کی‌یف بر لبه تیغ؛ حمله به خاک روسیه به نفع پوتین تمام می‌شود؟

به گزارش اکوایران، دو هفته پس از حمله غافلگیرانه اوکراین به روسیه، نیروهای کرملین پیشروی آن‌ها را کند کرده‌اند. سخت‌شدن خط مقدم در منطقه کورسک روسیه زمینه نبرد بعدی با مخاطرات سیاسی بزرگ برای هر دو طرف را آماده می‌سازد.

به نوشته آناتولی کورمانایف برای وبگاه نیویورک تایمز، ولادیمیر پوتین متعهد شده که به اولین حمله به خاک روسیه از زمان جنگ جهانی دوم پاسخ قاطع دهد. اما تاکنون، پاسخ روسیه متمرکز بر مهار حمله بوده تا معکوس‌کردن جریان آن. پس این سؤال مطرح می‌شود که ارتش تهی‌شده روسیه حاضر است چه خطری را برای بیرون راندن مهاجمان بپذیرد یا اینکه اصلاً قادر به انجام آن خواهد بود؟

حمله غیرمنتظره به کورسک شکست‌های اطلاعاتی مستمر ارتش روسیه و کمبود ذخایر آماده نبرد مسکو در جنگ به طول ۷۵۰ مایل را برجسته ساخت. پیشروی سریع اوکراین همچنین ادراک جهانی از پیشروی آهسته اما غیرقابل‌توقف روسیه به سمت پیروزی در جنگی فرسایشی را بر هم زده است.

با پیشروی نیروهای اوکراینی، ویدیوهایی از تسلیم‌شدن دسته‌های سربازان وظیفه و مرزبانان روسی بسیاری را در روسیه شوکه ساخت و روایت پوتین مبنی بر اینکه جنگ در اوکراین توسط داوطلبان مصمم انجام می‌گیرند را متزلزل کرد.

با این حال، نبرد در مناطق مرزی روسیه همچنان در مراحل اولیه خود بوده و سرعت فعلی حمله کورسک به پوتین زمان می‌دهد تا پاسخ خود را اندازه‌گیری کند. تحلیلگران گفتند که این حمله به جای تضعیف سلطه کرملین بر قدرت، ممکن است نهایتاً باعث شود روس‌های بیشتری پشت پوتین جمع شوند.

تاتیانا استانوایا، دانشمند سیاسی روس رسانه‌های اجتماعی نوشت: «حمله کورسک قطعاً ضربه‌ای به اعتبار کرملین است. اما به احتمال زیاد، باعث افزایش قابل‌توجه نارضایتی اجتماعی یا سیاسی در بین مردم و همچنین شورش نخبگان نخواهد شد».

از دیدگاه روسیه، ترفند کی‌یف همچنین فرصتی را برای کاهش بیشتر نیروهای محدود خود اوکراین و کسب دستاورد در مناطق دیگر جبهه ایجاد کرده است. تحلیلگران نظامی روسیه گفتند که این می‌تواند پیروزی سیاسی کوتاه‌مدت ولادیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین را به شکستی استراتژیک تبدیل کند.

این تحلیلگران خاطرنشان کردند پس از اینکه حمله کورسک در ابتدا به عنوان یک ضربه نظامی درخشان مورد تمجید قرار گرفت، این عملیات می‌تواند به دامی برای ارتش اوکراین تبدیل شود.

واسیلی کاشین، دانشمند سیاسی در مدرسه عالی اقتصاد دولتی مسکو که تأثیر سیاسی جنگ اوکراین را مطالعه می‌کند، گفت: «حمله به کورسک صرفاً جنگ فرسایشی را گسترده و طولانی کرده که در آن روسیه دارای مزیت منابع است».

تحلیلگران گفتند که از جمله گزینه‌های ژنرال‌های روسیه، تلاش برای جمع‌آوری یک نیروی جدید غالب برای خردکردن سرپل اوکراین در کورسک یا استفاده از مزیت هوایی و توپخانه‌ای برای کوبیدن تدریجی نیروها به عقب‌نشینی است.

هر دو این استراتژی‌ها می‌توانند هفته‌ها یا حتی ماه‌ها طول بکشند و به قیمت مناطق دیگر جبهه تمام شوند. این مسئله واقعیت جنگ را نشان می‌دهد که هیچ یک از طرفین منابع کافی برای مجبورکردن حریف خود به پایان‌دادن به درگیری را ندارند.

خود پوتین که باید هزینه سیاسی از دست دادن قلمروی روسیه در برابر هزینه اعزام سربازان بیشتر را متوازن کند، توضیح کمی از استراتژی داده است. روز سه‌شنبه، او از یک کارگاه شیرینی‌پزی محلی بازدید کرد و بسته‌های آب‌نبات سیب بدون قند را بررسی کرد. آرامش این صحنه در تضاد شدید با روزهای اولیه حمله کورسک بود؛ زمانی که پوتین با تحقیر زیردستان خود، وعده پاسخ قاطع داد.

تحلیلگران همچنان در حال ارزیابی چگونگی و دلایل گرفتاری نیروهای روسی در ۶ آگوست هستند؛ زمانی که واحدهای نامرئی اوکراینی از مرز عبور کردند. آن‌ها سربازان وظیفه روسی کم‌تجهیزات و بی‌تجربه برای محافظت از این بخش جبهه اعزام شده بودند را کنار رانده و ده‌ها مایل در خاک روسیه پیشروی کردند.

