تشدید تهدیدهای آمریکا پس از مذاکرات وین

به گزارش اکو ایران، یک مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا در جلسه توجیهی ویژه دفتر سخنگویی وزارت خارجه در مورد دور هفتم مذاکرات برجام که از طریق کنفرانس آنلاین برگزار شد و محتوای آن در وبسایت وزارت خارجه قرار گرفت، ضمن طرح ادعاهایی علیه ایران، گفت‌وگوهای هفته گذشته در وین را ناامیدکننده خواند و با تکرار هشدارهای تهدیدآمیز، تصریح کرد که آمریکا آماده استفاده از ابزارهای ادعایی دیگر خود در صورت شکست روند دیپلماتیک است. 

این مقام آمریکایی بدون اشاره به عهدشکنی دولت دونالد ترامپ با خروج یک‌جانبه از توافق و اعمال تحریم‌های غیرقانونی که در دولت بایدن ادامه یافت، ادعا کرد که ایران از هرگونه تفاهمی که در مذاکرات قبلی درباره احیای توافق هسته‌ای 2015 انجام داده بود، عقب نشینی کرد، همه تفاهم‌های انجام شده توسط مذاکره‌کنندگان قبلی را پس زد و در جریان مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا در هفته جاری درخواست‌های بیشتری را مطرح کرد. 

این مقام آمریکایی که خواست نامش فاش نشود، ادعا کرد که ایران به تسریع برنامه هسته‌ای خود به روش‌های به زعم وی «تحریک‌آمیز» ادامه می‌دهد و حتی چین و روسیه از اینکه ایران تا چه حد مواضع پیشین خود را در مذاکرات اخیر تغییر داده، متعجب شده‌اند.

​این مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا به خبرنگاران گفت که نمی‌داند دور بعدی مذاکرات چه زمانی از سر گرفته می‌شود. مقامات دیگر گفته بودند هفته آینده دوباره تشکیل جلسه می‌دهند.

گفتنی است، دور هفتم مذاکرات غیرمستقیم آمریکا و ایران برای نجات برجام روز جمعه در حالی پایان یافت که مقامات اروپایی نسبت به خواسته‌های گسترده دولت جدید ایران ابراز نگرانی کردند. این اولین دور گفتگو با نمایندگان رئیس جمهور جدید ایران ابراهیم رئیسی در مورد چگونگی احیای توافقی که بر اساس آن ایران برنامه هسته ای خود را در ازای رهایی از تحریم های اقتصادی محدود می کند، فرستاده شده است.

هشدار آمریکا درباره ابزارهای غیردیپلماتیک 

کارن دی یانگ، خبرنگار سیاست‌خارجی و امنیت ملی روزنامه واشنگتن پست در گزارشی به تشدید هشدارهای صریح و تهدید آمیز آمریکا درباره شکست مذاکرات وین پرداخته و نوشته است «آمریکا هشدار می دهد که در صورت شکست مذاکرات هسته ای "ابزار" برای مقابله با ایران دارد»

یک مقام ارشد وزارت امور خارجه روز شنبه پس از مذاکرات ناامیدکننده هفته گذشته015 گفت که ایالات متحده در حال «تصمیم گیری» است و «برای جهانی که در آن بازگشتی به توافق هسته ای ایران وجود ندارد» آماده می شود.

این مقام آمریکایی گفت: از زمانی که تهران مذاکرات در ژوئن را به حالت تعلیق درآورد، پنج ماه و نیم صبورانه منتظر بودیم. دولت ایران گفت که برای آماده شدن به زمان نیاز دارد. آنچه در هفته گذشته دیدیم، معنای آماده شدن برای آنها بود». وی ادعا کرد که این تأخیر به معنای «تداوم تسریع برنامه هسته‌ای به روش‌های تحریک‌آمیز به‌ویژه برای به دست آوردن اهرم فشار درراستای گرفتن امتیازات غیرمنطقی بسیار فراتر از محدوده توافق اولیه» بوده است.

اگرچه مقامات اروپایی و ایرانی گفته اند که انتظار دارند هفته آینده به میز مذاکره بازگردند. این مقام ارشد گفت، «تاریخ از سرگیری برای ما بسیار کمتر از زمانی است که ایران آماده بازگشت با نگرش جدی باشد. تا اینجا آنچه ما دیده ایم متأسفانه برعکس این را نشان می دهد».

تهدید نظامی یا تشدید تحریم؟

به ادعای خبرنگار واشنگتن پست، در حالی این مقام که احتمال اقدام نظامی را رد نکرده است، دولت بایدن تأکید کرده است که همراه با شرکای خود در اروپا، تعدادی از ابزارهایی را در اختیار دارد که در صورت امتناع ایران از پایبندی مجدد به توافق، ناچارند این «ابزارها» را به کار گیرند.

این تحریم‌ها شامل تحریم‌های اضافی ایالات متحده و همچنین اعمال مجدد تحریم‌های بین‌المللی است که به عنوان بخشی از توافق اولیه لغو شده بودند. این مقام از بیان اینکه آیا دولت صادرات نفت ایران به چین را که تحریم‌ها را نقض می‌کند، سخت‌تر خواهد کرد، چیزی که تاکنون چشمانش را روی آن بسته است، خودداری کرد.

