به گزارش اکوایران، در ایام نوروز امسال، وزارت خارجه ایران یکی از پرکارترین دوران خود را پشت سر گذاشت؛ چرا که تحولات در روابط تهران و واشنگتن، بازی دو طرف را وارد مرحله‌ای تازه و حساس کرده است. تحرکات دیپلماتیک، نظامی و رسانه‌ای، همه حاکی از آن است که طرفین به نقطه‌ای نزدیک می‌شوند که تصمیم نهایی باید در آن اتخاذ شود.

فشار حداکثری ترامپ؛ مذاکره مستقیم یا بن‌بست جدید؟

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، بار دیگر استراتژی فشار حداکثری را علیه ایران فعال کرده و در اظهاراتی تازه مدعی شده که ایران آماده گفت‌وگوی مستقیم با واشنگتن است. این در حالی است که مقامات رسمی در تهران همچنان بر مذاکره غیرمستقیم از مسیرهایی همچون عمان و قطر تأکید دارند، چرا که مذاکره مستقیم را در شرایط فعلی نابرابر و غیرقابل اعتماد می‌دانند.

به نظر می‌رسد دولت ترامپ در تلاش است تا از سه مسیر فشار اقتصادی، اجماع منطقه‌ای و نمایش آمادگی نظامی، ایران را به میز مذاکره بکشاند. یکی از نشانه‌های این روند، سفر قریب‌الوقوع ترامپ به عربستان سعودی است که احتمالاً هدف آن جلب حمایت کشورهای عربی برای افزایش فشار سیاسی و اقتصادی بر تهران خواهد بود.

با این حال، شواهد حاکی از آن است که شیخ‌نشینان خلیج فارس، دست‌کم در ظاهر، تمایلی به همراهی با رویکرد تهاجمی واشنگتن ندارند. در هفته‌های اخیر، سکوت معنادار کشورهای عربی نسبت به تشدید تنش‌ها میان ایران و آمریکا، بیانگر نگرانی آنها از پیامدهای درگیری نظامی جدید در منطقه است.

تماس تهران و ریاض؛ پیام صلح از طرف ایران

در بحبوحه این تحولات، تنها تماس رسمی ثبت‌شده میان ایران و جهان عرب، گفت‌وگوی تلفنی مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران، با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان بود. در این مکالمه، پزشکیان تأکید کرد که جمهوری اسلامی ایران به‌دنبال جنگ نیست و آماده گفت‌وگو برای کاهش تنش‌ها بر پایه احترام متقابل است. او همچنین بار دیگر استفاده غیرصلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای را رد کرد.

بن سلمان نیز در این تماس، بر لزوم تقویت همکاری‌های منطقه‌ای و نقش‌آفرینی مشترک برای ایجاد ثبات و امنیت تأکید کرد.

سیگنال‌های توییتری؛ تغییری در تاکتیک ایران؟

در کنار تحرکات رسمی، برخی نشانه‌های غیررسمی و رسانه‌ای نیز توجه تحلیل‌گران را جلب کرده‌اند. چند روز پیش، عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، در شبکه ایکس پستی منتشر کرد که حاوی اشاره‌هایی به بازنگری در مسیر مذاکرات هسته‌ای بود. استیون ویتکاف، فرستاده جدید آمریکا به خاورمیانه، در واکنشی غیرمنتظره زیر این پست نوشت: «عالی»، اما این کامنت ساعاتی بعد حذف شد.

این اتفاق، به‌عنوان یک سیگنال دیپلماتیک تعبیر شد و برخی آن را نشانه‌ای از بررسی احتمالی مذاکره مستقیم بین تهران و واشنگتن تلقی کردند.

لارا روزن، خبرنگار باسابقه آمریکایی، نیز در خبرنامه «دیپلماتیک» خود به نقل از یک منبع ایرانی گزارش داد که ایران با انجام مذاکرات غیرمستقیم اولیه موافقت کرده و در صورت پیشرفت، امکان حرکت به سمت مذاکره مستقیم نیز وجود دارد.

تهدیدهای جدید و هشدارهای درون‌ساختاری

در داخل ایران، اگرچه رویکرد رسمی همچنان بر مذاکره غیرمستقیم متمرکز است، اما برخی اظهارات چهره‌های بانفوذ، نشان از نوعی آماده‌باش دیپلماتیک دارد. علی لاریجانی، مشاور رهبر جمهوری اسلامی، اخیراً در مصاحبه‌ای اعلام کرد که در صورت حمله نظامی آمریکا یا اسرائیل به ایران، احتمال حرکت کشور به سمت ساخت سلاح هسته‌ای وجود دارد؛ اظهارنظری که بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های بین‌المللی داشت.

همزمان در واشنگتن نیز منابعی به رسانه‌ها گفته‌اند که تابستان پیش‌رو، فرصت نهایی برای احیای مسیر دیپلماسی خواهد بود و اگر توافقی تا آن زمان حاصل نشود، مسیر تنش «اجتناب‌ناپذیر» خواهد بود.

تحرکات نظامی در خلیج فارس؛ پیام روشن به تهران

طی روزهای گذشته، وزارت دفاع آمریکا از استقرار چند ناوشکن در اطراف تنگه هرمز خبر داد و هدف از این اقدام را «حفاظت از آزادی کشتیرانی» اعلام کرد. اما ناظران منطقه‌ای، این تحرک را پیامی روشن برای تهران می‌دانند، چرا که آخرین حضور این ناوها در منطقه به مانورهای نظامی برای حمایت از اسرائیل در برابر حماس بازمی‌گردد.

نقطه تصمیم نزدیک است

با توجه به مجموع این تحولات، به نظر می‌رسد ایران و آمریکا به نقطه‌ای رسیده‌اند که بازی دیپلماتیک باید وارد فاز نهایی شود. اینکه حرکت بعدی از سوی کدام‌یک از بازیگران انجام خواهد شد، هنوز مشخص نیست، اما نشانه‌ها حاکی از آن است که هر دو طرف در حال محاسبه هزینه و فایده گام نهایی هستند.