برخی از تحلیلگران معتقدند فرماندهی روسیه نیروهای قابل‌توجهی را به این منطقه اختصاص نداده، زیرا ارزش نظامی مشخصی ندارد. دیمیتری کوزنتس، تحلیلگر نظامی در رسانه مستقل روسی Meduza که پس از ممنوعیت فعالیت توسط کرملین، در لتونی مشغول است، گفت که اوکراین به فضایی خالی حمله کرد. روسلان پوخوف، کارشناس نظامی روسی دیگری معتقد است احتمالاً به خاطر پیشنهاد مذاکره‌ای که کی‌یف در تابستان ارائه کرده بود، رهبری روسیه دچار غرور و حس کاذب امنیت شده باشد.

پس از یک هفته اول نبرد کورسک، اوکراین ادعا کرد که تقریباً ۴۰۰ مایل مربع از خاک روسیه را کنترل و صدها نفر را اسیر کرده است. اما با افزایش فشار بر خطوط تدارکاتی اوکراین و ورود نیروهای کمکی روسیه، سرعت پیشروی در هفته دوم به طور قابل توجهی کاهش یافت. اکثر تحلیلگران نظامی معتقدند که اوکراین دیگر تهدیدی برای هیچ هدف استراتژیکی، مانند نیروگاه هسته‌ای کورسک یا پایتخت استان به شمار نمی‌آید.

این تحلیلگران معتقدند که اکنون روسیه نیروهای کافی را در کورسک متمرکز کرده تا مهاجمان را در همان نوع جنگ موقعیتی که در سایر جبهه‌های جنگ دیده شده، گیر بیاندازد. کوزنتس گفت که برای مقابله با این تجاوز، فرماندهی روسیه به ترکیبی از سربازان وظیفه، داوطلبان از واحدهایی که در زمان حمله در عقب تشکیل شده و واحدهای باتجربه گلچین از بخش‌های نسبتاً آرام جبهه در اوکراین متکی بوده است. او افزود به عنوان مثال، تفنگداران دریایی دریای سیاه روسیه از منطقه خرسون اوکراین به کورسک منتقل شده‌اند.

والری شیریایف، تحلیلگر نظامی روسیه به نیوزروم، یک رسانه مستقل روسی گفت که بخش‌های دیگر نیروی واکنش اولیه کورسک از مناطق زاپوریژژیا و خارکیف اوکراین آمده‌اند.

کوزنتس گفت در حالی که پوتین زمان کافی برای برنامه‌ریزی پاسخ به حمله اوکراین را در اختیار دارد، نمی‌تواند اجازه دهد که خاک روسیه در دست دشمن باقی بماند، بدون اینکه خطر واکنش ملی‌گرایانه را به همراه داشته باشد.

مقامات به طور غیرمستقیم اذعان داشته‌اند که مبارزه برای بیرون‌راندن اوکراینی‌ها ممکن است هفته‌ها یا حتی ماه‌ها به طول بیانجامد. آن‌ها مطرح کرده‌اند که به پناهندگان از مناطق اشغالی منطقه کورسک کمک مالی شود تا در سایر مناطق روسیه اسکان مجدد بگزینند.

کاشین گفت: «اگر اوکراین امید داشت که شوک حمله منجر به از دست دادن ایمان روس‌ها به چشم‌انداز جنگ شود، پس این اتفاق نمی‌افتد. حمله کورسک احتمالاً منجر به خشم و پذیرش این واقعیت خواهد شد که جنگ اجتناب‌ناپذیر است».

این حمله نقص‌های استراتژی روسیه در جنگ طولانی‌مدتی که عمدتاً توسط داوطلبان جذب‌شده با پرداخت‌های آن‌چنانی پیش برده شده را آشکار ساخت.

این استراتژی به روسیه اجازه داده تا تلفات خود در اوکراین را تا حد زیادی بدون توسل به دور دیگری از بسیج عمومی جایگزین کند. اما همچنین به این معنی است که جریان داوطلبان برای ایجاد ذخایر استراتژیک کافی برای پاسخ به بحران جدید، مانند حمله به کورسک، کافی نبوده است.

در جمع‌آوری نیروی واکنش، فرماندهی نظامی روسیه تاکنون یکی از بخش‌های جبهه را دست‌نخورده گذاشته است. به گفته تحلیلگران، هیچ یک از واحدهایی که در حال حاضر در کورسک می‌جنگند، از منطقه شرقی دونتسک اوکراین، جایی که روسیه درگیر عملیاتی تهاجمی است، نیامده‌اند.

از زمان حمله به کورسک، نیروهای روسی پیشروی خود را در سنگر استراتژیک پوکروفسک در دونتسک تسریع کرده‌اند. طی روزهای اخیر، آن‌ها همچنین در مناطق دیگر شرق اوکراین که شاهد شدیدترین نبردهای جنگ بوده، پیشرفت‌هایی داشته‌اند.

دولت اوکراین گفته که برخی از واحدها را از خطوط مقدم جبهه برای حمایت از حمله کورسک منتقل کرده که می‌تواند به پیشروی‌های روسیه کمک کرده باشد.

اگرچه تأثیر بلندمدت حمله کورسک نامشخص است، اما می‌توان با قطعیت گفت که این حمله جبهه را برای آینده‌ای قابل پیش‌بینی، حدود ۶۰ مایل گسترش داده و هر دو طرف را مجبور ساخته به نیروهای محدود خود بیش از پیش فشار آورند.

در نهایت، تحلیلگران روسی گفتند که گسترش جنگ به مناطق جدید، با گذشت زمان، به نفع طرفی خواهد بود که منابع بیشتری دارد. با سه برابر جمعیت بیشتر و پایگاه صنعتی بزرگتر، روسیه همچنان طرف پیروز است.