تله سنوار برای اسرائیل؛ چرا مذاکرات غزه شکست خورد؟

به گزارش اکوایران، مقامات آمریکایی ادعا کرده‌اند یحیی سنوار، رهبر حماس که پس از یک سال جنگ در غزه نسبت به شرایط بدبین شده، مصمم است که اسرائیل را درگیر یک جنگ منطقه‌ای گسترده کند.

به نوشته نیویورک تایمز، بر اساس ادعای ارزیابی اطلاعاتی آمریکا، مدت‌هاست یحیی سنوار بر این باور بوده که شانسی برای ادامه جنگ غزه ندارد؛ چیزی که مذاکرات آتش‌بس غزه و تبادل اسرای اسرائیل را مختل کرده است. به گفته مقامات آمریکایی، سختگیری رهبر حماس طی هفته‌های اخیر بیشتر شده و حالا مذاکره‌کنندگان آمریکایی بر این باورند که این گروه هیچ قصدی برای رسیدن به توافق با اسرائیل ندارد.

استراتژی و نگرش سنوار از دید آمریکایی‌ها

بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل نیز با رد پیشنهادات موجود در مذاکرات، شروطی را افزوده که گفتگوها را پیچیده‌تر کرده است. مقامات آمریکایی ارزیابی می‌کنند که او عمدتاً نگران بقای سیاسی خود بوده و احتمالاً باور دارد که آتش‌بس غزه به نفعش نیست.

به ادعای مقامات آمریکایی، حماس طی هفته‌های اخیر هیچ تمایلی به شرکت در مذاکرات نشان نداده است. آن‌ها احتمال می‌دهند که به خاطر تلاش نیروهای اسرائیلی برای دستگیری یا ترور سنوار، تمایل او برای مذاکرات کاهش یافته است. احتمالا سنوار باور دارد که جنگی بزرگ‌تر که فشار بر اسرائیل و ارتشش را افزایش دهد، موجب کاهش حملات به غزه خواهد شد.

اکنون جنگ در منطقه گسترش یافته، اما نه به شکلی معنادار که حماس خواهان آن است.

بلافاصله پس از ۷ اکتبر، حزب‌الله در ابراز همبستگی با حماس، حملاتی را به شمال سرزمین‌های اشغالی انجام داد. اگرچه این حملات اسرائیلی‌ها را از منطقه بیرون راند، اما فشار زیادی بر ارتش وارد نکرد. مقامات آمریکایی در آن زمان ارزیابی کردند که رهبران حزب‌الله نمی‌خواستند جنگ جدیدی با اسرائیل آغاز کنند. از زمان آغاز کمپین اسرائیل علیه حزب‌الله در ماه گذشته، این گروه هیچ حمله بزرگی به اسرائیل انجام نداده و حتی جبهه جدیدی باز نکرده است. مقامات اسرائیلی و آمریکایی مدعیند که اسرائیل نیمی از تسلیحات حزب‌الله را نابود کرده و بسیاری از رهبران آن را ترور کرده است. هفته گذشته، نیروهای اسرائیلی پس از یک کمپین بمباران و خرابکاری تقریباً یک‌ماهه، به جنوب لبنان وارد شدند. ایران که از حزب‌الله و حماس حمایت می‌کند، روز سه‌شنبه در واکنش به ترور حسن نصرالله، بارانی از موشک‌ها به سمت اسرائیل شلیک کرد.

اما مقامات آمریکایی ادعا می‌کنند که آسیب‌ندیدن معنی‌دار اسرائیل در حملات ایران و حزب‌الله، حداقل تاکنون، نشانه‌ای از محاسبات نادرست سنوار است. به ادعای مقامات اسرائیلی و آمریکایی، سنوار که در خفا به سر می‌برد، ارتباطش با حماس دچار مشکل شده است. او مدت‌هاست که از دستگاه‌های الکترونیکی استفاده نکرده و از طریق یک شبکه از پیام‌رسان‌های انسانی با سازمانش در تماس است.

سرعت عملیات اسرائیل در غزه کاهش یافته، زیرا رهبران اسرائیلی توجه خود را به شمال معطوف کرده‌اند. اکنون نیروهای این رژیم تنها در چند موضع در غزه حضور دارند. اگرچه اسرائیل برای هفته‌ها به مناطق غیرنظامی غزه حمله بزرگی نکرده، اما هنوز هم روزانه حملات هوایی هدفمند علیه حماس انجام می‌دهد.

