قبل از اینکه خیلی دیر شود، استفاده کند.