این مقام که در یک نشست توجیهی برای خبرنگاران تحت قوانین ناشناس ماندن صحبت کرد، مدعی شد: «اگر پیشرفت‌های هسته‌ای ایران بازگشت به توافق را غیرممکن کند، باید نتایج دیپلماتیک دیگری نیز وجود داشته باشد که توسط وزارت امور خارجه تعیین شده و ما آماده پیگیری آن هستیم... و البته ما باید از ابزارهای دیگری استفاده کنیم، ابزارهایی که می‌توانید تصور کنید، تا فشار بر ایران را برای بازگشت به موضع معقول در میز دیپلماسی افزایش دهیم.»

به نوشته این روزنامه گمان می‌رود اسرائیل که ایران هسته‌ای را یک تهدید وجودی می‌داند، قبلاً حملات خرابکارانه به تأسیسات هسته‌ای ایران انجام داده است. نخست وزیر نفتالی بنت در ادامه لفاظی‌های خود هفته گذشته گفت که بایدن باید به مذاکرات پایان دهد و تسلیم "باج خواهی هسته ای" تهران نشود.

همزمان، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که مسئول نظارت بر پایبندی ایران است، هفته گذشته اعلام کرد که گسترش غنی‌سازی قابل توجهی در آستانه مذاکره رخ داده است.

در خلال وقفه در مذاکرات، ایالات متحده دیپلماسی گسترده ای را با دیگر امضاکنندگان توافق و با همسایگان ایران در خاورمیانه انجام داد. به نظر می رسد که رویکردها در خلیج فارس پیشرفت کرده است، جایی که عربستان سعودی، امارات متحده عربی و دیگران - که مخالف توافق اولیه بودند - نشان داده اند که معتقدند بازگشت به شرایط آن بهتر از عدم توافق است.

چالش چین و روسیه

این مقام مدعی است که روسیه و چین «همچنین از میزانی که ایران از سازش‌های خود عقب نشینی کرده و سپس درخواست‌هایی را که از ما و شرکای ما کرده‌اند، مضاعف کرده است، شگفت زده شده‌اند».

اما روسیه و چین هر دو اولویت های خود را در منطقه دارند و همچنین منافع خود را در تضعیف اهداف ایالات متحده می‌بینند.

میخائیل اولیانوف، مذاکره‌کننده ارشد روسیه در مذاکرات وین، روز شنبه در توییتر نوشت که «ناامیدی» در مذاکرات «به‌نظر می‌رسد زودرس باشد. در دیپلماسی چندجانبه این قاعده وجود دارد: تا زمانی که همه چیز توافق نشود، هیچ توافقی نمی‌شود. بنابراین تغییرات به عنوان یک اصل ممکن است.»

اولیانوف گفت که «وقفه فنی» در مذاکرات تا هفته آینده، «فرصتی برای هر یک از شرکت‌کنندگان، از جمله ایران و ایالات متحده، برای مشورت با پایتخت‌ها و فکر کردن به ادامه راه با در نظر گرفتن مواضع دیگر همتایان بود.

چرخش تمام‌عیار در موضع آمریکا؟

این مقام وزارت خارجه در پاسخ به سوالی درباره اختلافات بین ایالات متحده و اسرائیل گفت: «ما کار خود را تلاش برای آرام کردن اسرائیل نمی‌دانیم. وظیفه ما این نیست که آنها را متوقف کنیم، وظیفه ما این است که با هم در جهت هدف مشترک خود کار کنیم و تا حد امکان سیاست های خود را همسو کنیم».

این مقام مدعی شد: اما در نهایت، اسرائیل منافع خود را دارد که از آنها دفاع خواهد کرد».

این مقام ارشد وزارت امور خارجه گفت که این هفته با اسرائیلی‌ها ملاقات و گفتگو خواهند کرد. او گفت که جناب بلینکن و بنت نخست وزیر اسرائیل هفته گذشته تماس بسیار خوبی داشتند و این هفته نیز با در نظر گرفتن این زمینه این گفتگوها را ادامه خواهند داد.

لارا روزن خبرنگار آمریکایی، ارزیابی مقام ارشد وزارت امور خارجه آمریکا درباره رویکرد جدید دولت ایران در آخرین دور مذاکرات وین را بسیار تند و صریح توصیف کرد. به نوشته وی، مقام آمریکایی گفته است، «موضع ایران،  وضعیت کشوری را نشان نداد که به طور جدی به بازگشت سریع به انطباق متقابل فکر می کند. فکر می کنم این برای همه آشکار بود». این مقام در تلاش برای مقصر نشان دادن ایران، مدعی شد که «عقب‌نشینی ایران از تفاهم‌های قبلی و افزایش مطالبات جدید، نه تنها ایالات متحده و E3، بلکه کل P5 + 1 از ایرانیان ناامید کرده است».

به نوشته روزن، معلوم نیست هنوز فرصتی برای ایران وجود دارد که به زعم وی جدیت بیشتری نشان دهد، اما به نظر می رسد که یک چرخش تمام عیار در موضع آمریکا در جریان است که فکر نمی کند ایران آمادگی جدی برای بازگشت به برجام را داشته باشد.