مذاکرات کشته شد

مذاکرات آتش‌بس غزه و آزادی اسرای اسرائیلی شکست خورده است. مقامات آمریکایی می‌گویند که نتانیاهو درخواست‌های جدیدی افزوده و برخی از درخواست‌های قبلی را دوباره مطرح کرده که میانجیگران مذاکره‌کنندگان بین‌المللی را ناامید کرده است. سنوار نیز شدیداً غیرقابل‌انعطاف‌تر شده است. مدت‌هاست که اقدامات و انگیزه‌های سنوار محور توجه دستگاه اطلاعاتی آمریکا بوده است. اما پس از ۷ اکتبر، آژانس‌های جاسوسی کار خود را روی رهبر حماس تشدید کرده و کارگروهی برای مطالعه و شکار او تشکیل دادند.

موضع سنوار پس از ترور اسماعیل هنیه، رهبر سیاسی حماس و یکی از مذاکره‌کنندگان اصلی، سخت‌تر شد. هنیه یک مذاکره‌کننده منعطف‌تر بود که به دنبال رسیدن به توافق بود و مقامات آمریکایی ادعا می‌کنند که او معمولاً در برابر خواسته‌های افراطی سنوار مقاومت می‌کرد. تصمیم اسرائیل برای ترور رهبر ارشد حماس که در حال مذاکره برای آتش‌بس بود، گروه و سنوار را شدیداً خشمگین ساخت. برخی از مقامات اسرائیلی از خود پرسیده‌اند که آیا سنوار هنوز زنده است؟ مقامات آمریکایی و اسرائیلی به این نکته اعتراف کرده‌اند که مدرکی قطعی دال بر زنده‌بودن او وجود ندارد. طی ماه‌ها، هیچ صوت یا ویدیویی از او منتشر نشده است.

در ۱۳ سپتامبر، حزب‌الله نامه‌ای منتشر کرد که سنوار به نشانه حمایت از نصرالله نوشته بود. برخی از مقامات حماس، به طور ضمنی، تأیید کردند که این نامه توسط شخص دیگری خارج از غزه و با تأیید سنوار نوشته شده است. بر خلاف سایر ارتباطاتی که مستقیماً رهبر حماس آمده، این نامه دست‌نویس نبود.

اما مقامات آمریکایی اعتراف کرده‌اند که هیچ مدرکی دال مرده‌بودن او نداشته و در واقع مقامات ارشد آمریکایی اذعان داشته‌اند که او زنده بوده و تصمیمات مهم حماس را اتخاذ می‌کند.

سنوار همچنان در خفا به سر می‌برد اما به نظر می‌رسد که متوجه شده نیروهای اسرائیلی به او نزدیک‌تر می‌شوند. آن‌ها در آگوست به موضع او نزدیک شدند و یوآو گالانت، وزیر دفاع اسرائیل گفت که نیروهایشان نشانه‌هایی از حضور قبلی سنوار در تونل‌های زیرین رفح کشف کرده‌اند. گالانت به خبرنگاران گفت: «زمانی که وارد تونل‌های زیر رفح شدیم، جایی که اسرا کشته شده بودند، نشانه‌هایی از حضور قبلی سنوار در تل سلطان پیدا کردیم».

اگرچه استراتژی سنوار هنوز به نتیجه نرسیده، اما ممکن است نهایتاً جواب دهد.

یک شلیک تا فاجعه

نیروهای اسرائیلی در حال جنگ با حزب‌الله در خاک لبنان هستند. در حالی که این رژیم وعده عملیات تهاجمی محدود در لبنان را داده، تاکنون عملیات‌های نظامی به مقیاس وسیع انجام گرفته است. نبرد آن‌ها از همین ابتدا نیز سنگین بوده است؛ حداقل نه سرباز اسرائیلی در روزهای ابتدایی درگیری کشته شدند. اگر این نبرد شدید ادامه یابد و ایران درگیر شود، احتمالاً سنوار به خواسته‌اش برای یک جنگ چند جبهه‌ای که فشار را بر حماس کاهش دهد، برسد.

ممکن است ایران و اسرائیل به تبادل حملات موشکی بالستیک ادامه دهند. اگر حتی یک شلیک آسیب قابل توجه و جدی وارد سازد، جنگی بزرگ و گسترده به وقوع می‌پیوندد.

مقامات آمریکایی در انتظارند تا ببینند آیا تنش‌ها بین ایران و اسرائیل بیشتر تشدید خواهد شد یا خیر. آن‌ها بر این باورند که ایران نمی‌خواهد وارد جنگی تمام‌عیار با اسرائیل شود یا مستقیماً به کمک حماس بشتابد. اما آن‌ها هم‌چنین از حمله احتمالی اسرائیل در واکنش به حمله موشکی این هفته ایران حمایت می‌کنند.

اسکات دی. بِریِر، ژنرال بازنشسته آمریکایی و رئیس سابق آژانس اطلاعات دفاعی این کشور گفت: «ایران از ترور نصرالله کینه دارد. اما گزینه‌های آن نیز محدود است. فکر نمی‌کنم که ایران به این زودی با اسرائیل درگیر شود».